Vegir Krists

1) Orðið „Religion" (trúarbrögð) er upprunið úr latínu re-ligio = endur-tenging; með Guði, sem einnig tekur að sér mynd „innan frá". Að vissu leyti sambærilegt við almynd þar sem fyrirbærið er á mælikvarða af svipaðri stærð.

Líkt og heilun með bænum er í framhaldi af mannlegum breytingum hægt að spyrja spurningu Jesú: „Viltu verða heill?" (Jóh 5,6); eða veist þú hvaða gallar þú enn hefur sem verða að umturnast ef þú vilt komast á leið Guðs? „Rauðan þráð" er unnt að finna falinn bakvið augljóslega mjög einföld og sjaldan trúarlega álitin skilaboð. Er barn þroskast frá unglingsskeiði til fullorðinsára öðlast það nýja hæfileika sem hins vegar oft hylja upphaflega hæfileika til upplifunar. Seinna meir getur maður enduröðlast þessa náttúrulegu eiginleika. Þeir hæfileikar sem bættust við halda sér en það slaknar á herðingu eðlisins eða þá að herðingin hverfur alveg. Klofnun mannsins í huga og líf kemur til vegna sálræn-andlegra eða utanaðkomandi „brota" í lífinu vegna ósamrændar miðju í „hjartanu" - er á þann hátt unnt að sameina á ný af hinum mismunandi vegum. Hægt er að sýna fram á það að „ávöxtur af þekkingartrénu" í paradísargoðsögninni bendi til þessarar klofningar og að ummælin „ef þér snúið ei við og verðið eins og börn, komist þér aldrei í himnaríki" byggi á dýpri skilningi á möguleikanum til að breyta eða snúa við - Matt 18,1-3; Mark 10,15; Lúk 18, 17. Málið snýst ekki einungis um barnaleg hispursleysi heldur um upphaflegan grundvöll þróunarinnar sem er hreinlega upprunanlegt ²⁾, m.ö.o. forteiknaða grunnmunstur sem er tapaður hluti af „notkunarleiðbeiningum" mannsins. Leið þessi getur náð langt út fyrir utan skilningsmeðvitund þá eins og hún er takmörkuð nú til dags.

²⁾ „Archetypal" („erkitýpísk", upprunanlegur): hugtak úr djúpsálfræðinni eftir C.G.Jung o.s.f.; grunnmunstur mannleg tilverunar sem hægt er að upplifa sem mismunandi myndir, t.d. í draumum. En „erkitýpurnar" innihalda einnig í miklum mæli blandað, villandi efni. „Guð" sem gamall maður og einstök atriði um „himin" og „helvíti" eru slík „erkitýpísk" tákn hjá „ómeðvitaða fjöldanum". Hvað það nákvæmlega er, vissi Jung ekki. Að minnsta kosti er ákveðinn kjarni þessa meðvitundarstigs meira og minna til staðar hjá öllum einstaklingum með myndir sínar og hugmyndir sem þröngvað er upp á fólk. Þannig birtist þetta eins og frumminning frá því mjög snemma í mannkynssögunni - jafnvel fyrir tímabil „goðsagnarkenndrar vitundar", eins og lýst er í kaflanum okkar „Vitund, heilarannsóknir og frjáls vilji". Þetta vitundarstig inniheldur einnig slíkar andstæður - sem sjást að hluta - eins og fjallað er um á síðunni okkar „Kristilegt viðhorf..., þriðja leiðin. Við nánari skoðun birtist Guðsmyndin á þessu stigi frekar sem mjög vandráðin skopmynd af Guði. Því varar einnig t.d. hin tíbetska bók hinna dauðu (Bardo Thödol), þar sem C.G. Jung hafði ritað formála, lifendur við því að bregðast ekki við hinum blekkjandi guðum og djöflaverum þessa stigs eftir dauðann. Svipuð rit voru til í hinu forna Egyptalandi. Meira að segja dulspekingar í Kristilegu umhverfi vöru gagnrýnir á slíkar verur, því þær komu örugglega einnig fyrir í draumum og hugleiðslu. Ævintýri hafa reynt að hafa áhrif á þennan táknheim með skapandi hætti, en það getur sannarlega verið gagnlegt fyrir börn. En fullorðnir geta reynt að fara lengra en þessi tákn - tákn sem hafa tekið á sig margvíslegar mannlegar hliðar. Listin við það er að leita Guðs með beinum hætti í stað þess láta hann verða strax að engu.

Það merkir ekki að maðurinn geti náð þessu markmiði eingöngu með eigin kröftum. Jesú bíður raunhæfa leið og kraftinn eða náðina til að að ná því. Leitarmenn sannleiks um Krist - dulspekingar og alkemistar - hafa augljóslega gengið slíkar leiðir til fullnaðar (sbr. t.d. Matt 5,48; Jóh 10,34;...). Svo hafa aðrir kristnir menn öðlast slíka reynslu bæði meðvitað eða ómeðvitað. Þetta er óháð því hvort að þeir aðallega gengu innri leið eða hvort þeir stunduðu trú sína í félagslegum tilgangi, eða þá hvort þeir – þá í skilningi „fullkomins kristindóms" – sameinuðu hvort tveggja. Leitað hefur verið að afli gegn klofningu mannsins í mörgum menningum; viðleitni taótiskra alkemista og ýmis afbrigði af jóga o.s.frv. bera merki um það ³⁾.

3) Indverska orðið „Yoga" (jóga), orðrétt = „tengja í ok" merkir einnig leit að sameiningu við það upprunalega og hið óendanlega. Þetta þýðir þó ekki að slíkar hugleiðingar leiði okkur að sama takmarki og vegi Krists.

Mátturinn sem þróast með okkur á þennan hátt með náðinni getur laðað að sér lækningarafl í gegnum „ytri" Krist og Guð. Hérna getur einstaklingsbundin upplifun einnig verið mismunandi; í þessu tilfelli geta áhrifin á mann sjálfan og samhengið verið öflug. Þessar upplifanir, sem fáeinir „dulspekingar" og „dýrlingar" upplifðu áður, geta núna dreifst á meðal fábrotins fólks á okkar „opinberunartíma", maður sér kannski ekki mikilvægi þess strax og því verður að minnast á það hér. Hinir viðkomandi geta samþykkt þetta umbreytandi afl; annars getur voðinn verið vís fyrir þá sem hafa ekki þróað nógu mikið af eiginleikum með því, þannig getur það verið skynjað sem einhvers konar „dómur".

4) Við erum ekki sammála hinu neikvæða viðhorfi í síðustu bók Herberts Gruhl „Himmelfahrt ins Nichts" (á þýsku, „Upprisa er ekki neitt"), aðeins sökum þess að maður finnur fyrir gleymdum uppruna þróunar og afls sem er þrátt fyrir allt bara möguleiki: Guð.

Fyrir liggur sem sagt „umsnúningur" gangvart Guði bæði á smáum sem og stórum mælikvarða