Oι δρόμοι του Χριστού

Μία ανεξάρτητη ιστοσελίδα πληροφοριών με απόψεις
για πολλούς τομείς της έρευνας και της εμπειρίας.

 Eπιστροφή στην αρχική σελίδα: περισσότερες πληροφορίες και γλώσσες.

 

Οι δρόμοι του Χριστού στην ανθρώπινη συνείδηση και στον κόσμο.

Γενικός Πίνακας Περιεχομένων.

Για το πρώτο μέρος: (Τα) κεφάλαια για τα βήματα των Ευαγγελίων- κάντε κλικ εδώ.

Για το δεύτερο μέρος: Τα βήματα της Αποκάλυψης του Ιωάννη – κάντε κλικ εδώ.

Για το 3ο μέρος: κεφάλαια πάνω σε διάφορα θέματα και ζωτικά ερωτήματα- κάντε κλικ εδώ.

4ο μέρος: Για την Παλαιά Διαθήκη; Συμβολές στο διάλογο με άλλες θρησκείες.

Για να δείτε τα παρακάτω κεφάλαια (από τα περιεχόμενα), πρέπει πρώτα να έχει φορτωθεί πλήρως η σελίδα.
1.   Για την Παλαιά Διαθήκη και την Ιουδαϊκή θρησκεία (Ιουδαϊσμός)
1b. Ζαρατούστρα
3.   Ο Ιησούς Χριστός και το Ισλάμ,
βελτιωμένο
4.   Ο Ιησούς Χριστός και ο Βουδισμός
4b.
Ο Ιησούς Χριστός και ο Ινδουισμός
--    Πληροφορίες: Ο Ιησούς Χριστός, ο Ταοϊσμός και ο Κομφουκιανισμός
14. Γενικές Απόψεις για τις Φυσικές Θρησκείες
13. νέες γερμανικές / αγγλικές θεματικές σελίδες

Παραπομπές σε άλλες εκδοχές και δικαιώματα
e-mail.

 

Για την Παλαιά Διαθήκη και την Ιουδαϊκή θρησκεία (Ιουδαϊσμός).

Αυτή η πρόσθετη σελίδα σκοπό έχει να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση της Παλαιάς Διαθήκης και στο δια-θρησκευτικό διάλογο. Δεν πρόκειται όμως να ασχοληθούμε με τις γραφές της Παλαιάς Διαθήκης στο βαθμό που ασχοληθήκαμε με τα Ευαγγέλια και τις Πράξεις των Αποστόλων (Πεντηκοστή) σε αυτόν τον Ιστοχώρο.

Ο Χριστός και οι μαθητές του αναφέρονταν συχνά στις γνωστές στους ακροατές τους Ιερές Γραφές, δηλαδή στην Παλαιά Διαθήκη. Η Παλαιά Διαθήκη περιέχει την ιστορία της Δημιουργίας του κόσμου, την ιστορία των Ιουδαίων, κανόνες, προφητείες, ψαλμούς, απόκρυφα κείμενα κλπ. Ο Ιησούς και οι μαθητές υποστήριζαν ότι οι απόψεις τους δεν έρχονταν σε αντίθεση με τα παλαιότερα ιερά κείμενα. Ωστόσο, τόνιζαν ότι δεν ήρθαν για να ερμηνεύσουν τις γραφές, παρά ότι έφθασε η στιγμή για μια ζωή σε άμεση επικοινωνία με το Θεό και τον Χριστό. (βλ. Και "Θεμέλια ηθικών αξιών" και το κυρίως κείμενο). Από την έννοια της άμεσης επαφής με το Θεό προκύπτουν καινούργιες απόψεις σχετικά με την Παλαιά Διαθήκη.

Στην Καινή Διαθήκη, ωστόσο, βρίσκουμε αναφορές σε άλλες θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής. Π.χ. το Ευαγγέλιο του Ιωάννη αναφέρεται συχνά σε εκείνους που γνωρίζουν τις γνωστικές διδασκαλίες της σοφίας, με σκοπό να επεξηγήσει σε σύγκριση με αυτές την ιδιαιτερότητα του χριστιανισμού. Ένα απλό παράδειγμα είναι η φράση "Ην το φως το αληθινόν" στο Κατά Ιωάννη 1. Ορισμένες επιστολές του Παύλου λαμβάνουν επίσης υπ' όψιν τις αντιλήψεις των ανθρώπων που ανήκαν στον κύκλο των παλαιών μυστηριακών θρησκειών, περισσότερο μάλιστα από ότι τις Ιουδαϊκές πηγές. Εκείνος ο οποίος δεν γνωρίζει αυτές τις παραδόσεις, δεν θα το προσέξει. Σε αυτά τα σημεία της Καινής Διαθήκης δεν υπάρχουν καταδικαστικές κρίσεις κατά των μη ιουδαϊκών γραφών. Τέτοιες αρνητικές κρίσεις εμφανίζονται στα σημεία που αναφέρονται σε καταχρήσεις συγκεκριμένων, παρηκμασμένων λατρειών, προκειμένου να προειδοποιήσουν τους ανθρώπους για τους κινδύνους. Οι πρώτοι ιεραπόστολοι φρόντιζαν να παραλαμβάνουν τους ανθρώπους από το σημείο που βρίσκονταν. Αντί να απαιτούν από αυτούς να διαγράψουν ολόκληρο το παρελθόν τους- πράγμα που προκαλεί ρωγμές στην συνείδηση- επεδίωκαν να φέρουν τη λύτρωση που θεραπεύει τις ρωγμές. Οι άνθρωποι διαφορετικής καταγωγής δεν εξαναγκάζονταν να υιοθετήσουν ολόκληρη την ιουδαϊκή παράδοση. Ως προς αυτό είχαν ίσα δικαιώματα με τους Ιουδαίους. Πάνω σε αυτό το θέμα υπήρχαν διαφωνίες μεταξύ των μαθητών, οι οποίες παραμένουν έως σήμερα.

Το έργο του Ιησού ήταν μεν τότε μόνο διανοητό με αυτή τη μορφή πάνω στο υπόβαθρο της πίστης στο Θεό και της ελπίδας για μία ριζική αλλαγή, η οποία θα αφορούσε και τον υπόλοιπο κόσμο, όπως είχε προβλεφθεί για το λαό του Ισραήλ από τους Προφήτες. Έκτοτε είναι ωστόσο ασφαλώς δυνατή η εξαγωγή του χριστιανικού στοιχείου από άλλες θρησκευτικές παραδόσεις πέραν της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτό προσπαθεί π.χ. ο Μani, ο ιδρυτής των Μανιχαιστών, οι οποίοι ήταν πολυπληθείς στην Ασία, και καταδιώχθηκαν αργότερα από την εκκλησία με αποτέλεσμα να εξαφανιστούν. Για τον Mani σημείο εκκίνησης υπήρξε η επίσης μονοθεϊστική λατρεία του Ζαρατούστρα στην Περσία. Ο βαθμός επιτυχίας του να προσεγγίσει σωστά το Χριστό και ο βαθμός αποτυχίας του (π.χ. μονόπλευρος αναχωρητισμός στο κήρυγμά του) είναι ένα άλλο ερώτημα, το οποίο δεν μπορούμε να εξετάσουμε εδώ.

Η ιουδαϊκή θρησκεία (Ιουδαϊσμός) δημιούργησε μετά την εβραϊκή βίβλο και μερικές ακόμη γραφές, όπως τον νομικό κώδικα (Mischna) και σχόλια (Gemara) του Talmudστις εκδοχές της Βαβυλώνας και της Ιερουσαλήμ -, καθώς και βασικά έργα συγκεκριμένων κατευθύνσεων, ειδικά οι εσωτεριστικές γραφές του Καββαλισμού: Zohar (Sohar) / Sepher Jezirah. Οι γραφές αυτές χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, μάλλον όμως προέρχονται από πολύ παλιότερα. Ορισμένες μάλιστα θυμίζουν τους αρχαίους Αιγυπτίους. Ακόμη και σήμερα υπάρχει ιουδαϊκός μυστικισμός.

Σχετικά με τα οράματα με τη μορφή του Θεού.

«Ο Θεός του Αβραάμ» βιώθηκε τόσο ως προσωπικός Θεός της οικογένειας, της φυλής και του λαού όσο και ως Θεός του σύμπαντος. Αυτή η πίστη έλαβε με τον καιρό την αυστηρώς μονοθεϊστική μορφή που κήρυτταν οι Προφήτες.* Αρχικά ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης ονομάζεται "Elohim", δηλαδή "θεϊκό (δημιουργικό) πνεύμα" και όχι ως εξωγήινος, με τεχνικές γενετικών πειραμάτων, όπως υποθέτουν σήμερα ορισμένα βιβλία . Αυτά προστέθηκαν εξαιτίας των προβληματικών επιρροών στην εξέλιξη της γης. Οι σημιτικές λέξεις «Ελοχίμ» και «Αλλάχ» (ισλαμική ονομασία του Θεού) έχουν σίγουρα την ίδια ρίζα, το ίδιο ισχύει για τον «Ελ» των Χαναανιτών.

Το όνομα Γιαχβέ/ Γεχόβα/ JWHW εμφανίζεται στην Παλαιά Διαθήκη αργότερα. Με την έλευση του Θεού εγγύτερα στον άνθρωπο στη διάρκεια του χρόνου, σύμφωνα με μυστικιστικές και επιστημονικές πηγές όπως ο Lorber ή o Steiner, δημιουργήθηκε η έννοια του Ιεχόβα. Δυστυχώς οι μεταφράσεις χρησιμοποιούν πάντα τον ίδιο όρο, ενώ στο πρωτότυπο υπάρχουν πολλά διαφορετικά ονόματα για το Θεό. Έτσι αγνοούμε την διαφορετική αντίληψη κάθε εποχής για το Θεό. Η αρχική πραγματική αντίληψη του ανθρώπου για τον Γεχόβα παραποιήθηκε αργότερα, ενώ είναι πιθανό ότι αρνητικές δυνάμεις χρησιμοποίησαν αυτόν τον όρο για να παραπλανήσουν τους ανθρώπους, των οποίων οι πνευματικότητα ήταν επιφανειακή, και η ψυχή τους ήταν γεμάτη μίσος. Έτσι δεν συνδέονται όλες οι ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης με τον Γιαχβέ, και με τον "JHWH" με την έννοια που δίνει ο καθ. J.J. Hurtak/ ΗΠΑ. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε συμβάν της Παλαιάς Διαθήκης μπορεί να αποτιμηθεί βάση της σύγχρονης λογικής σκέψης. Ο Θεός γνωρίζει καλύτερα από εμάς, τι και γιατί κάνει, και τι και γιατί ζητεί κάτι από τους ανθρώπους.

Η πίστη στον Μεσσία και ο Ιησούς.

Η λέξη "Χριστός" έχει χρησιμοποιηθεί ήδη στη μετάφραση των Εβδομήκοντα, δηλαδή τη μετάφραση της Εβραϊκής Βίβλου στα ελληνικά από Εβραίους για Εβραίους τον 3ο/2ο αιώνα προ Χριστού, για τη λέξη Μεσσίας. Αυτό δεν αποτελεί συνεπώς εφεύρεση του Παύλου, όπως πιστεύουν ορισμένοι νέοι συγγραφείς. Γραφές σοφών στην περιοχή της Νεκράς Θάλασσας (Κουμράν) δείχνουν ότι πιστοί Εβραίοι ακόμη και δεκαετίες αιώνες προ Χριστού περίμεναν το Βασίλειο ειρήνης του Μεσσία, όπως περιγράφεται στον Ησαΐα, εδάφιο 11. Αλλά ακόμη και τότε υπήρχαν διαφορετικές εκδοχές για την ύπαρξη του Μεσσία – όπως και για τους μαθητές του Ιησού δεν ήταν πολύ εύκολο να καταλάβουν ότι η "Βασιλεία" δεν σήμαινε μια εξωτερική εθνική επανάσταση ενάντια στους Ρωμαίους, αλλά μια πνευματική εξέλιξη που θα άλλαζε τα πάντα, ένα "Βασίλειο των Ουρανών".

Η κοινότητα των Κουμράν συγκαταλέγεται συχνά στις πιο αυστηρές και πνευματικές σχολές του Ιουδαϊσμού, κοντά στους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους. Για την ακρίβεια πρόκειται για μια ανεξάρτητη κοινότητα που βρισκόταν κοντά στους Εσσαίους, η οποία είχε καλή επαφή με τα άλλα ρεύματα του τότε Ιουδαϊσμού, εκτός από τους ειρηνικούς Εσσαίους, και με τους ανεξάρτητους Ζηλωτές και τους Φαρισαίους στην Ιερουσαλήμ (οι τελευταίοι εμπιστεύθηκαν αυτήν την κοινότητα στην ανάγκη τους για σημειώσεις για το θησαυρό του ναού. Προφανώς θεωρούνταν απολύτως αξιόπιστοι, παρά τις διαφορετικές απόψεις). Ο "κανόνας της κοινότητας" 1QS περιείχε στοιχεία για την αναμονή του Μεσσία. Αναφέρονται μάλιστα 2 Μεσσίες, για την ακρίβεια 2 καταγωγές ενός τέτοιου Μεσσία, οι οποίες σύμφωνα με το τότε δίκαιο θα μπορούσαν να οδηγούν στον Ιησού: από τον Ιωσήφ από τη γενιά του Δαβίδ και από τη Μαρία από τους απογόνους του Ααρών (Αυτό το αναφέρει π.χ. και ο Carsten Peter Thiede, ο οποίος ασχολήθηκε με αυτές τις γραφές εκ μέρους της ισραηλιτικής υπηρεσίας αρχαιοτήτων).
Η προφητεία του Μιχαΐα 5:1, σύμφωνα με την οποία ο Μεσσίας καταγόταν από τη
Βηθλεέμ, δεν φάνηκε να έχει καμία ιδιαίτερη σημασία στους κύκλους αυτών που περίμεναν τον Μεσσία. Παρόλα αυτά, σε αυτό αναφέρεται και ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Ορισμένοι το θεώρησαν ως επινόηση, γιατί ο Ιησούς καταγόταν από την Ναζαρέτ. *

Ένα σημείο από τον Προφήτη Δανιήλ 9:25 αναφέρεται συχνά στο Ιησού: Από την εντολή για το χτίσιμο της 2ης Ιερουσαλήμ (βλ. Νεεμία 2:18; περ. 445 π.Χ.) μέχρι το τέλος του (2ου) "χρίσματος" πέρασαν συνολικά 69 "εβδομάδες". Αν εννοεί βέβαια "εβδομάδες" 7 ετών η καθεμία (πρβλ. σημασία των "ετών Σαββάτου" κ.λπ.), τότε φτάνουμε ουσιαστικά στην εποχή της Σταύρωσης.

