Inzicht in de diepere problemen van het menselijk leven.

Het als voor een genezing door gebed, zou ook voor verdere veranderingen in de mens Jezus het eerst vragen "wil jij gezond worden?" (Joh. 5,6). Resp., 'weet jij, welke onvolkomenheden je hebt, waar wat aan gebeuren moet, wanneer je op weg naar God vorderingen wilt maken?' Een "rode draad" kan achter geheel eenvoudige, zelden als religieus beschouwde omstandigheden worden gevonden. Gedurende het opgroeien van een kind via de jeugd naar de volwassenheid worden nieuwe vermogens ontwikkeld, waarbij echter vaak oorspronkelijke mogelijkheden om ervaringen op te doen verdwijnen. Later kan de mens met behulp van zijn herinnering en gebed deze verdwenen natuurlijke manier van leven weer proberen te ontdekken. Verworvenheden worden daarbij niet minder, terwijl verharde karaktertrekken zachter worden zelfs verdwijnen. De door psychisch-intellectuele of uiterlijke "breuken" in het leven veroorzaakte scheuring in de mens – in intellect en zelfstandig geworden driftleven, en daartussen een slechts nog maar weinig geïntegreerd "hart" – kan zo op verschillende wegen weer sterker worden door ze samen te voegen. Het is duidelijk , dat "de vrucht van de boom van de kennis" in de paradijslegende betrekking heeft op deze scheuring, en dat de uitspraak "wanneer jullie niet omkeren en worden als kinderen, dan zullen jullie niet in het hemelrijk komen" op een diepere kennis van het vermogen om te veranderen berust - Jezus in Matth. 18,1-3; Mc. 10,15; Luc. 18, 17. Hier gaat het niet om de kinderlijke onbevangenheid, maar om oorspronkelijke grondbeginselen van de ontwikkeling, die dus voorgetekende patronen van de ontwikkeling, die gewoonweg "archetypisch" ²⁾ zijn, een verloren gegaan deel van een "gebruikshandleiding" van de mens. Deze weg kan ver over het huidige begrensde bewustzijn heenlopen.

²⁾ Archetypisch: een begrip uit de dieptepsychologie van C.G.Jung enz.; als verschillende gestaltes te beleven patroon van de menselijke existentie. De "archetypen" bevatten echter ook in hoge mate een gemengde, misleidende inhoud. "God" als oude man, en details over "hemel" en "hel" zijn dergelijke archetypische symbolen van het "collectieve onbewuste". Wat dat nou precies is, wist Jung niet. Tenminste een kern van deze bewustzijnslaag, met zijn de mens ingeprente beelden en voorstellingen, is naar het schijnt meer of minder bij alle mensen aanwezig. Zodoende stamt dat als een soort oerherinnering uit een zeer vroege periode van de mensheid – zelfs vóór de bekende tijden van bijvoorbeeld het "mystisch bewustzijn", zoals deze in ons hoofdstuk "Bewustzijn, hersenonderzoek en de vrije wil" worden beschreven. Deze bewustzijnslaag bevat ook dergelijke – deels schijnbare – tegenstellingen, zoals deze op onze pagina "Een christelijke houding ..., een "derde weg" worden bewerkt. Bij nadere beschouwing toont zich het godsbeeld van deze laag eerder als een zeer problematische karikatuur van God. Daarom waarschuwt ook bijv. het Tibetaanse dodenboek (Bardo Thödol), waartoe C.G. Jung een voorwoord had geschreven, al de levenden ervoor, na de dood op de misleidende gods- en demonengestalten van deze laag in te gaan. In het oude Egypte bestond een soortgelijke tekst. Ook bijv. de gnostici in het christelijke omveld hadden een kritische verhoudingen tot deze gestalten, hoe deze waarschijnlijk ook meditatief en in dromen werden beleefd. In sprookjes wordt geprobeerd creatief met deze symbolenwereld om te gaan, hetgeen voor kinderen volstrekt zin kan hebben. Volwassenen kunnen echter proberen, boven deze symbolen, – die vele menselijke kanten hebben aangenomen – uit te stijgen. De kunst daarbij is het, God direct te zoeken in plaats van hem meteen daarmee te laten vallen.