(...)
– υπάρχουν όμως και οι Μεσσιανικοί Εβραίοι, οι οποίοι αναγνωρίζουν τον Ιησού ως Μεσσία τους,

Μια δύσκολα εφαρμοστέα στον χριστιανισμό ως θρησκευτική κοινότητα, χρήσιμη ωστόσο για άλλες πολιτισμικές ομάδες θεωρία είναι αυτή του R. Steiner, o οποίος βλέπει το Χριστό ως ένα πλάσμα γνώριμο σε ορισμένους σοφούς του προχριστιανικού κόσμου. Που ταυτίζεται ίσως με τον Vishwas Karman των ινδουιστών, με τον Ahura Mazda των Παρσών , με τον Όσιρη των Αιγυπτίων , και με τον κέλτη Belemis= Baldur, Απόλλωνα. Βλ. Επίσης το κεφάλαιο "Εν αρχή ην ο λόγος…" του κειμένου. Βλ. επίσης π.χ. την χριστολογία του R. Steiner μεταξύ άλλων την συλλογή διαλέξεων "Die Geistigen Wesenheiten in den Himmelskörpern", 1912; "Vorstufen zum Mysterium von Golgatha", 1913, 1914; "Von Jesus zu Christus"; "Christologie".

Αργότερα, πριν 2000 χρόνια έχουμε την ενσάρκωση του Χριστού στον κόσμο ως μέτρο ενός σταθμού στην εξέλιξη του κόσμου, με την αποδοχή της ανθρωπότητας στη ζωή Του. Οι παλιές λατρείες έχουν παρακμάσει, όπως αργότερα παρακμάζει επιφανειακά και ο χριστιανισμός, ωστόσο η έρευνα προς αυτή την κατεύθυνση έχει μεγάλη σημασία. Ο Χριστός θα μας εμφανιζόταν ως κάτι διαφορετικό από έναν απλό εγγυητή της εξουσίας μιας και μόνο θρησκευτικής κοινότητας. Ένα πλάσμα, που ενσαρκώνει τον ανανεωμένο άνθρωπο, τον "νέο Αδάμ" του Γολγοθά.

Σχετικά με τον καιρό πριν τον Νώε και τον καιρό πριν την Καινή Διαθήκη, ανατρέξτε π.χ. γραφές από τον "εσωτερικό λόγο" του Jakob Lorber: www.lorber-verlag.de, και του Rudolf Steiner. Σύμφωνα με τα διδάγματα του μυστικισμού οι θέσεις ορισμένων μπορούν να ξεχαστούν τελείως, ο Ιησούς μπορεί να μην υπήρξε ποτέ ή μπορεί να ήταν ένας απλός κήρυκας.

περισσότερες ενημερώσεις English/ Deutsch.

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Ζαρατούστρα.

Οι αρχική διδασκαλία του Ζαρατούστρα διατηρείται σήμερα στους Πάρσους και στην ιερή γραφή τους, την Zent Avesta. Ινδοί ερευνητές υποστήριξαν πρόσφατα ότι αυτή η θρησκεία είναι παλαιότερη από ότι πίστευαν έως τώρα οι δυτικοί ερευνητές, και ότι κατά συνέπεια οι αρχαίοι ιστοριογράφοι είχαν δίκαιο. Ακόμη αποδείχθηκε ότι αυτή η θρησκεία δεν αναφέρεται απλά στην κοσμική μάχη του φωτός με το σκότος, η οποία μεταδόθηκε έπειτα στις γνωστικές διδασκαλίες. Αναφερόταν επίσης στον ένα, προσωπικό θεό, τον Αhura Mazda, ο οποίος ως "υπερ-αγαθός βρισκόταν πάνω από τις δυνάμεις αυτές. Ο όρος για την απρόσωπη πλευρά του Θεού ήταν "ahu" (μια διεύθυνση για τις σύγχρονες πνευματικές αναζητήσεις αυτής της θρησκείας: Mazdayasnie Monasterie, Mustafa Bldg., Sir Pherozeshah Mehta Rd., Bombay 400001, Ινδία.). Από την άλλη πλευρά ανακαλύφθηκε ότι στις ιρανικές πηγές υπάρχουν αναφορές στον Νώε / Nuakh, οι οποίες συμφωνούν με τις πηγές της Βίβλου. Άποψή μας είναι ότι η Zend Avesta διαθέτει τουλάχιστον πολλά κοινά με την αρχετυπική Αποκάλυψη της ανθρωπότητας πριν τον ασιατικό κατακλυσμό, την οποία ακολουθεί ο Νώε σύμφωνα με αυτό τον παρηκμασμένο πολιτισμό. Ο Αβραάμ δεν ήταν ο πρώτος που λάτρεψε τον έναν Θεό. Υπάρχουν ενδείξεις, ότι αυτή η πρώιμη θρησκεία πριν τον κατακλυσμό, δηλαδή 3500 χρόνια πριν τον Χριστό διέθετε γραπτές πηγές, και είναι πιθανό αυτές να εμφανιστούν κάποια στιγμή στο μέλλον. Ο Lorber ονομάζει αυτές τις χαμένες γραφές "Seanthiast Elli". Ο Θεός είχε εμφανιστεί στους ανθρώπους πριν τον κατακλυσμό ως "Αbedam" όπως αργότερα ενήργησε μέσω του βιβλικού "Melchisedek".

Eπιπλέον, οι Πάρσοι θεωρούνται από πολλούς ιρανούς μουσουλμάνους πνευματικούς ως ένας από τους "λαούς της ιερής γραφής" του Κορανίου, μαζί με τους Ιουδαίους και τους χριστιανούς, δηλαδή δεν τους κατατάσσουν στους άπιστους, παρά σε εκείνους που πιστεύουν στον ίδιο Θεό, στον οποίο παραπέμπουν κατά καιρούς και οι προφήτες τους. Φυσικά πολλά από το αρχικό πνευματικό βάθος αυτής της θρησκείας έχουν χαθεί, όπως άλλωστε παρατηρούμε σε όλες τις θρησκείες, γεγονός που είναι καιρός να αναστραφεί σήμερα.

O Mani (216-276) προσπάθησε να συνδέσει χριστιανικές διδασκαλίες στην παλιά θρησκεία Zarathustra. (...) (Η προσπάθεια αυτή δεν θα αξιολογηθεί εδώ, βλέπε επίσης το πλήρες κείμενο στα αγγλικά ή στα γερμανικά.

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Πληροφορίες: Ο Χριστός και το Ισλάμ.

Ο διαθρησκευτικός διάλογος

Αυτό το κείμενο είναι μία συμβολή για την καλύτερη κατανόηση μεταξύ των θρησκειών και για έναν ειρηνικό «διαθρησκευτικό διάλογο», όπως αυτός λαμβάνει χώρα εδώ και πολλά χρόνια. Αυτές οι παρατηρήσεις δεν έχουν την αξίωση να χαρακτηρίσουν το Ισλάμ στο σύνολό του, καθώς στο Ισλάμ υπάρχουν διαφορετικές θεολογικές σχολές.****

Το Κοράνιο*) και οι άλλες θρησκείες των Γραφών.

Ισλάμ σημαίνει «υποταγή (στη θέληση του Θεού)» ή «αφοσίωση (στο Θεό)».
Η Ιερά Γραφή του Ισλάμ, το Κοράνιο, εκλαμβάνεται ως έμπνευση, την οποία έλαβε ο προφήτης Μωάμεθ από το Θεό ή μέσω του Αγγέλου Τζιμπρίλ, ο οποίος μπορεί να ταυτιστεί με το γνωστό στο Χριστιανισμό Αρχάγγελο Γαβριήλ. Σίγουρο είναι ότι στο Κοράνιο αποδίδεται κεντρική σημασία. Πέραν αυτού για την ερμηνεία παίζουν ρόλο περαιτέρω παραδόσεις (η σούννα, κατά λέξη: «συνήθεια») από την εποχή του Προφήτη (τα χαντίθ). Ένας προφήτης είναι άνθρωπος στην προσωπική συμπεριφορά του και όχι Θεός. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι πολλοί Μουσουλμάνοι, όπως και πολλοί Χριστιανοί, δεν γνωρίζουν επακριβώς την Ιερά Γραφή τους.

Το Κοράνιο απευθύνεται στους Χριστιανούς και στους Ιουδαίους εν μέρει άμεσα ως «Ω άνθρωποι της Γραφής», (άνθρωποι της Γραφής, π.χ. σούρα 4:171*), και «Ω τέκνα του Ισραήλ». Έτσι μπορούν και αυτοί να ασχοληθούν με το Κοράνιο*) - αν και τις περισσότερες φορές δεν το κάνουν. Η θρησκειολογία ασχολείται με τα ιερά κείμενα όλων των θρησκειών και διερευνά μεταξύ άλλων την ιστορική εξέλιξη της ερμηνείας τους. Τα ιερά κείμενα θα πρέπει ωστόσο να μελετώνται με σεβασμό. Μία μερίδα των μουσουλμάνων σχολιαστών του Κορανίου έγραψε ότι υπάρχει μία πρωτότυπη μορφή του Κορανίου – καλώς φυλαγμένη από το Θεό –, στην οποία έχουν πρόσβαση μόνο οι αγνοί άγγελοι και οι αγνοί ανθρώπινοι απεσταλμένοι, ενώ μία άλλη μερίδα ερμήνευσε πως ο αναγνώστης του Κορανίου, όπως αυτό υπάρχει στη Γη, θα πρέπει να είναι αγνός.

Ο Προφήτης θεωρείται απεσταλμένος για ένα «χρόνο» (ή ενδιάμεσο χρονικό διάστημα; άλλη μετάφραση: μετά από ένα ενδιάμεσο χρονικό διάστημα); κατά τον οποίο εξέλειψαν οι απεσταλμένοι (σούρα 5,19*). Το Κοράνιο διακρίνει τους ανθρώπους σύμφωνα με τη διδασκαλία του Προφήτη Μωάμεθ σε «ανθρώπους της Γραφής» (άνθρωποι της Γραφής) και «άπιστους». Ως «άνθρωποι της Γραφής» νοούνται ιδίως οι Ιουδαίοι και οι Χριστιανοί, οι οποίοι βασίζονται στην ίδια παράδοση όπως οι Μουσουλμάνοι, σε κάποιες περιπτώσεις επίσης οι Ζωροαστριστές (σούρα 22, 17*). Το Κοράνιο αναγνωρίζει επίσης μια σειρά «προφητών», οι οποίοι διέδωσαν όλοι σύμφωνες διδασκαλίες για τον Ένα Θεό, για τη δίκη του άλλου κόσμου και την προσευχή για τους λαούς τους ή για την εποχή τους (π.χ. σούρα 6,83-92, σούρα 7, σούρα 4,136*). Στο μέτρο που άνθρωποι αυτών των θρησκειών πιστεύουν σε αυτά τα κοινά θεμέλια, δεν αντιμετωπίζονται ως άπιστοι από το Κοράνιο (σούρα 5,48* κ.ά.). Στους πρώτους αιώνες του Ισλάμ δεν ασκήθηκε εξαναγκασμός ασπασμού του Ισλάμ σε Χριστιανούς και Ιουδαίους (σύμφωνα με τη διδασκαλία του Κορανίου «Δεν υπάρχει εξαναγκασμός στη θρησκεία», βλ. σούρα 2, 256*).
Ο Αβραάμ θεωρείται ως ένας των «χανιφέν», οι οποίοι είναι οι μόνοι που βρήκαν άμεσα την πραγματική πίστη στον ένα Θεό.

Ο Αλλάχ – στα προϊσλαμικά αρχαία Αραβικά Αλ-Ιλάχ – έχει ως σημιτική λέξη ασφαλώς την ίδια ρίζα με τον «Ελοχίμ», ένα όνομα του Θεού στα εβραϊκά βιβλία του Μωϋσή.

Ως «άπιστοι» - κατά λέξη περίπου: «αποκρύπτοντες» - θεωρούνταν με την αυστηρή έννοια του όρου την εποχή του Προφήτη Μωάμεθ οι πολυθεϊστές και οι ειδωλολάτρες, κατά των οποίων μαχόταν στην Αραβία και για τους οποίους προειδοποιούσε ήδη η Βίβλος των Ιουδαίων και των Χριστιανών. Με την ευρύτερη έννοια θεωρούνται σήμερα στο Ισλάμ άπιστοι αυτοί που δεν πιστεύουν στον ένα Θεό και στη Θεία Δίκη. Κάποιες φορές ο όρος εφαρμόζεται σήμερα εσφαλμένα για όλους τους μη Μουσουλμάνους, σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα για Μουσουλμάνους ενός άλλου δόγματος.

Ο Ιησούς Χριστός στο Κοράνιο

Εκτός από τη Βίβλο, ο Ιησούς αναφέρεται επίσης στο Κοράνι (7ος αιώνας μ.Χ.), με κοινά στοιχεία και διαφορές. Ας τονιστεί ότι το Κοράνιο αναγνωρίζει σε πολλά σημεία τον Ιησού ως προφήτη, ως απεσταλμένο του Θεού, ως «Λόγο» του Θεού χωρίς περαιτέρω εξήγηση, και ως Πνεύμα Θεού (σούρα 4,171), ο οποίος είναι «πλασμένος σαν τον Αδάμ» (σούρες 2, 3, 5…). Στο καλώς νοούμενο Ισλάμ έχει επομένως σε κάθε περίπτωση μεγαλύτερη αξία από ότι για εκείνους τους σύγχρονους χριστιανούς θεολόγους, οι οποίοι βλέπουν μόνο τον κοινωνικό μεταρρυθμιστή Ιησού. Μόνο η – ήδη από τους χριστιανούς της εποχής του Μωάμεθ πολύ γήινα νοούμενη – διδασκαλία περί του Ιησού ως Υιού του Θεού στο πλαίσιο της αργότερης διδασκαλίας περί τριαδικότητας του Θεού δεν γίνεται δεκτή από το Κοράνιο. Χριστιανοί, οι οποίοι θα μπορούσαν να έχουν εξηγήσει αυτό που εννοούταν αρχικά, έτσι ώστε να το κατανοήσουν και άνθρωποι με διαφορετική αφετηρία, σχεδόν δεν απέμεναν (π.χ. σούρα 6,101*). Στην Προς Ρωμαίους Επιστολή 1.4 ο Ιησούς αναφέρεται ως «του ορισθέντος» – και όχι ως του γεννηθέντος – «υιού Θεού εν δυνάμει κατά πνεύμα αγιωσύνης». 
Επομένως, στο μέτρο των παραπάνω οι Χριστιανοί θα μπορούσαν να συμφωνήσουν με τη μουσουλμανική πεποίθηση πως ο Θεός είναι ου γεννηθείς και ότι δεν εγέννησε αλλά εποίησε τον Ιησού. Επιπλέον ο (ελληνικός) όρος «Λόγος» – ο οποίος στη Βίβλο αναφέρεται σαφώς στη θεϊκή καταγωγή και/ή αποστολή του Ιησού Χριστού – χρησιμοποιείται επίσης στο Κοράνιο για τον Ιησού. Υπάρχουν κρυμμένα μυστικά στις εμπνεύσεις του Κορανίου – όπως στη Βίβλο –, τις οποίες ούτε οι Μουσουλμάνοι ούτε οι Χριστιανοί έχουν έως τώρα εξιχνιάσει πλήρως, έτσι ώστε να διαμάχονται άσκοπα για ορολογίες; Επίσης όπου οι Χριστιανοί παρουσιάζουν αυτές τις διδασκαλίες κατά τρόπο που μπορεί να νοηθεί ως «πολυθεΐα», αυτό δεν αντιπροσωπεύει τον τρόπο, με τον οποίο δίδαξε ο Ιησούς. «Ίνα ό,τι αν αιτήσητε τον πατέρα (το Θεό) εν τω ονόματί μου (δηλ. επειδή συνδέεστε πνευματικά με τον Ιησού), δω υμίν» (Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο
15:16
. Ό,τι έχει να κάνει με το βίο του Ιησού αναφέρεται στον ένα Θεό, με τον οποίο είναι στενά συνδεδεμένος, και στον οποίο ιδίως Αυτός μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους.

Ο όρος «Λόγος» (στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο 1 ο Λόγος του Θεού είναι ένας χαρακτηρισμός που σχετίζεται με το Χριστό) εμφανίζεται στη γερμανική μετάφραση του Κορανίου του Rudi Paret ανεξάρτητα από τον Ιησού, σε άλλες εκδόσεις του Κορανίου νοείται ωστόσο ως «υπόθεση» ή «διαταγή» του Θεού (σούρα 13,2 και 13,11*).

Το Κοράνιο βλέπει τον Ιησού «σαν τον Αδάμ», τον οποίο ο Θεός έπλασε από χώμα (σούρα 3,59*) αναφέρεται σε αυτόν ως «απεσταλμένο του Θεού» από το Πνεύμα του Θεού, το οποίο μεσολάβησε για την παρθένο γέννηση του Ιησού από τη Μαριάμ (Μαρία) (σούρα 19,17-22*). Στη χριστιανική εκδοχή ο Άγγελος Κυρίου αναγγέλλει τη γέννηση του Ιησού από το Άγιο Πνεύμα. Στο Κοράνιο αναφέρεται επίσης ότι ο Ιησούς ενισχύθηκε με το Άγιο Πνεύμα / το Πνεύμα της Αγιότητας (σούρα 5,110*).

Σύμφωνα με το Κοράνιο ο νεαρός Ιησούς ανήγγειλε την ανάστασή του (σούρα 19,33*), με την οποία μπορεί ωστόσο να εννοούταν η επιστροφή του την «ημέρα της κρίσεως» (της Θείας Δίκης με την ανάσταση των νεκρών), η οποία αναφέρεται συχνά στο Κοράνιο (βλ. παρακάτω, σούρα 4,159*). Το Κοράνιο αναφέρει ότι ο Ιησούς αναλήφθηκε ζωντανός στον ουρανό (σούρα 4,157 -159*, σούρα 3,55*).
Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί δεν είναι σύμφωνοι για το αν ο Ιησούς σταυρώθηκε, πέθανε και υπερέβη τον θάνατο με τη βοήθεια του Θεού πριν από την ανάληψή του στον ουρανό – όπως λένε οι Χριστιανοί – ή εάν ανελήφθη στον ουρανό ζωντανός χωρίς να έχει σταυρωθεί – όπως πιστεύουν οι Μουσουλμάνοι. Κοινή είναι ωστόσο η πίστη ότι δεν ήταν σε καμία περίπτωση «νεκρός» κατά την ανάληψή του, αλλά ότι π.χ. δίδασκε τους ανθρώπους.
Ήδη στη σούρα 3,55* και 5,48* αναφέρεται «.... θα τον καθάρω» και «... θα επιστρέψετε όλοι σε Εμένα και Εγώ θα αποφασίσω για ό,τι διαφωνούσατε (στην επίγεια ζωή σας)». Ως εκ τούτου Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι θα μπορούσαν να αναμείνουν ήσυχα τη λύση κάποιον εναπομενόντων μυστικών, αντί να επιδίδονται σε διαμάχες.

Παρομοίως το Κοράνιο περιέχει την ανάσταση των πιστών την Ημέρα της Κρίσεως (σούρα 36,77-83, σούρα 69,13-37, σούρες 75 και 99,* κ.ά.). Τότε ο Ιησούς θα επιστρέψει και θα είναι μάρτυρας για τους πιστούς ανθρώπους της Γραφής (σούρα 4,159, πρβλ. σούρα 16,89*). Αυτοί, επίσης οι μη Μουσουλμάνοι, που πιστεύουν στο Θεό και την Ημέρα της Κρίσεως δεν έχουν σύμφωνα με το Κοράνιο τίποτα να φοβηθούν από τη Θεία Δίκη (σούρα 2,62, σούρα 4,123-124, σούρα 7,170*). Η Θεία Δίκη είναι στο Κοράνιο όπως και στη Βίβλο σαφώς υπόθεση του Θεού και όχι του ανθρώπου, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για Χριστιανούς, Μουσουλμάνους ή Ιουδαίους.
(Τέτοιες συγκρίσεις μεταξύ των θρησκειών δεν προτίθενται να αμφισβητήσουν εδώ την ανεξαρτησία του Κορανίου.)

Σχετικά με τα ηθικά θεμέλια του Ισλάμ και του Χριστιανισμού

Τα ηθικά θεμέλια των τριών «θρησκειών του Αβραάμ» παρουσιάζουν επίσης στενές συγγένειες. Οι εντολές παρουσιάζονται, αν και όχι απαριθμημένες, επίσης στο Ισλάμ, μεταξύ άλλων στη σούρα 17,22-39, σούρα 5,38-40, σούρα 2,188, σούρα 4,135, σούρα 2,195 και σούρα 17,70* (ανθρώπινη αξιοπρέπεια). Το Κοράνιο απαγορεύει π.χ. αυστηρότατα και ανεξαίρετα το φόνο αθώων (σούρα 5,27-32*). Ο όρος «Τζιχάντ» σημαίνει απλά «μάχη». Η σημασία «ιερός πόλεμος» δεν προέρχεται από το Κοράνιο, αλλά από αποφθέγματα του Προφήτη Μωάμεθ και σχολών ισλαμικού δικαίου ***): Η εσωτερική πνευματική-ηθική ανάπτυξη και ο έλεγχος των ανθρώπινων παθών θεωρείται ως το «Μεγάλο Τζιχάντ», στο οποίο αποδίδεται μεγαλύτερη σημασία από οποιαδήποτε εξωτερική διαμάχη. (Πρβλ. π.χ. το μήνυμα του Ιησού «έκβαλε πρώτον την δοκόν εκ του οφθαλμού σου…». Πολλές εξωτερικές διαμάχες θα έχαναν έτσι τη βάση τους.) Το «Τζιχάντ του λόγου» είναι η ειρηνική εκπροσώπηση της πίστης. Το «Τζιχάντ του χεριού» είναι το ενεργό, διδακτικό παράδειγμα του πιστού. Το «Τζιχάντ του ξίφους» ονομάζεται επίσης «Μικρό Τζιχάντ». Επιτρέπεται για την άμυνα πιστών που δέχονται επίθεση «χωρίς υπερβάσεις» (πρβλ. Κοράνιο, σούρα 2,190*). Η «ένταση» της αντιμετώπισης αλλοθρήσκων εμπεριέχεται ωστόσο επίσης στο Κοράνιο (σούρα 48,26*, σούρα 47,4*); τέτοια «σκληρά» τμήματα του κειμένου μπορούν να συγκριθούν με άλλα σημεία τα οποία τα περιορίζουν (όπως π.χ. «Δεν υπάρχει εξαναγκασμός στη θρησκεία», σούρα 2, 256).
Εκτενείς είναι οι παραδοσιακοί κανόνες για την συναναστροφή μεταξύ των δύο φύλων, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης του γάμου με αλλόθρησκους, κλπ.

Η εξάσκηση του Ισλάμ περιλαμβάνει: «Την ομολογία ότι δεν υπάρχει θεότητα πλην του Θεού (Αλλάχ) και ότι ο Μωάμεθ είναι ο Απεσταλμένος του Θεού,
την τήρηση των προδιαγραμμένων ημερήσιων προσευχών (σούρα 2,177*), 
την τήρηση της ετήσιας νηστείας το μήνα του Ραμαζανίου (σούρα 2,185*),
το προσκυνηματικό ταξίδι τουλάχιστον μία φορά στη ζωή (σούρα 2,196*),
και την καταβολή του ζακκάτ (εισφοράς για κοινωνικούς σκοπούς) (σούρα 2,177*)».

Στο σημερινό Ισλάμ δεν υπάρχει κάποια κεντρική αρχή, η οποία αποφασίζει για θρησκευτικά-ηθικά ζητήματα. Ωστόσο θέσεις, τις οποίες μοιράζεται μία σαφής πλειοψηφία των έγκυρων ιεροδιδασκάλων, είναι πιθανόν να τύχουν ευρείας αποδοχής.

*) Χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων το έργο «Der Koran» σε γερμανική μετάφραση του Rudi Paret, Εκδοτικός Οίκος Kohlhammer, απόδοση η οποία πληροί τις επιστημονικές απαιτήσεις και διαχωρίζει σαφώς μεταξύ μεταφράσεων κατά λέξη και προσθηκών για την καλύτερη γλωσσική κατανόηση. Εδώ χρησιμοποιείται η πλέον συνήθης στον ισλαμικό χώρο αιγυπτιακή αρίθμηση των στίχων. Άλλες μεταφράσεις μπορεί να χρησιμοποιούν έναν από τους άλλους δύο τρόπους αρίθμησης των στίχων. Τότε θα βρείτε το εν λόγω απόσπασμα στην ίδια σούρα, λίγο πριν ή λίγο μετά από το στίχο με τον εν λόγω αριθμό. Η δυσκολία της μετάφρασης του Κορανίου δεν ισχύει σε τόσο μεγάλο βαθμό για σαφή σημεία, όπως αυτά που παρατίθενται. Η σημασία των αποσπασμάτων του Κορανίου συγκρίθηκε επίσης με το έργο «Der Koran» σε γερμανική μετάφραση και με σχολιασμό του Adel Theodor Khoury, 2007, η απόδοση του οποίου βρίσκει αποδοχή και από Μουσουλμάνους λόγιους (π.χ. τον Δρ. Inamullah Khan, πρώην Γενικό Γραμματέα του Ισλαμικού Παγκόσμιου Κογκρέσου) και ο σχολιασμός του οποίου λαμβάνει υπόψη την παραδοσιακή ερμηνεία των σχολών ισλαμικού δικαίου.

***) Και οι ιστορικές «χριστιανικές σταυροφορίες» δεν αιτιολογήθηκαν με τη Βίβλο, αλλά επρόκειτο για ανθρώπινες πράξεις, οι οποίες σήμερα δεν χαίρουν καλής φήμης π.χ. μεταξύ πολλών ευρωπαίων Χριστιανών.