Dat wil niet zeggen dat de mens het zonder meer op eigen houtje zou kunnen klaarspelen. Jezus biedt een reële weg aan en de kracht resp. genade, om te overwinnen. Christelijke waarheidszoekers, - mystici en - alchemisten hebben zulke volmaakte wegen (vgl. bijv. Matth. 5,48; Joh. 10,34;...) zeer duidelijk bewandeld. Ook vele andere christenen hebben bewust of onbewust ervaringen in deze richting opgedaan. Het maakt niet uit of ze meer een innerlijke weg gingen, of hun geloof meer een sociaal gezicht kreeg, of dat ze in de zin van een, zoals wij het noemen "volledig christendom" – beide in zich verenigden. Gezocht werd na de overwinning van de innerlijke tweespalt van de mens sinds millennia in vele culturen; ook het streven van taoistische alchemisten, met verschillende soorten yoga, enz getuigt daarvan ³⁾.

³⁾ Het woord yoga, woordelijk = "verbinden" betekent eveneens het zoeken naar een opnieuw verbinden met de oergrond.

De "Godsmens" of door God gezonden mens Jezus Christus, de "nieuwe Adam" is het signaal, dat nu ook de mensen tenminste hun bedolven oorspronkelijke eigenschappen opnieuw terug kunnen winnen en dat de tijd gekomen is, de intussen gevaarlijk geworden gekte weer te herstellen. Hij kon, door "toeval" voor de aarde, de verbinding met de oorspronkelijke bron van de zin van het leven – God – en hoogontwikkelde bewustzijn van de mens in zich verenigen. Krachten waardoor verval optreedt kon hij overwinnen. Ook wanneer hij verschillen t.o.v. andere mensen laat zien, hij was toch ook de mens, die dit op deze wijze kon uitvoeren. Daardoor kunnen mensen deze weg makkelijker begrijpen – vooral als ze dit bewust doen. Maar zelfs voor diegenen die niets over de historische Jezus weten, is zijn leven en ook de opstanding niet zonder gevolg – hetzelfde geldt bijv. voor dieren die op een eiland iets nieuws leren waardoor dezelfde soort dieren op andere eilanden plotseling sneller deze vaardigheden kunnen ontwikkelen, omdat ze een gemeenschappelijk krachtveld hebben zoals bijv. R. Sheldrake constateerde.

Een innerlijke verbinding van de mens met Christus en met God is om te beginnen ook zonder kerkelijke bemiddeling mogelijk; ook wanneer meestal een steeds passende gemeenschap van medemensen als hulp dient. De tegenstrijdige theologieën, die het totale wezen van Christus weer in een zielszorger en een sociale hervormer hadden gesplitst, zijn niet het toppunt van wijsheid; al zetten ze misschien ook wel een aantal op het goed spoor, vooral als ze meer theologieën kennen. Elk afzonderlijk mens kan zich bijv. "in het stille kamertje", maar tenslotte ook op het marktplein, direct tot Christus wenden. Dit kan enerzijds met behulp van de herinnering van Zijn doorgegeven eigenschappen gebeuren (evangeliën). Wie er echter voor open staat, dat Christus ook na zijn dood waargenomen kon worden (zoals op andere wijze – o.a. zonder deze aardse zichtbaarheid – ook elk mens na vele getuigenissen de dood als bewust wezen overleeft) kan Christus ook als iemand waarvan de invloed nu merkbaar is beschouwen. Het gevoelen wordt mogelijk "in zijn naam" resp. met hem als "grote broer" gemeenschappelijk tot God de Vader te bidden, die alles omgeeft (vgl. Joh. 15,16; Matth. 6, 7-15; Matth. 18,19-20). bijv..:
 

God, mijn oorsprong, mijn hulp en mijn hoop! Verenigd met Jezus Christus * dank ik U voor alles, wat van U komt; vergeef me, wat mij van U heeft verwijderd **; laat me toch in deze stilte door Uw geest creatief worden ***; trek me Uw weg omhoog. *) Wie het logisch vindt, kan ook Maria erbij betrekken. Ook de manlijke en vrouwelijke eigenschappen van de mens worden zo omhooggetrokken. **)Verder kan elke als negatief gevoelde emotie, zoals die concreet zich voordoet, 1. innerlijk worden aanschouwd (bijv. angst, haat; onverschilligheid en arrogantie; overdreven twijfel ….. of een probleem; dat allemaal ook, wanneer het slechts in gedachte of woord ontstond vgl. bijv.Matth. 5,22). 2. in plaats van te piekeren, een ogenblik rustig te wachten, om zich zo mogelijk bewust te worden, waarom het gaat Daarna 3. Deze zo waarneembare, nogal lichamelijk merkbaar geworden ballast in gebed aan God over te dragen ( het is bovendien mogelijk, de hele verdere levensweg God resp. Christus over te geven) 4. rustig wachten, tot dit eventueel voelbaar wordt resp. een beetje opluchting voelbaar wordt – of er ook een "antwoord" op komt. ***) In de stilte kunnen de gebeurtenissen van die dag 'tot rust komen' en zo kan een verwerking ontstaan resp. het gebed beter toegankelijk worden. Dan is er weer meer openheid van nieuwe dingen.

 

De betekenis van ethiek op deze weg.

Eén niveau op de weg is de "liefde voor God " die boven allen staat, "en voor de naaste zoals voor zichzelf" (Matth.19,19); dus ook voor zichzelf, van zichzelf te houden, kan ook deel van het streven zijn, zijn taak in de omgeving te zien. De liefde kan met Christus verbinden, omdat het de belangrijkste eigenschap is, verbonden met wijsheid. Ook de weg van de goede daad in de zin van Christus maakt vaak in de innerlijke en uiterlijke effecten de christelijke weg pas begrijpelijk. Jezus heeft de beoogde ethische grondbeginselen gehandhaafd; want de mens "oogst (normaal gesproken) wat hij gezaaid heeft" (Gal. 6,7); hij heeft de verantwoording echter sterker bij de individuen gelegd in plaats van de uiterlijke wet te benadrukken. Daarbij kan beleefd worden, dat er in het eigen innerlijk van de mens iets is – en wanneer dat misschien ook als geweten gevoeld kan worden – wat met Christus overeenstemt; waardoor een soort van innerlijke "nieuwe geboorte" (Joh.3) plaats vindt. D.w.z. in de loop van de tijd komt de mens als geheel steeds meer in overeenstemming met de geest, zoals Christus hem voorleefde. Dit uitgangspunt in het innerlijke kan in het hart of in de ziel resp. de geest worden beleefd, die manieren van beleven zijn individueel verschillend. Zoals ook altijd de afzonderlijke Christus resp. de met hem samenhangende krachten zou kunnen beleven – zinvol is, zich zo vaak als mogelijk bewust te worden, wat individueel reeds bekend zou kunnen zijn, zodat een direct contact daar op kan voortbouwen – ook wanneer eerst geen geweldige gevolgen zouden kunnen worden vastgesteld.

Met de kracht die zich zo als gave van genade in het innerlijk van de mens ontwikkelt, kan zich de door de "uiterlijke" Christus resp. God weer nader komende universele genezende kracht verbinden. Ook hier kan de individuele manier van beleven zeer verschillend zijn, deze zal echter in dit geval duidelijk zijn, en betreffende invloeden ook op het milieu hebben. Terwijl zo iets veelomvattends tot nu toe maar voor enkelen mogelijk was, die dan als "mystici" "heilige" enz. golden, kunnen zich zulke verschijningen in onze "apocalyptische" tijden toenemend naar eenvoudige mensen uitbreiden – wat mogelijkerwijs niet altijd direct in zijn betekenis wordt herkend; daarom moet het hier ook vermeld worden. Deze universele werking "van buiten" wordt of opgenomen, of ze komt eventueel pijnlijk tegen de barricades van diegenen die in hun innerlijk niets wat hieraan is verwant hebben ontvouwd – zodat ze in dit geval als "gericht" zou kunnen worden gevoeld.
 