****) (Πρβλ. επιπλέον στο Ισλάμ τη σούρα 164, στίχο. 125). 

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Πληροφορίες: Ο Ιησούς Χριστός και ο Βουδισμός.

Kι εδώ θα αναφερθούμε στις ομοιότητες και στις διαφορές ανάμεσα στον βουδισμό και σε έναν χριστιανισμό που έχει (και πάλι) συνείδηση του πνευματικού βάθους του. Δεν θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε διεξοδικά *)την ζωή και την διδασκαλία του Βούδα (500 π.Χ.). Θα ασχοληθούμε περισσότερο με ορισμένα κεντρικά σημεία. .

Το «μηδέν» και το εγώ

Ο πυρήνας των αυθεντικών διδασκαλιών του Βούδα, που αποτελεί το θεμέλιο του "Hinajana-" , είναι η ολοένα αυξανόμενη απελευθέρωση του ανθρώπου από όλα εκείνα που δεν ανήκουν στον πυρήνα της ύπαρξής του. Η ανάγκα για υλικά και πνευματικά αγαθά που οδηγεί στον πόνο, αναγνωρίζεται ως μη ανήκουσα στον εαυτό ("αnatta"), και υποχωρεί συνεχώς χάρη στην άσκηση και στον τρόπο ζωής, ώσπου να χαθεί εντελώς με την Νιρβάνα. Αυτό παρεξηγήθηκε ιδιαίτερα από την μεταγενέστερη σχολή των "Mahajana", η οποία ωστόσο έφερε σημαντικές προόδους, π.χ. στην συμπόνια για όλα τα πλάσματα, αντί για τον αναχωρητισμό από τη ζωή. Τόνισε την προϋπάρχουσα έννοια του μη-εγώ, σαν να μην υπήρχε καθόλου το εγώ, το οποίο ταυτίστηκε πρακτικά με τις κατώτερες εγωιστικές ιδιότητες. Αντίστοιχα έτεινε σε μια αντίληψη της Νιρβάνα ως "τίποτα". Ο Βούδας όμως μιλούσε ως εξής για την υψηλότερη εμπειρία του:"Και διέκρινα…. με τον καιρό, την αθλιότητα του χώρου του "ούτε να νιώθεις ούτε να μην νιώθεις" και τότε κατάλαβα, και όρμησα στην αντίληψη και στην αίσθηση, την δοκίμασα…. Και έτσι κερδίζω από τότε, με την πλήρη ακύρωση του "ούτε να νιώθεις ούτε να μην νιώθεις" την ανάπτυξη της αντίληψης και της αίσθησης και μένω εκεί, και οι επιρροές , αφού έχω αναγνωρίσει το σοφό, στερεύουν" (Suttam του Anguttara Nikaya 9, αρ..41 ...). 

Ως εδώ καταλαβαίνουμε ότι ο Ιησούς Χριστός μας καλεί επίσης να ερμηνεύσουμε τις ανθρώπινες ιδιότητες , και να ξεκινήσουμε με αυτό αντί να ασκούμε κριτική στους άλλους (βλ. το κυρίως κείμενο του "Oι δρόμοι του Χριστού". Ακόμη δεν ταυτίζει τον εαυτό του και τους μαθητές με τον κόσμο ή τις γήινες δραστηριότητες, παρά τους περιγράφει ως μην ανήκοντες στον κόσμο, αλλά – εντονότερα από ότι στον αρχικό βουδισμό – ως ζώντες και δρώντες μέσα στον κόσμο (Ιωάννης 17), μεταβάλλοντάς τον. Στο ζήτημα της ζωής οι απαιτήσεις του Χριστού και του Βούδα ταυτίζονται τόσο, ώστε εδώ και μερικές δεκαετίες κάποιοι έφθασαν να πιστέψουν ότι ο Ιησούς δίδαξε το βουδισμό. 
Για την εξήγηση αυτών των ομοιοτήτων δεν χρειαζόμαστε μία εξωτερική μεταβίβαση γνώσης, όπως την φαντάζονται κάποιοι σύγχρονοι ερευνητές, – αν και μπορεί να έλαβε χώρα η μία ή η άλλη επαφή. 
Αυτό όμως δεν ισχύει. Κατά την ίδια λογική θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι δίδαξε πολλές άλλες διδασκαλίες. Στο κυρίως κείμενο της σελίδας μας εξηγούμε μεταξύ άλλων, ότι αυτές οι ομοιότητες στηρίζονται σε πνευματικές πραγματικότητες, τις οποίες όλοι όσοι έχουν πρόσβαση σε αυτές αντιλαμβάνονται με παρόμοιο τρόπο, χωρίς να αντιγράφουν ο ένας τον άλλον. Αυτό είναι έμπνευση, τελικά, στο βαθμό που είναι γνήσιο, προέρχεται από την αιώνια πηγή, χωρίς την οποία δεν θα υπήρχε ούτε "κάτι" ούτε "τίποτα" ή "όχι τίποτα" κ.λπ., ή εφόσον πηγάζει από αυτό το αίσθημα της ελευθερίας, για τον επιπλέον λόγο ότι το αίσθημα αυτό μόνο του δεν θα είχε κανένα νόημα. Προέρχεται από εκείνον, ο οποίος (το οποίο) βρίσκεται πίσω από το Παν, και που είναι κρυμμένο(ς) μέσα στο Παν, και που ταυτόχρονα βρίσκεται και έξω από αυτό. Αυτό που δεν έχει εκφραστεί, είναι «ανέκφραστο», ωστόσο ήδη τα εμπεριέχει όλα, και που στο τέλος της δημιουργίας θα είναι περισσότερο απ' ό, τι στην αρχή - επομένως κάτι που κατά τη γήινη έννοια είναι τουλάχιστον τόσο αντιφατικό όσο ένα Κοάν (παράδοξο αίνιγμα για περισυλλογή στο Ζεν Βουδισμό). Κάτι, το οποίο δεν μπορεί να γίνει κατανοητό πάνω σε θεωρητική βάση, ακόμα και αν ο ανθρώπινος νους μπορεί σιγά σιγά να γίνει αρκετά ευέλικτος, για να μπορεί τουλάχιστον να κάνει έμμεσες προσπάθειες προσέγγισης του θέματος ή να επεξεργαστεί εσωτερικά αυτό που βλέπει εξωτερικά. *****
Αυτή είναι η δύναμη, το κοινό στοιχείο που έχουν οι θρησκείες σε σύγκριση με μια υλιστική, εγωιστική κοινωνία και την οποία δεν αξιοποιούν αρκετά. Τα κοινά σημεία των θρησκειών και οι σχέσεις μεταξύ τους δεν αλλάζουν επίσης το γεγονός ότι όλες ακολουθούν τους δικούς τους και εν μέρει διαφορετικούς δρόμους.

Από τους χριστιανούς μυστικιστές, ο Γιοχάνες Έκχαρτ είναι αυτός που βρίσκεται πιο κοντά στην ανατολική απρόσωπη θεώρηση. Από τα βουδιστικά ρεύματα, ίσως η διδασκαλία του Νιτσιρέν να μπορεί να αποδειχθεί ως γέφυρα. Από τους λοιπούς ινδούς σοφούς, ο Σρι Αουρομπίντο – και η σύντροφός του, η «Μητέρα» – είναι αυτοί που βρίσκονται πιο κοντά στη δυτική προσωπική ή ουσιώδη θεώρηση: Ο Σρι Αουρομπίντο πέρασε μέσα από τη νιρβάνα και αναγνώρισε – φαινομενικά με έναν τρόπο παρόμοιο με αυτόν κάποιων χριστιανών μυστικιστών – ότι πίσω από το βίωμα της «νιρβάνα» κρύβεται κάτι εντελώς διαφορετικό από το «μηδέν». Μιλά για τον «Ύψιστο» και θέλει να φέρει ορισμένες πτυχές αυτού του Υψίστου στη Γη. Υπάρχουν άνθρωποι, για τους οποίους ιδίως ο Σρι Αουρομπίντο υπήρξε γέφυρα για την επιστροφή τους στο Χριστιανισμό – στον πυρήνα του ωστόσο, όπου όλα στρέφονται π.χ. γύρω από την εντελώς πραγματική «διαδοχή του Χριστού» έως τη δύναμη που εκφράστηκε στον Ιησού με την Ανάσταση.

Η «Έσχατη Αλήθεια» και το ερώτημα του Θεού

Πέρα από αυτό, οι ανθρώπινες ιδιότητες στον ιουδαϊσμό και στον χριστιανισμό συνδέονται με την έννοια της αμαρτίας μπροστά στο Θεό. Κατ' αρχήν αναφερόμαστε στην τήρηση των θρησκευτικών ηθικών κανόνων. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, στην υπέρβαση όλων των χαρακτηριστικών μας που μας χωρίζουν από το Θεό. Κατά κανόνα, ακόμα και στους περισσότερους βουδιστές, επικρατεί η πεποίθηση ότι στον βουδισμό δεν υπάρχει Θεός. Γι' αυτό και στην κοινή διακήρυξη όλων των θρησκειών γίνεται αναφορά στην "τελική αλήθεια" πέρα από την υλική ζωή, οτιδήποτε κι αν σημαίνει αυτό για την κάθε θρησκεία. Αυτό δεν ισχύει απόλυτα. Ο Βούδας δεν υποστήριξε ποτέ ότι δεν υπάρχει Θεός, παρά περιόριζε την διδασκαλία του υπό τις συνθήκες της εποχής, στην μετάδοση των πεποιθήσεών του για την ανθρώπινη πορεία. Ο Βούδας απάντησε στις ερωτήσεις των ινδουιστών ιερέων για τον Brahma, τον Θεό-δημιουργό των ινδουιστών: "Τον γνωρίζω τον Brahma, και τον κόσμο του, και το δρόμο που οδηγεί εκεί, και το πώς ο Brahma έφθασε σε αυτό τον κόσμο" (Digha Nikaya, 13. Ομιλία για τις πνευματικές εμπειρίες, και όχι για την ινδουιστική βιβλιογραφία). O Brahma των ινδουιστών δεν μπορεί να ταυτιστεί με τον "Πατέρα-Θεό" του Ιησού Χριστού. Συμπεριλαμβάνεται μάλλον στις διάφορες λατρείες που προσωποποίησαν ορισμένες πλευρές του Θεού. Δεν αποτελεί λοιπόν χαρακτηρισμό για τις αρνητικές δυνάμεις.
Όποιος όμως μιλά για μία ανώτερη ύπαρξη, από την οποία θεωρεί ότι προέρχονται οι θεοί που λατρεύονταν κάποτε, αντί να πιστεύει αυτούς τους θεούς ως ύψιστες υπάρξεις, τι μπορεί να εννοεί τελικά; Προφανώς για τον Βούδα η αρχή και ο στόχος βρίσκονταν μέσα στο «ανέκφραστο». Αυτή η ανέκφραστη υψίστη πραγματικότητα δεν είναι όμως «τίποτα». Ουσιαστικά βρίσκεται έξω από τα Πάντα, όσα μπορεί ο άνθρωπος να αντιληφθεί με τη βοήθεια των γήινων, ψυχικών ή νοητικών ικανοτήτων του. 
Και ακριβώς εδώ συναντάμε ξαφνικά έναν κοινό τόπο ανάμεσα στον Χριστιανισμό, τον Ιουδαϊσμό και τον Ισλαμισμό, ένα παράλληλο σημείο αναφοράς που δεν έχουμε τόσο ξεκάθαρα συνειδητοποιήσει. Γιατί και στις τρεις αυτές θρησκείες επικρατεί η πεποίθηση ότι δεν έχει νόημα ή απαγορεύεται τελείως να προσπαθεί ο άνθρωπος να περιγράψει τον Θεό – ακόμα κι αν έχει ξεχαστεί ο λόγος. Στον Ιουδαϊσμό δεν επιτρεπόταν να λένε απευθείας ούτε το όνομα του Θεού τους. Βλέπε επίσης τη σελίδα μας «Η θρησκεία ως "επανασύνδεση" του ανθρώπου με τον Θεό», συγκεκριμένα τη σημείωση 2) σχετικά με τα αρχέτυπα.

Τα Ευαγγέλια και η Αποκάλυψη περιγράφουν αντίθετα τον "Πατέρα" ως εκείνον, από τον οποίο προέρχεται η πλάση, και στου οποίου την τελειότητα καταλήγει (Α και Ω), ο οποίος βρίσκεται πάνω από αυτή και τις ιδιότητές της, και υπερβαίνει την ικανότητα προσέγγισής του από αυτή. Οι χριστιανοί μυστικιστές, όπως ο Jackob Bohem τόνισαν χάρη στις αυθεντικές εμπειρίες τους, ότι αυτός ο Θεός δεν στέκεται μόνο πάνω από την γήινη πλάση, παρά και πάνω από τους ουράνιους και υπεργήινους κόσμους**). Η σύγκριση των θρησκειών στην επιστημονική βιβλιογραφία δεν μας οδηγεί πουθενά, όσο δεν λαμβάνουμε υπ' όψιν εκείνους που διαθέτουν βαθιές θρησκευτικές εμπειρίες. Χωρίς αυτούς δεν μπορούμε καν να ανακαλύψουμε μια γλώσσα, που να είναι κατανοητή σε όλες τις πλευρές.

Ο βουδιστικός δρόμος οδηγεί στην Νιρβάνα, το υπερπέραν των υπερπέραν – κάτι που είναι τόσο απρόσιτο για τους περισσότερους βουδιστές- όσο για τους περισσότερους χριστιανούς η μυστικιστική ένωση με το Θεό. Ωστόσο, ο Βούδας δίδαξε την δυνατότητα εμφάνισης ενός "απελευθερωμένου από τις μετενσαρκώσεις" "Bodhisattwa", ο οποίος θα επανέλθει στη γη για να βοηθήσει την υπόλοιπη ανθρωπότητα. Ο Χριστός ανέβηκε κοντά στον Πατέρα ("και ο τάφος ήταν κενός", Ανάσταση και Ανάληψη), για να επιστρέψει στη γη. Με το Χριστό είναι σήμερα δυνατή η διείσδυση στον γήινο κόσμο από τα ανώτατα θεϊκά επίπεδα.

Εδώ θα άξιζε να αναφερθεί και ο Ρούντολφ Στάινερ (Rudolf Steiner), σύμφωνα με τον οποίο η διδασκαλία του Βούδα ήταν μία σοφή διδασκαλία για την αγάπη, ενώ αυτή του Χριστού ήταν μία διδασκαλία για τη δύναμη της αγάπης, η οποία σε τελική ανάλυση επιστρέφει – ή μάλλον καλύτερα προχωράει – τα πάντα στη θεϊκή τελειότητα. «Και ό,τι αν αιτήσητε εν τω ονόματί μου τούτο ποιήσω, ίνα δοξασθή ο πατήρ εν τω υιώ», δηλαδή σε αρμονία με τον Πατέρα, μέσω Αυτού οδηγεί ο χριστιανικός δρόμος προς τον ένα Θεό. Ως προς αυτό, ο Βούδας μπορεί κατά κάποιον τρόπο να θεωρηθεί Πρόδρομος. 

Όποιος θέλει να διακρίνει την αλήθεια, ας προχωρήσει τον προσωπικό του δρόμο και ας ρωτήσει ο ίδιος το Χριστό ή το Βούδα!

Ο Βούδας λέει στο «Κάμα Σούτρα»: «Μην αφήσετε να σας καθοδηγήσουν..., με φημολογίες, ...παραδόσεις, ... απόψεις περαστικές, ...το κύρος ιερών γραφών, ...την καθαρή λογική ή λογικά συμπεράσματα, ... επινοημένες θεωρίες και προτιμώμενες απόψεις, ...εντυπώσεις προσωπικών πλεονεκτημάτων, ...το κύρος ενός διδάσκαλου. Αλλά εάν οι ίδιοι διακρίνετε ...». (Η απόκτηση γνώσης και μία πραγματική πεποίθηση πίστης έχουν πολύ περισσότερα κοινά στοιχεία από την απλή «θεώρηση πως κάτι είναι κάτι αληθινό» και την πίστη.)

*) Η διδασκαλία του Βούδα καταγράφεται διεξοδικά στην μετάφραση του K.E.Neumann, "Die Reden des Buddha: mittlere Sammlung"; και "längeren Sammlung".

**) Για εκείνους που είναι εξοικειωμένοι με την γλώσσα του θεοσοφισμού θα αναφέρουμε ότι η Νιρβάνα δηλαδή το "Atman" υπό την θεοσοφική έννοια βρίσκεται κάτω από το "παρανιρβανιστικό" και "λογοιστικό" θεϊκό επίπεδο.

***) Ιδίως ο χριστιανός μυστικιστής Γιοχάνες Έκχαρτ περιέγραψε τις εμπειρίες του με τέτοιον τρόπο, ώστε η συγγένεια με την εμπειρία της νιρβάνα, αλλά και οι διαφορές με αυτήν, να μπορούν να διακριθούν επίσης χωρίς την έννοια της νιρβάνα, συνδέοντάς την με μία συνάντηση με το Θεό.

****) Η επιστροφή στο Θεό με την ουσία των εμπειριών από το πέρασμα από τον κόσμο είναι αφενός μία επιστροφή στο πρωταρχικό, σε αυτό που πάντα υπήρχε, αλλά ταυτόχρονα είναι και κάτι πρόσθετο, κάτι που δεν προϋπήρχε, όπως π.χ. δύο ίσα τρίγωνα. Αυτό το παράδοξο γίνεται κατανοητό, μόνο εάν βυθιστεί κανείς στη μυστικιστική εμπειρία.

*****) Υπάρχουν επίσης φιλοσοφικές πτυχές. Στη σχολή Μαχαγιάνα του Βουδισμού, ο Ναγκαρτζούνα, στα Γενικά σχόλια για το Prajnaparamita, περιέγραψε πως κάτι μπορεί να θεωρηθεί ως αληθινό, μη αληθινό, αληθινό και μη αληθινό, ούτε αληθινό ούτε μη αληθινό, δηλαδή τετραπλά αντί για το δυϊστικό είτε / είτε. Καθώς η κλασική λογική δεν αρκεί για να το κατανοήσει πλήρως, μπορεί, όπως στις παράδοξες εκφάνσεις του Βουδισμού Ζεν (βλ. παραπάνω) να οδηγήσει τον άνθρωπο σε μία υπέρβαση αυτής της δυϊστικής λογικής (μία μορφή «φώτισης») και έτσι σε μία πιο σφαιρική αντίληψη. Στην ευρωπαϊκή φιλοσοφία υπάρχει ένας άλλος δρόμος για τη διεύρυνση της σκέψης πέραν αυτού του παλαιού δυϊστικού είτε / είτε: Η Διαλεκτική του Χέγκελ περί θέσης και αντίθεσης αναφέρεται στη σύνθεση που κερδίζεται έτσι. Αυτή μπορεί να εξασκήσει τη λογική καθαυτή να πάρει μία οπτική γωνία υπεράνω αντιθέσεων ή φαινομενικών αντιθέσεων και να γίνει έτσι πιο ανοικτή για την υπέρτατη αλήθεια του Πνεύματος του Θεού. Στο χριστιανικό μας έργο αναπτύξαμε ανεξάρτητα από αυτό κάτι συγγενές, παρατηρώντας από διάφορες οπτικές γωνίες και στο σύνολό του το από ολική σκοπιά κατανοητό, συμβατό (υπέρβαση φαινομενικών αντιθέσεων).

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Πληροφορίες:  Ο Ιησούς Χριστός και ο Ινδουισμός.

Οι πρόσθετες σελίδες του διαδικτυακού έργου "Δρόμοι του Χριστού" σχετικά με διάφορες άλλες θρησκείες συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση του ίδιου και στο δια-θρησκευτικό διάλογο. Παρουσιάζονται ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των Ινδουιστικών κινημάτων και ενός Χριστιανισμού που γνωρίζει (και πάλι) το ίδιο του το πνευματικό βάθος. Δεν σκοπεύουμε να περιγράψουμε διεξοδικά την ινδουιστική θρησκεία, παρά μόνο να ασχοληθούμε με συγκεκριμένα κεντρικά ζητήματα.

Ιησούς Χριστός.

Στις διδασκαλίες ινδουιστικής προέλευσης υπάρχει η των "αβατάρ" διαφόρων βαθμίδων. Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται οι άνθρωποι, οι οποίοι δεν βρίσκονται στον κόσμο για δικό τους όφελος, παρά για να συμβάλουν με τη θέλησή τους στην πρόοδο ενός λαού ή της ανθρωπότητας. Σαν μια σταγόνα "θεϊκής τελειότητας". Ωστόσο, σε αυτές τις αντιλήψεις οι διαφορές μεταξύ των διαδοχικών "αβατάρ" και θρησκειών χάνονται, ενώ η εβραϊκή και η χριστιανική αντίληψη τονίζουν το "Θεό της Ιστορίας", τον παράγοντα της συνεχούς εξέλιξης και τον ιδιαίτερο ρόλο του "Μεσσία" σε αυτή. (Απόσπασμα από το κεφάλαιο "Εν αρχή ην ο λόγος" * ).
Ωστόσο, από την άποψη της ινδικής σκέψης, αυτό αποτελεί μια αξιόπιστη προσέγγιση στην κατανόηση του έργου του Χριστού. Για το λόγο αυτό και οι ινδουιστές δάσκαλοι της γιόγκα αναγνωρίζουν συχνά ένα μεγαλύτερο ρόλο του Χριστού, όπως οι σύγχρονοι χριστιανικοί θεολόγοι που θέλουν το Χριστό κανονικό άνθρωπο ή κοινωνικό μεταρρυθμιστή. Υπάρχουν επίσης Ινδουιστές που θεωρούν το Χριστό απλό καθοδηγητή ή δάσκαλο. Πρέπει βέβαια να λάβουμε υπόψη μας ότι το πνευματικό βάθος του Χριστιανισμού ήταν εν μέρει εξαφανισμένο και έπρεπε επίσης να καταστεί δυνατός ένας αποδοτικός διάλογος με άλλες θρησκείες. (Προς την κατεύθυνση αυτή εργάζεται αυτή η ιστοσελίδα με τα αναλυτικά της κείμενα * ).

Δρόμοι της γιόγκα** και Χριστιανισμός.

Κατά το "να γίνετε κι εσείς τέλειοι, όπως τέλειος είναι και ο Πατέρας σας ο ουράνιος" (Ματθ. 5:48), έχει για εμάς πολύ ενδιαφέρον το ερώτημα στην εκάστοτε θρησκεία σχετικά με το που οδηγούν τα πρακτικά πνευματικά μονοπάτια. Στην περίπτωση του Ινδουισμού τα μονοπάτια αυτά είναι οι πολύμορφοι δρόμοι της γιόγκα, που επιδιώκουν "μέσω της κυριαρχίας της εξωτερικής και της εσωτερικής φύσης του ανθρώπου, να οδηγήσουν τη ψυχή στη θεϊκή της ολοκλήρωση".
Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχουν ευρωπαϊκοί δρόμοι διδασκαλίας (…) που μπορεί να περιλαμβάνουν στοιχεία, όπως τα γνωστά στη γιόγκα νεύρα ή πνευματικά κέντρα ή τσάκρα, με διάφορα ονόματα. Τέτοιες προσπάθειες δεν χαρακτηρίζονται αυτόματα "μη χριστιανικές", όπως υποστήριξε η εκκλησία. Τα κέντρα αυτά στον άνθρωπο ήταν γνωστά από τον χριστιανό θεολόγο (
Johann Georg Gichtel) ήδη από το μεσαίωνα και αναγνωρίζονταν ως πραγματικά υπάρχουσες σε κάθε άνθρωπο ενεργειακές δομές. Όπως και η γνώση των γνωστών ιδίως από την Κίνα σημείων βελονισμού δεν χαρακτηρίζεται αυτομάτως "ταοϊστική" – γιατί η ύπαρξή τους μπορεί εδώ και καιρό να αποδειχτεί με τη βοήθεια διαφόρων συσκευών μέτρησης αλλά και τελευταία και με τη βοήθεια της ιστολογίας. (Απόσπασμα από το κυρίως κείμενο). Πρβλ. Albrecht Frenz "Christlicher Yoga - Christliche Begründung einer indischen Meditationsweise" (Χριστιανική γιόγκα – Χριστιανική εγκαθίδρυση ενός ινδικού τρόπου διαλογισμού), που υποστηρίζει ότι ο Χριστιανισμός και οι πρακτικές μέθοδοι της γιόγκα είναι συμβατά.
Ωστόσο, αποφασιστικής σημασίας είναι για τους Χριστιανούς η πνευματική στάση. Δηλαδή θεωρούνται οι ασκήσεις προετοιμασία του εαυτού μας για να δεχτεί το Θεό ή είναι λάθος η αντίληψη ότι η τελειότητα στο Θεό μπορεί να επιτευχθεί μέσω τεχνικών (σωματικές ασκήσεις, ασκήσεις αναπνοής, τραγούδια μάντρα, συγκέντρωση, διαλογισμός και στοχασμός);
Άλλη μία τέτοια διαφορά για τους Χριστιανούς: όταν π.χ. στον τομέα της γιόγκα εμφανίζονται έννοιες όπως "δύναμη του Χριστού", θεωρείται τότε ότι η θεραπευτική δύναμη του Ιησού είναι ένα μέρος της ύπαρξης που επιδρά σε όλους τους ανθρώπους – ή βιώνεται μόνο ως απομονωμένη κοσμική δύναμη; Αν κάποιος δεν είναι στραμμένος απευθείας το Χριστό, πως μπορεί τότε να γνωρίζει ότι αυτό που βιώνει σχετίζεται πραγματικά με το Xριστό;
(από το "Το ζήτημα των θαυμάτων" στο κυρίως κείμενο) *
Σε κάθε περίπτωση υπάρχουν και γνήσιοι χριστιανικοί δρόμοι, αντί για αυτές τις μεθόδους που προσαρμόζονται συνεχώς στο Χριστιανισμό από άλλες πηγές. Μόνο που αυτές θα πρέπει να γίνουν γόνιμες και χρήσιμες για τη σημερινή εποχή, π.χ. η πρακτική των ορθόδοξων μοναχών στο όρος Άθως (Κύριε ελέησον) θα ήταν στην ινδική ορολογία μια χριστιανική άσκηση αναπνοής και μάντρα (πρβλ. "Η σιωπή στην έρημο" από το κυρίως κείμενο)
* . Επίσης υπάρχει π.χ. ο διαλογισμός ειδικά πάνω στα χριστιανικά ευαγγέλια, όπως αναφέρεται στο κυρίως κείμενό μας και στην πρόσθετη σελίδα μας για το Χριστιανικό διαλογισμό *

**Η ινδική λέξη "γιόγκα" σημαίνει κυριολεκτικά "επανασύνδεση", δηλαδή επανασύνδεση με την αρχή, η οποία είναι ακριβώς και η κυριολεκτική σημασία της λατινικής λέξης "Re-ligion". Μέθοδοι άσκηση ινδουιστικής προέλευσης για το σώμα, τη ψυχή και το πνεύμα.

Χριστιανικά και ινδικά είδη μυστικισμού.