Leid mij, dat ik anderen op hun weg naar U geen schade toebreng; leid mij, anderen in Uw zin te helpen; bescherm me op mijn weg; * help mij tot grotere harmonie met uw liefde . *) Hier kunnen anderen bij worden betrokken.

 

Een soortgelijke ontwikkeling in het groot, in de culturen sinds de oertijd.

Zoals bij de ontwikkelingsfasen van kind tot aan volwassen mens (zie hieronder) werden gelijke bewustzijnsfasen ook in de menselijke culturen doorlopen. Deze brachten enerzijds nieuwe mogelijkheden (een vrijer willen, voelen en denken) aan de andere kant echter verminderde hun oorspronkelijk vertrouwd zijn met de gehele "schepping", en daardoor werden problemen groter.(Vgl. bijv. Jean Gebser, "oorsprong en tegenwoordigheid": na elkaar, archaïsch, magisch, mythisch bewustzijn; bovendien kan zich een sterker integrerend bewustzijn ontwikkelen, dat bijv. verstandsbewustzijn kan worden genoemd.) Er hebben ook zeer goede voorbeelden aan meegewerkt, dat ontwikkelingsfasen, zoals ze in de kiem waren te herkennen, ook in het groot, tenminste in beslissend formaat konden ontvouwen. Dit gebeurde ondanks alle tegenslagen, maar juist zoals vermeld vaak met grote verliezen. In de nieuwere tijd is reeds zichtbaar, dat de mensheid en hun volkeren enz. voor de noodlottige uitdaging staan, vernieuwde kleinere en grotere "kwantumsprongen" of evolutiefasen uit te voeren, wanneer ze willen overleven ⁴⁾. Deze zijn sinds ca. 2000 jaren gestart. Dit moet nu niet meer ten koste van de verworven gaven zoals van het verstand gebeuren. Wanneer voldoende individuen een steeds totaler verstandsbewustzijn ontwikkelen, zich opnieuw met hun goddelijke oorsprong verbinden¹⁾, kan de wedstrijd met de apocalyptische catastrofen met behulp van "boven" nog worden gewonnen. Daartoe behoort ook een verbinding tot uiterlijke activistenbewegingen zoals de vredesbeweging enz. - alle goedwillenden hebben hun "noodzakelijke" plaats in het "spel" – veel mensen – dwars door religieuze richtingen heen – zoeken blijkbaar ernaar, ze gaan vooruit de toekomst in, en helpen, het verleden te verwerken, ook wanneer nog veel "middelmatigs" misschien wel overheerst. Het is de vraag naar de kip en het ei, of de uiterlijke "redding" het doel is of de existentiële bewustzijns- en vooruitgang van het zijn van de mens. Waardeschalen die tot nu golden, moeten absoluut worden getransformeerd, omdat de mens zich goed kan voorstellen, waarheen de voortzetting van het tot nu verouderde programma zou leiden. Zoals alles deel van het geheel is, gaat ook elke goede daad naar het geheel.

⁴⁾ Met de pessimistische visie in Herbert Gruhl's laatste boek "Hemelvaart naar het niets" kan slechts daarom al niet worden ingestemd, omdat een door hem over het hoofd geziene ontwikkeling- resp. krachtbron kan worden waargenomen, - die evenwel slechts één kans voorstelt: God.
 

Inspireer de mensen, beslissingen over leven en dood in Uw handen te laten *;Help hen die voor Uw schepping werken; Leid toch deze wereld tot een doorbraak naar Uw beloofde nieuwe tijd.** *) Hier kunnen ook details bij worden betrokken, of aansluitend in een meditatieve beschouwing worden bewerkt; bijv. 'het vergroten van geweld en verzet te beëindigen' 'de basis van het geweld weghalen door de probleemoplossingen', 'een vreedzame dialoog tussen de goedwillenden van de religies te leiden ', ... .  **) Lucas 11:2; 21:31. Openbaring 11:16. God kan de liefde uitdelen die hem wordt gegeven.

 

Er is dus een "omkeer" tot God in het kleine en grote op handen.

Daarbij komt het niet in eerste plaats op "geloofsvoorstellingen" aan, dus menselijke gedachten over religie, maar meer op de echt geleefde verbinding van de mens met God.