Η αναβίωση της σταύρωσης ή του "μεσονυκτίου της ψυχής", του "μυστικιστικού θανάτου", της διέλευσης από μια παραίτηση από όλα όσα θα μπορούσε να αγκιστρωθεί ο άνθρωπος, την οποία ένοιωθαν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο οι χριστιανοί μυστικιστές (π.χ. ο Ekkehart) έχει επίσης κάποια συγγένεια με το συναίσθημα της αποκορύφωσης στη γιόγκα, του Nirvikalpa Samadhi ή το συναίσθημα του κενού της "νιρβάνα". Ο χριστιανικός μυστικισμός προσέθεσε ωστόσο τη γνώση ότι μέσα ή πίσω από αυτό το κενό υπάρχει "κάτι", κι αυτό είναι ο Χριστός ή ο Θεός. Το γεγονός ότι και στην ινδική οδό είναι δυνατή η υπέρβαση αυτής της νιρβάνα το απέδειξε ο Aurobindo. Στη χριστιανική οδό παρόλα αυτά, αυτή η πληρότητα που βρίσκεται πίσω από όλα υπάρχει ήδη από την πρώτη στιγμή του θρησκευτικού δρόμου, καθώς ο Χριστός πέρασε από τη γη αποτελώντας έτσι τη γέφυρα.
Δίνει την εντύπωση μίας δύσκολης περιπλάνησης όταν κάποιος, όπως ο Aurobindo αντιμετωπίζει δυνάμεις, οι οποίες παραπέμπουν σε συνάφειες με το Χριστιανισμό, αλλά δεν υπάρχει το αντίστοιχο υπόβαθρο. Δεν είναι όμως σε καμία περίπτωση αδύνατο. Μόνο στην περίπτωση κάποιου ινδουιστή που δεν είχε ιδέα για το Χριστιανισμό, αλλά μέσω την έντονης εσωτερικής του αναζήτησης προς το Θεό είχε μια χριστιανική εμπειρία, την οποία και έγραψε αργότερα σε βιβλίο
(Εκδ. Friso Melzer, "Sadhu Sundar Singh"). Και σε ινδουιστικές, ταντρικές ασκήσεις ορισμένοι είχαν οράματα του Χριστού, ενώ περίμεναν να τους εμφανιστούν ινδικοί θεοί. " Το πνεύμα πνέει όπου θέλει".
Για μία θεολογία που έχει δεσμευτεί στο Χριστιανισμό ως θρησκευτική κοινότητα δύσκολα θα μπορούσε να εφαρμοστεί, κάτι που για άλλου πολιτισμούς θα ήταν πολύ ενδιαφέρον – ο συλλογισμός του R. Steiner, ότι στο Χριστό βλέπει ένα φωτεινό ον, το οποίο ήταν γνωστό στους προ-χριστιανικούς χρόνους σε ορισμένους σοφούς σε διάφορες κουλτούρες.
(Απόσπασμα από το κεφάλαιο "Σταύρωση" του κυρίως κειμένου * ) Ο R. Steiner, όσον αφορά την Ινδία, παρέπεμπε στο "Vishwas Karman", έναν "αρχιτέκτονα του κόσμου", του οποίου τη δράση μπορούσαν να κατανοήσουν οι παλιοί Ινδοί Rishis (σοφοί) πίσω από τα επίπεδα στα οποία οι ίδιοι είχαν άμεση πρόσβαση. 
Σχετικά με τους πολυάριθμους θεούς των Ινδουιστών θα μπορούσε κανείς να παρατηρήσει ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία οι θεοί πολλών παλιών πολιτισμών – εφόσον δεν πρόκειται για θεούς της φυλής ή για ανθρώπους – είναι μορφές του ενός Θεού, οι οποίες αργότερα λατρεύτηκαν ως ανεξάρτητες θεότητες. Συνεπώς, θεωρητικοί χαρακτηρισμοί, όπως πολυθεϊσμός, είναι από μόνοι τους άστοχοι. Οι Εβραίοι έχουν επίσης – στο εβραϊκό αρχικό κείμενο – πολλά διαφορετικά ονόματα για το Θεό και τις ιδιότητές του. Αλλά δεν τους λάτρεψαν σαν διαφορετικούς θεούς. Παραδείγματος χάρη, οι Πάρσοι, διατήρησαν επίσης μονοθεϊστική θρησκεία. Στον Ινδουισμό μπορεί π.χ. η σχολή των Βισνουϊτών να θεωρηθεί μονοθεϊστική.

Στο πλαίσιο αυτό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι νέες τάσεις, οι οποίες, όπως ο Χριστός με την Ανάστασή του, δεν ασπάζονται πλέον τη γενική πεποίθηση περί του αναπόφευκτου θανάτου του σώματος (...) Π.χ. ο Ινδός φιλόσοφος και γιόγκι Aurobindo και η πνευματική του συνοδοιπόρος, "μητέρα" Mira Alfassa, εργάστηκαν προς την κατεύθυνση αυτή. (...)  (Αποσπάσματα από το κεφάλαιο "Η Ανάσταση" του κυρίως κειμένου") *.

Διδασκαλίες για το "Κάρμα" και τον Θεό.

Ένα σημαντικό τμήμα του εκάστοτε χριστιανικού δρόμου της κοινωνικής πράξης και της ευσπλαχνίας θα ήταν στην Ινδία το "Karma Yoga" (γιόγκα της μοίρας) ή το "Bhakti Yoga" (γιόγκα της αγάπης), ενώ ένας δρόμος που προσανατολίζεται προς την αναγνώριση θα μπορούσε να συγκριθεί με το "Inana.-Yoga".
Αυτό που μπορούμε να βιώσουμε ως πραγματικό είναι, ότι με την μεταστροφή της ζωής μας προς τον Θεό μέσω του Υιού του, η ζωή εξελίσσεται πιο οργανικά, από ότι στην μεταστροφή προς καρμικούς νόμους εξισορρόπησης της μοίρας.
Ο ίδιος ο Χριστός μιλά για την επανεξέταση ολόκληρης της ζωής, πέρα όμως από το παλιό μοτίβο του "οφθαλμός αντί οφθαλμού και οδόντας αντί οδόντα" (Παλαιά Διαθήκη). Το νέο καθήκον του ανθρώπου βρίσκεται στο προσκήνιο. Ο,τιδήποτε γόνιμο για τον άνθρωπο και το περιβάλλον του υιοθετείται, ανάλογα με τις δυνατότητες του καθενός, και εφαρμόζεται στην πράξη. Η αντιμετώπιση του παρελθόντος ως αυτοσκοπός ή μοτίβο προσωπικής ανάπτυξης είναι πια χωρίς νόημα. Σήμερα παρατηρούμε ότι η βοήθεια έρχεται "από τον ουρανό" μέσα από τον συνδυασμό των διαφόρων ικανοτήτων των ανθρώπων.(Απόσπασμα από το κεφάλαιο "Σταύρωση" του κυρίως κειμένου. Υπάρχουν και πρόσθετες σελίδες σχετικά με το κάρμα και τη μετενσάρκωση.) *

Ηθικές αξίες.

Η ηθική είναι το σημείο σύνδεσης και αναφοράς στις διάφορες θρησκείες και το σημείο από το μπορεί να συνεχιστεί ο διάλογος. Λόγου χάρη, στην αρχή του κλασσικού δρόμου της γιόγκα σύμφωνα με τον Patanjali αναφέρεται ως προϋπόθεση για μια επιτυχία "Yama": να μην βλάψεις κανένα ζωντανό ον με σκέψεις, λόγια ή πράξεις, να μην είσαι πλεονέκτης, ειλικρίνεια, σεξουαλική αγνότητα, άρνηση δωροδοκίας (ανεξαρτησία). Το δεύτερο στάδιο είναι το "Niyama": εσωτερικός και εξωτερικός εξαγνισμός, αυτάρκεια και μετριοφροσύνη, άσκηση, γενναιοδωρία, θυσία, μελέτη και λατρεία του Θεού, πάθος και πίστη. Οι γιόγκι διδάσκουν ότι ακόμη και το "πεδίο μάχης" στο Bhagavadgita νοείται ως πεδίο εξαγνισμού. Το γεγονός ότι εδώ υπάρχουν παράλληλες ιδέες με τις εντολές και τις διδασκαλίες του Ιησού είναι εμφανές. Οι Ινδουιστές όπως και οι Χριστιανοί και πολλές άλλες θρησκείες έχουν κοινό "κοσμικό ήθος".

Άγιες Γραφές.

Τα παλιότερα χριστιανικά θεμέλια είναι οι Veden, που ανάγονται στoυς "Rishis" (σοφοί) της "Χρυσής εποχής". Αργότερα, προστέθηκε και το έπος του Μαχαμπαράτα, που περιέχει περιγραφές προϊστορικών στοιχείων, τα οποία συχνά θεωρούνταν μύθοι, π.χ. πόλεμοι, δηλαδή από μια εποχή όχι πια τόσο "χρυσή". Τέλος, προστέθηκε και η βιβλιογραφία της σοφίας των Upanishaden. Το Μπαγκαβάτ Γκίτα (Bhagavadgita) είναι μία από τις σημαντικότερες ιερές γραφές των ινδουιστών, η οποία συνδέει τις παραδόσεις των παλαιότερων Βεδών με τη φιλοσοφία των Ουπανισαδών και τη σοφία της Γιόγκα, και σχετίζεται με τη Μαχαμπαράτα. Ο Κρίσνα, ο ήρωας αυτού του διδακτικού ποιήματος, αποτελεί σε αυτό ανθρώπινη εμφάνιση – Αβατάρ, βλ. παραπάνω – της Ύψιστης Θεότητας.

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Πληροφορίες: Ο Ιησούς Χριστός, ο Ταοϊσμός και ο Κομφουκιανισμός

Οι πρόσθετες σελίδες του δικτυακού τόπου «Δρόμοι του Χριστού» σχετικά με διάφορες άλλες θρησκείες αποτελούν μία συμβολή για την καλύτερη κατανόησή τους και το διαθρησκευτικό διάλογο. Σε αυτή την πρόσθετη σελίδα παρουσιάζονται οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ Ταοϊσμού/Κομφουκιανισμού και Χριστιανισμού – ενός Χριστιανισμού που έχει (ανακτήσει) τη συνείδηση του πνευματικού βάθους του. Η σελίδα αυτή δεν εγείρει αξιώσεις εκτενούς καταγραφής του βίου και των παραδόσεων του Λάο-Τσε και του Κον-φου-τσε. Εδώ θα ασχοληθούμε διεξοδικά με κάποια βασικά θέματα.

Στην παραδοσιακή κινεζική πνευματικότητα συνέρρευσαν περισσότερες συγγενικές πηγές:

1. Η αρχική διδασκαλία της ύψιστης αρχής
Η αρχική διδασκαλία της ύψιστης αρχής Τάο / Τάι-τσι «για την οποία δεν μπορεί να ειπωθεί τίποτα» αναφέρεται επίσης στην πρωταρχική ενότητα, δηλαδή πριν από τη διαίρεση στις πολικότητες Γιν και Γιανγκ*) και στη συνέχεια στα «5 στοιχεία»*). Σήμερα, αυτή η πρωταρχική ενότητα βρίσκεται πίσω από αυτές τις μορφές εκδήλωσης του σύμπαντος. Από τους χριστιανούς ιεραπόστολους, π.χ. οι Ιησουΐτες είδαν σε αυτή την ύψιστη αρχή κάτι αντίστοιχο του Θεού, ενώ οι Φραγκισκανοί και οι Βενεδικτίνοι μοναχοί και εν τέλει ο Πάπας προέβαλαν αντιρρήσεις. Αφενός, το «Τάο» δεν αντιστοιχεί στον τρόπο βιώματος του Θεού ως «Πατέρα» στον οποίο μπορεί κανείς να απευθυνθεί προσωπικά, όπως δίδαξε ο Ιησούς. Αφετέρου δεν αποκλείεται να πρόκειται για έναν παλαιότερο τρόπο βιώματος ή αναζήτησης του Θεού, όπως αυτό ήταν δυνατό την αρχαία κινεζική εποχή. 

*) Το Γιν είναι μία διαστελλόμενη, «θηλυκή» αρχή – π.χ. στο θωρακοοσφυϊκό συμπαθητικό σύστημα –, ενώ το Γιανγκ μία συστελλόμενη, «αρσενική» αρχή – π.χ. στο θωρακοοσφυϊκό παρασυμπαθητικό σύστημα – , οι οποίες αρχές αλληλεπιδρούν. Τα «5 στοιχεία Γη, Νερό, Ξύλο, Φωτιά, Μέταλλο» αντιστοιχούν στην κατανομή στις 4 μορφές εκδήλωσης ή ποιότητες της «Γης», του «Νερού», του «Αέρα» και της «Φωτιάς» (δηλ. της «θερμότητας») σύμφωνα με την παλαιά δυτική Αλχημεία και τον Ερμητισμό, αλλά και πολλούς άλλους πολιτισμούς (υπήρχαν επίσης χριστιανοί αλχημιστές). Το κινεζικό πέμπτο στοιχείο, το κατονομαζόμενο «Μέταλλο» ονομάστηκε εν μέρει στην Ευρώπη «prima Materia» («πρωταρχική ύλη», πρβλ. τις σύγχρονες θεωρίες περί υποατομικών σωματιδίων) ή «αιθέρας» στον οποίο αποδίδεται π.χ. σε αρχαίες ινδικές και ανθρωποσοφικές πηγές ότι με τη σειρά του περιέχει περαιτέρω τέτοια επίπεδα, ώστε να προκύπτουν συνολικά 7 τέτοιες φυσικές καταστάσεις. Τέτοιες αρχαίες γνώσεις δεν θα αποδίδονταν σήμερα στη θρησκεία με τη στενή έννοια του όρου. Ωστόσο δεν αποτελούν ούτε αμιγώς θεωρητική φιλοσοφία, αλλά μία αρχαία, προηγμένη στο είδος της Κοσμολογία, μάλλον με χαρακτήρα φυσικής επιστήμης – αν και οι διαγνωστικές μέθοδοί της διαφέρουν από τις σημερινές.

Αυτό δεν μειώνει στο ελάχιστο τον πνευματικό χαρακτήρα των πρακτικών των αρχαίων κινέζων και των όψιμων ταοϊστών διδασκάλων. Τα αποτελέσματα των μελετών της εποχής σχετικά με το ρόλο των «στοιχείων» ή δυνάμεων στον άνθρωπο λήφθηκαν μεταξύ άλλων υπόψη, επειδή η εγκόσμια ατέλεια είναι δύσκολο να παρακαμφθεί, όταν επιδιώκεται πνευματική/θρησκευτική τελειότητα. Αυτό θα ήταν ένα είδος πνευματικότητας, το οποίο, σε αντίθεση με ορισμένες άλλες πνευματικές παραδόσεις, δεν προσπαθεί να ξεφύγει από το εγκόσμιο. Η επιδίωξη της τελειότητας καθαυτή δεν είναι αντίθετη προς τη χριστιανική διδασκαλία περί λύτρωσης του ανθρώπου. Συχνά ξεχνούμε ότι ο Ιησούς είπε «Έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειος έστιν» («Να είστε λοιπόν τέλειοι, όπως τέλειος είναι ο ουράνιος Πατέρας σας») (Ματθ. 5,48). Οι μέθοδοι διαφέρουν ωστόσο. Για τους πρώτους χριστιανούς ήταν απολύτως σαφές ότι ο άνθρωπος μπορεί να προετοιμαστεί ενεργά και να ανοίξει για την επίδραση του Θεού, αλλά για το Χριστιανισμό ήταν επίσης πάντα σαφές ότι δεν είναι δυνατός ο «εξαναγκασμός» της Θείας Χάριτος μέσω τέτοιων πράξεων. Και ο Θεός είναι ελεύθερος.

Μεταξύ αυτών που συμβαίνουν στον Ουρανό («Τ’ιέν» στην Κινεζική), στη Γη και στον άνθρωπο – που προέρχονται από την ίδια πρωταρχική ενότητα – βρέθηκαν παντού αντιστοιχίες (όπως στην περίπτωση των «7 ελεύθερων τεχνών» των Πανεπιστημίων του δυτικού Μεσαίωνα). Έτσι, όλες οι προσπάθειες επεδίωκαν την αρμονία της ανθρώπινης ζωής με τον «Ουρανό» – ως σημερινή ύψιστη δύναμη – και τη Γη. Αυτό δείχνει, πέρα από τον πνευματικό, επίσης το θρησκευτικό χαρακτήρα της προσπάθειας. Ο όρος «θρησκεία» στη Λατινική σημαίνει «επανασύνδεση» (Religio), μία επανασύνδεση με την πρωταρχική αιτία των πραγμάτων. Από χριστιανικής σκοπιάς, πρωταρχική αιτία των πραγμάτων, η αρχή και το τέλος των πάντων είναι ωστόσο ο Δημιουργός Θεός στον οποίο μπορεί κανείς να απευθυνθεί άμεσα. Και ο Ιησούς Χριστός είναι κάτι σαν συνεκτικός κρίκος ο οποίος μας βοηθά να αποκτήσουμε αυτή τη σύνδεση με το Θεό.

Με την πάροδο του χρόνου, στην Αρχαία Κίνα λατρεύτηκαν επίσης περισσότεροι ξεχωριστοί θεοί: ο Ουρανός, οι θεοί της επιφάνειας της Γης, τοπικά πνεύματα και άγιοι. Ο όρος «πολυθεϊσμός» που χρησιμοποιείται συνήθως για τέτοιες θρησκείες δεν είναι ωστόσο ιδιαίτερα εύστοχος σε αυτή την περίπτωση, καθώς οι «θεοί» αυτοί αρχικά δεν ήταν παρά απορροές ή ποιότητες της μίας πρωταρχικής αρχής (με την εξαίρεση π.χ. της λατρείας των αγίων – η οποία είναι ωστόσο γνωστή και σε κάποιες χριστιανικές εκκλησίες).

Σε έναν τέτοιο δρόμο, ο διαχωρισμός όλων των εκφάνσεων του κόσμου σε Γιν και Γιανγκ μπορεί να εγκλωβίσει την ανθρώπινη λογική σε αυτές τις πολικότητες· με κατάλληλη προσπάθεια μπορεί ωστόσο επίσης να τις υπερβεί, οδηγώντας το συνειδητό σε μία μυστικιστική κατάσταση.

2. Ταοϊσμός.
Τα προαναφερόμενα αποτέλεσαν σε μεγάλο βαθμό το κοινό θεμέλιο των μετέπειτα σχολών του Λάο-τσε και του Κον-φου-τσε (οι οποίες τοποθετούνται από τους ιστορικούς γύρω στο 500 π.Χ.).
Ο Ταοϊσμός (Λάο-Τσε: βλ. μεταξύ άλλων το βιβλίο «Τάο-τε-κινγκ») επικεντρωνόταν στη δράση από τη διαλογιστική στάση της «μη δράσης» (Βου-βέι), έτσι ώστε τίποτα να μην συμβαίνει προερχόμενο από την εγωιστική και διανοητική επιφάνεια του ανθρώπου, αλλά από τα φυσικά ένστικτα του καλού πυρήνα του – ο οποίος βρίσκεται σε αρμονία με τη φύση. Από αυτό θα προέκυπτε ένα είδος φυσικής ηθικής της αυταπάρνησης και της ταπεινότητας.
Ο Καλός Πυρήνας με αυτή την έννοια μπορεί να μην είναι αυτόματα ταυτόσημος με τον Ιησού ο οποίος σύμφωνα με το εδάφιο 15 του Κατά Ιωάννην Ευαγγελίου έλαβε μορφή και επιδρά γόνιμα («μείνατε εν εμοί καγώ εν υμίν»). Αλλά οι σημερινοί θεολόγοι δεν μπορούν πλέον να αρνηθούν έτσι απλά την ύπαρξη ενός Καλού Πυρήνα σε αλλόθρησκους – πόσο μάλλον, αφού η στενά συγγενής ηθική των περισσότερων θρησκειών δείχνει πως «το καλό» έχει εδραιώσει την παρουσία του σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό παντού. Ακόμα και «το πνεύμα όπου θέλει πνει» (Ιω. 3).

Οι ταοϊστές ήταν πάντα πρακτικοί και όχι θεωρητικοί. Έτσι, ο Ταοϊσμός χρησιμοποιεί τα εξής βοηθήματα:
- Τον ασκητισμό. Τέτοιες πρακτικές υπάρχουν σε όλες τις θρησκείες. Στον Ταοϊσμό απαντώνται ωστόσο επίσης πρακτικές εξάχνωσης ή μεταμόρφωσης της σεξουαλικότητας (όπως το μαντάκ τσία, η «τάο γιόγκα» και η «τάο γιόγκα της αγάπης»). Οι παλαιοί δρόμοι της Ανατολής διέρχονται συχνά «από κάτω προς τα επάνω», ενώ οι σημερινοί δρόμοι της Δύσης τείνουν να διέρχονται περισσότερο «από επάνω προς τα κάτω», δηλ. να ξεκινούν από το συνειδητό.
- Σωματικές ασκήσεις, ασκήσεις αναπνοής και ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης για το ξύπνημα και τη διεύθυνση της ζωτικής ενέργειας «Τσι». Αυτή η ζωτική ενέργεια μπορεί να θεωρηθεί πλέον αποδεδειγμένα υπαρκτή χάρη στα ευρήματα της έρευνας του βελονισμού και του ηλεκτροβελονισμού, ακόμα και αν η φύση της δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα επιστημονικά.
Η ύπαρξη των μεσημβρινών του βελονισμού με τη μορφή «κενών» καναλιών έχει αποδειχθεί πλέον και ιστολογικά. Αυτή η ζωτική δύναμη δεν είναι συνεπώς «ταοϊστική», όπως νόμισαν ορισμένοι Χριστιανοί, αλλά πανανθρώπινη. Την αρχαιοελληνική/πρωτοχριστιανική περίοδο ονομάστηκε «πνεύμα»: με μία ελληνική λέξη η οποία χρησιμοποιούνταν τόσο για την αναπνοή όσο και για τη ζωτική δύναμη – για την ανάσα της ζωής από το Θεό – και η οποία χρησιμοποιήθηκε για το Άγιο Πνεύμα. Το «Άγιο Πνεύμα» σχετίζεται ωστόσο με τον Ιησού Χριστό. Οπότε, εάν κάποιος δεν στρέφεται προς τον Ιησού Χριστό, πώς μπορεί να ξέρει πως αυτό που βιώνει είναι το ίδιο με το Άγιο Πνεύμα που ανήγγειλε ο Ιησούς;
- Το ρεπερτόριο των ταοϊστών, όπως και της ινδικής γιόγκα, περιλαμβάνει επίσης τη διαλογιστική βύθιση στην πρωταρχική αιτία των πραγμάτων, με σκοπό την υπέρβαση του βιώματος της περιορισμένης διάστασης της ζωής. Η αλχημιστική αναζήτηση της αθανασίας είχε επίσης έναν τέτοιο ρόλο.

3. Κομφουκιανισμός
Ο Κον-φου-τσε (Κομφούκιος) συνιστά με παρόμοιο τρόπο την ένταξη του ανθρώπου στον «κοσμικό-ηθικό νόμο». Αντί για τον μάλλον ατομικό δρόμο των ταοϊστών αναζήτησε ωστόσο περισσότερο ένα ηθικό σύστημα αγωγής για την κοινωνία σε όλο της το φάσμα. Επιδιώκει τη συνειδητή καλλιέργεια και τελειοποίηση του καλού ανθρώπινου πυρήνα μέσω της συνήθειας και των προτύπων:
Έτσι, εάν στην οικογένεια διδάσκεται η αγάπη και ο σεβασμός, τότε προκύπτει και μία ηθική κοινωνία.
- Στην Κίνα απαγορευόταν π.χ. από αρχαιοτάτων χρόνων η ανθρωποκτονία, η κλοπή, η πορνεία και εικονολατρία.
- Όπως πρακτικά όλες οι σημαντικές θρησκείες του πλανήτη, ο Κον-φου-τσε δίδαξε «...την αγάπη προς τον πλησίον: Μην κάνεις σε κανέναν αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν».
- Αυτό περιλαμβάνει την αυτοκυριαρχία, την ανθρωπιά και την καλοσύνη,
- τις ηθικές αρετές της αγαθής προαίρεσης, της δικαιότητας, της συμπεριφοράς με δέοντα σεβασμό (επίσης απέναντι στους προγόνους), τη γενναιοδωρία, τη σοφία και την ειλικρίνεια.
- Διττές αρετές σύμφωνα με το βιβλίο Σου-τσινγκ: η φιλικότητα και η αξιοπρέπεια, η ηπιότητα και η σταθερότητα, η αγάπη της τάξης και ο σεβασμός, η ευμάθεια και η τόλμη, η ειλικρίνεια και η πραότητα, η επιείκεια και η μετριοπάθεια, η δύναμη και η αξιοπιστία, το θάρρος και η δικαιότητα.
- Επιδιώχθηκε μία στάση ικανοποίησης, μακριά από το θυμό, τη θλίψη και την ψυχαγωγία.
Οι αρχαίες διδασκαλίες περιέχουν τόσο διαχρονικές αξίες όσο και αξίες της εποχής με σημείο αναφοράς την τότε αυτοκρατορία.

4. Έτσι υπήρξαν σημεία επαφής μεταξύ αυτών των σχολών, αλλά και διάφορες διαφωνίες. Πάρα ταύτα βιώνονταν συχνά περισσότερο ως αμοιβαία συμπλήρωση αντί για αντίθεση. Αυτό ίσχυσε μάλιστα και για το Βουδισμό που ήρθε αργότερα από την Ινδία και την υπέρβαση των εγκόσμιων παθών που πρέσβευε η διδασκαλία του.
Οι σημερινοί κινεζικοί ναοί, π.χ. στο Χονγκ Κονγκ, δίνουν συχνά την εντύπωση μίας αρκετά εύκολης αναζήτησης χρησμών ή ιεροτελεστιών για την ευτυχία στη ζωή. Δηλαδή, όπως σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό σε όλες τις σημερινές θρησκείες, το αρχικό πνευματικό βάθος δεν βρίσκεται παντού. Από την κινεζική παράδοση αξίζει να αναφερθούν περαιτέρω οι όχι άμεσα θρησκευτικές παραδόσεις, όπως το βιβλίο των χρησμών Ι Τσινγκ, τα κινεζικά ωροσκόπια, η κινεζική εκδοχή της γεωμαντείας ή της οικοδομικής βιολογίας – το «φενγκ σούι» – και η παραδοσιακή κινεζική θεραπευτική που αναφέρθηκε ήδη. 

Μία ενδιαφέρουσα μαρτυρία μίας πρώιμης συνάντησης χριστιανών και ταοϊστών βρίσκεται στο βιβλίο του Μάρτιν Πάλμερ «Οι Σούτρα του Ιησού» (στα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Κονιδάρη): Μία χριστιανική εκκλησία που δεν υπάρχει πια σήμερα έκανε στην Κίνα του 8ου αιώνα τη διδασκαλία του Χριστιανισμού κατανοητή για το ταοϊστικό περιβάλλον. (Η αναφορά σε βιβλία τρίτων δεν σημαίνει ότι συμμεριζόμαστε όλο το περιεχόμενό τους.)

Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

 

Γενικές Απόψεις για τις Φυσικές Θρησκείες

 Οι πρόσθετες σελίδες της διαδικτυακής εργασίας «Δρόμοι του Χριστού» αναφέρονται σε διάφορες άλλες θρησκείες με στόχο τη βαθύτερη κατανόησή τους καθώς και τη δυνατότητα ενός διαθρησκειακού διαλόγου. Σε ό,τι αφορά στη χριστιανική θρησκεία, παρατίθενται συμπεράσματα της σύγχρονης έρευνας για τη λειτουργία του συνειδητού καθώς και ανεξάρτητες θρησκειολογικές έρευνες, οι οποίες αποκαλύπτουν εκ νέου το πνευματικό βάθος του Χριστιανισμού. Για τις φυσικές θρησκείες δεν παρατίθεται εξαντλητική περιγραφή, αλλά μερικά μόνο σημαντικά στοιχεία.

Και ο ιαπωνικός σιντοϊσμός λ.χ. ήταν αρχικά μία από τις φυσικές θρησκείες, οι οποίες είναι παλαιότερες από τις γνωστές και ευρύτατα διαδεδομένες θρησκείες, όπως ο Βουδισμός και ο Χριστιανισμός.

Η καταγωγή των φυσικών θρησκειών ανάγεται σε μια εποχή που η ανθρώπινη συνείδηση ήταν ελεύθερη από τα δεσμά του ορθολογισμού που καταδυναστεύουν τη συνείδηση του σύγχρονου ανθρώπου. Ο Ζαν Γκέμπσερ, συγγραφέας του βιβλίου «Καταγωγή και Παρόν» (στα Γερμανικά) αποκάλεσε αυτή τη βαθμίδα του συνειδητού «μυθολογική συνείδηση». Ο ερευνητής του συνειδητού Τζούλιαν Τζέινς, συγγραφέας του βιβλίου «Η Καταγωγή της Συνείδησης» (στα Γερμανικά & Αγγλικά) μίλησε για μία βαθμίδα συνείδησης, όπου και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου επικοινωνούσαν μεταξύ τους αμεσότερα απ’ ό,τι σήμερα.*) Το δεξί ημισφαίριο επέτρεψε τη συνολική αντίληψη κάθε είδους φαινομένων, λ.χ. φυσικών, ως «όντων». Το αριστερό ημισφαίριο επεξεργάστηκε την αντίληψη αυτή με τέτοιο τρόπο, ώστε ο άνθρωπος να ακούει τις «φωνές» των όντων. Οι ευρωπαϊκές παραδόσεις για στοιχειά και άλλα μυθικά όντα δεν είναι τυχαίες, αλλά προέρχονται από αυτήν ακριβώς τη μορφή συνείδησης. Με την όλο και ευρύτερη διάδοση της ανάγνωσης και της γραφής, που παραμέρισαν σταδιακά την προφορική παράδοση, η μορφή αυτή του συνειδητού είχε εκλείψει στην Ευρώπη και Μέση Ανατολή κατά το 500 π.Χ., και μάλιστα η εξέλιξη αυτή αποτελούσε κατά κύριο λόγο κοινωνικό φαινόμενο. Επειδή κατά τη μυθική περίοδο λατρεύονταν όντα (λ.χ. στοιχειά, πρόγονοι ή θεότητες) που ήταν στενά συνδεδεμένα με την τοποθεσία ή τη φυλή, ο συγκρητισμός των πολιτισμών συνέβαλε και αυτός στην παύση ή ατελή λειτουργία της αρχαίας μορφής συνείδησης. Αυτές οι λειτουργικές ατέλειες με τη σειρά τους υπέσκαψαν την αξιοπιστία της μυθολογικής συνείδησης, με αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η εξαφάνισή της.
Δεν θα ήταν σωστή μια αξιολόγηση αυτών των βαθμίδων που να εκθειάζει αποκλειστικά τη νεότερη μορφή γνωστικής αντίληψης και να απορρίπτει τη χρησιμότητα της αρχαίας συνείδησης στο σύγχρονο κόσμο. Η σύγχρονη μορφή συνειδητού μάς έδωσε βεβαίως νέες δυνατότητες, αλλά και μας στέρησε άλλες, που η διάνοια αυτή καθ’ αυτή αδυνατεί να υποκαταστήσει. Είναι ωστόσο δυνατό να διατηρήσουμε τα επιτεύγματα της αναλυτικής σκέψης και παράλληλα να καλλιεργήσουμε συνειδητά τις παλιές, ξεχασμένες ικανότητες της συνθετικής παραστατικής αντίληψης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, για παράδειγμα, με τον διαλογισμό. Έτσι θα αναδυθεί μία ολοκληρωμένη συνείδηση, η οποία θα δώσει με νέο τρόπο τη δυνατότητα και στα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους. Η αποκλειστικά ορθολογική συνείδηση έχει φτάσει σήμερα στα όρια των δυνατοτήτων της, όπως φαίνεται από το παράδειγμα των ιδιαίτερα σύνθετων οικολογικών προβλημάτων, τα οποία δεν μπορούν να κατανοηθούν και να επιλυθούν έγκαιρα με τη μονομερή αντίληψη. Ο
Ντέρνερ έκανε λόγο για ένα «πολυπαραγοντικό συνειδητό», το οποίο είναι απαραίτητο για την κατανόηση των οικολογικών διαδικασιών, το οποίο όμως, όπως αποδείχτηκε, δεν κατείχαν οι μαθητές του. Σήμερα ο ανθρώπινος νους έχει τη δυνατότητα να δεχτεί και να αξιοποιήσει ερεθίσματα από παλιές παραδόσεις, ριζωμένες σε προορθολογικές μορφές αντίληψης, χωρίς αυτό να σημαίνει και πως θα υιοθετήσει έτσι απλά την παλαιότερη μορφή αυτής της συνείδησης. Τα παραμύθια είναι ακόμη και σήμερα πολύτιμα για τα παιδιά διότι βοηθούν το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου να μην ατροφήσει.

Κατά τα πρώτα χρόνια της Χριστιανοσύνης οι «δωρεές του Αγίου Πνεύματος» έπαιζαν σημαντικό ρόλο (βλ. π.χ. Κατά Ιωάννην 16, Προς Κορινθίους Α’ 12:7-11, Πράξεις των Αποστόλων 2:17-20). Βλ. επίσης το κεφάλαιο «Πεντηκοστή» στο κυρίως κείμενο της αγγλικής ιστοσελίδας μας, καθώς και σε άλλες γλώσσες. Το Άγιο Πνεύμα είναι μία θεϊκή δύναμη, η οποία επιτρέπει στην ανθρώπινη δημιουργικότητα να υπερβεί τον ίδιο τον άνθρωπο. Δεν πρόκειται για κάποια κοινή εγκεφαλική λειτουργία του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, αν και στην πράξη ενεργεί και διαμέσου αυτού. Το Άγιο Πνεύμα είναι συνδεδεμένο με τον Ιησού Χριστό. Εάν ο Ιησούς είπε στους μαθητές του «Το Πνεύμα πνέει όπου Εκείνο επιθυμεί», πώς μπορούμε να θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι οι σημερινές μας εμπειρίες εκπηγάζουν από το Άγιο Πνεύμα εν Χριστώ, εάν δεν είμαστε οι ίδιοι συντονισμένοι με τον Χριστό;

Σε αντίθεση με άλλες φαινομενικά πολυθεϊστικές θρησκείες, οι οποίες ανάγονται σε μία θεότητα με «ιδιότητες», που στη συνέχεια λατρεύτηκαν ως ξεχωριστές θεότητες, υπάρχει μία σειρά από φυσικές θρησκείες για τις οποίες δεν υπάρχει εξακριβώσιμη μονοθεϊστική προέλευση.
Ενώ οι
Μύθοι της Δημιουργίας άλλων λαών ξεκινούν με τη δημιουργία του ουρανού και της γης (και του κάτω κόσμου), στον ιαπωνικό μύθο της δημιουργίας προϋπάρχουν ο ουρανός και η γη. Οι θεοί εμφανίζονται αυτόματα και κατοικούν και στους 3 κόσμους. Στη γη κατοικούν και οι άνθρωποι ενώ στον κάτω κόσμο βρίσκονται και πολλοί από τους νεκρούς καθώς και δαίμονες. Οι σεβάσμιοι πρόγονοι συγκαταλέγονται στο πάνθεον των αθανάτων. (...)

Η λατρεία αποδίδεται με διάφορους τρόπους, με τυποποιημένες προσευχές (ευχαριστία και παράκληση) και με προσφορές καρπών ή συμβόλων.
(...)

Ενώ στις φυσικές θρησκείες βασικό ρόλο διαδραματίζουν οι μάγοι-γιατροί (άνδρες με ειδικές γνώσεις και πνευματιστικές ικανότητες), ο σιντοϊσμός διευθύνεται από ιερείς.

Hθικά Διδάγματα: Στον σιντοϊσμό, για παράδειγμα, υπήρχε ένας κατάλογος αμαρτιών. Διαμέσου της επαφής με άλλες λατρείες αναπτύχθηκαν ηθικές αρχές, όπως εξάλλου συμβαίνει με όλες σχεδόν τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου.

(...)

*) Ο αγγλικός όρος είναι «bicameral mind» (διμερής νους). Ο Τζέινς έκλινε προς την άποψη, ότι αυτές καθεαυτές οι αρχέγονες φυσικές λειτουργικότητες του νου θα μπορούσαν να ερμηνεύσουν βιώματα με θεϊκές ή φυσικές δυνάμεις. Σύμφωνα με τις έρευνές μας όμως, η άποψη αυτή είναι εντελώς ψευδής. Στα ευρήματα του Τζέινς δεν γίνεται καν λόγος για το τι ακριβώς «είναι» αυτά τα όντα. Στον εγκέφαλο δεν θα βρούμε ούτε «θεούς» ούτε το Θεό. Η θεότητα συνιστά ένα ιδιότυπο επίπεδο πραγματικότητας που ο εγκέφαλος δεν μπορεί να ερμηνεύσει παρά είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο. Ιδιαίτερα η προαναφερθείσα αρχαία μορφή αντίληψης αδυνατεί αυτή καθεαυτή να παραγάγει τεχνητώς παρόμοια «όντα» ως ιδεατές απεικονίσεις, όπως θα μπορούσε να κάνει η σύγχρονη συνείδηση. Κατά παρόμοιο τρόπο, τα πνευματικά όνειρα και οι εμπειρίες διαλογισμού αντικατοπτρίζουν εν μέρει κάτι ολότελα διαφορετικό από απλές νοητικές διεργασίες ψυχικών βιωμάτων της καθημερινότητας.
**) Στην Ευρώπη, η σύνθεση των ομηρικών επών ανάγεται στη μυθική εποχή, ενώ η μεταγενέστερη περίοδος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας ανήκει ήδη στην εποχή της ορθολογικής συνείδησης.

 Επιστροφή στα περιεχόμενα της σελίδας.

νέες γερμανικές / αγγλικές θεματικές σελίδες:
Αρχαίες αμερικανικές θρησκείες: Το ημερολόγιο των Μάγια

Εκτίμηση της αρχαιοελληνικής θρησκείας
Παρατηρήσεις σχετικά με την αρχαία ρωμαϊκή θρησκεία
Αρχαία γερμανική θρησκεία
Κελτική θρησκεία
Παλαιά σλαβική θρησκεία
Παλαιά βαλτική θρησκεία
Παλαιά βασκική θρησκεία
Παλαιά φινλανδική θρησκεία

Στο επόμενο μέρος: Η Αποκάλυψη του Ιωάννη (12 κεφάλαια) και τελικό κεφάλαιο.   /   για το πρώτο μέρος και τα βήματα των Ευαγγελίων.   /   Μέρος 3:  περαιτέρω θέματα.

E-mail ways-of-christ.com  Αν είναι δυνατό, γράψτε μας στα γερμανικά ή στα αγγλικά. Διαφορετικά, χρησιμοποιήστε μικρές προτάσεις και κατονομάστε τη γλώσσα στην οποία γράφετε.

Επιστροφή στην αρχική σελίδα.

 

Παραπομπή σε άλλες γλώσσες και δικαιώματα.

Οι λοιπές ιστοσελίδες βρίσκονται στις εξής διευθύνσεις http://www.Christuswege.net  (γερμανικά) και http://www.ways-of-christ.net (αγγλικά). Για περισσότερες γλώσσες μεταφερθείτε στην Αρχική Σελίδα. Το γερμανικό και αγγλικό κείμενο της ιστοσελίδας περιέχει επίσης μια σελίδα με τίτλο "αλλαγές", καθώς και άλλες ειδικές σελίδες. Επιτρέπεται η εκτύπωση και αντιγραφή του ακριβούς περιεχομένου του κειμένου αυτού. Οι μεταφράσεις σε άλλες γλώσσες δεν ελέγχονται πάντα.

Τα μικρά αποσπάσματα της Αγίας Γραφής που χρησιμοποιούνται – επεξεργασμένα από τον εκάστοτε μεταφραστή- συμπληρώνουν τα αντίστοιχα κεφάλαια του κυρίως κειμένου.
Αυτά τα χαρακτηριστικά σημεία δεν αντικαθιστούν την σχετική μελέτη και διαλογισμό ολόκληρου του κεφαλαίου ή τμημάτων της Αποκάλυψης. Για το σκοπό αυτό συνιστούμε να ανατρέξετε στην Αγία Γραφή ή στην Καινή Διαθήκη.