Drogi Chrystusa

  do witryny: dalsze oferty i języki.

Pomimo to treści zawarte np. w „dziesięciu przykazaniach” nie tracą przez to swojej aktualności, lecz raczej zostają przez to potwierdzone. Uległy one kulturalnym przemianom nie w sensie ich podstaw, lecz szczegółów. Potwierdza to już sam przekaz Mojżesza, któremu najpierw przybliżono zapewne wyższą formę etyki, i który przekazał ją niedojrzałemu w tym stopniu do jej przyjęcia ludowi - w łatwiejszej do zrozumienia, prostszej wersji. Te podstawy etyczne są w chrześcijaństwie, judaizmie i w islamie zasadniczo takie same i praktycznie we wszystkich innych religiach można znaleźć podobieństwa, jak widać w „Deklaracji parlamentu regionów świata poświęconej etosowi świata” (patrz: nasza strona z linkami). Już sama etyka uważająca się za "niereligijną" lub humanistyczną wykazuje nawiązania do religijnych kultur. W gruncie rzeczy chodzi w etyce o to, by traktować innych w tak ludzki sposób, jak samemu chciałoby się być traktowanym. Nie szkodzić więc innym, lecz raczej im pomagać. Jest to ważne dla losu, ponieważ „to, co posiejecie, to będziecie zbierać" (List do Galatów 6,7; drugi List do Koryntian 9,6). Jest potrzebne jako wymaganie podstawowe do przeżycia w rozwijającym się społeczeństwie. Jest to w ostateczności także główne kryterium dla wzięcia udziału w owych nowych czasach, o których mowa jest w modlitwie „Ojcze nasz": "Przyjdź królestwo Twoje!” (Ewangelia św. Mateusza 6), i które w kazaniu na górze wspominane są następująco: „Błogosławieni cisi, albowiem oni posiądą ziemię”. W szerszym sensie można tu odnaleźć punkty widzenia o kolosalnym znaczeniu dla różnych płaszczyzn ludzkiej egzystencji. Etykę kazania na górze w niewłaściwy sposób interpretują również niektóre kręgi chrześcijańskie, widząc w nim jedynie niemożliwą do bezpośredniego zastosowania „etykę przekonań”. Wprawdzie nie daje ono rzeczywiście automatycznie instrukcji postępowania np. wobec podejmowania trudnych decyzji, ale stanowi ostatecznie skalę także dla nich. Tam, gdzie ludzka rozważna tzw. „etyka odpowiedzialności” prowadzi w społeczeństwie do podejmowania decyzji przeciwnych niż te, których wymagałaby od każdego w jego prywatnym życiu owa „etyka przekonań” – tam nie można automatycznie oczekiwać, że Jezus w tym wypadku postanowiłby tak samo. Jednostka jest odpowiedzialna za swój udział w dziejach i nie może go przypisywać błędom innych. Takie jednostronne obarczenie kogoś winą nie zawsze jest słuszne, jak to często ma miejsce w prawnych sporach. Również grupy itd. ponoszą współodpowiedzialność w wyniku presji, którą wywierają, bądź też poprzez „rodzaj szkolenia”, który praktykują. Dlatego wszystkie one potrzebowałyby także kodeksu etyki (podobnego do tego, którym już dysponują pewne grupy zawodowe). Wychodząc poza ramy etyki indywidualnej, potrzebna byłaby „etyka strukturalna” społeczeństwa wzgl. jego części. Prawo wraz z jego dowolnością - nie jest w stanie samo tego zastąpić.

3. bezpośrednie przebaczenie sobie nawzajem, o ile jest to możliwe. W innym przypadku przekazanie problemów Bogu w modlitwie, do dalszego rozwiązania i przebaczenie wewnętrzne. Także to jest ważne również u Jezusa – i on mówi o rozliczeniu „co do grosza” (Ewangelia św. Łukasza 12, 59, ale patrz: 5).

4. Tam gdzie nie ma innej możliwości – pojawia się także możliwość odpowiednich dobrych uczynków dla innych niż ci, którym wyrządzono krzywdę. Wiele zostanie oczyszczone też pośrednio przez Boga, np. jeśli ktoś podejmuje się prac społecznych. (Jest tu też płynne przejście od prostego przerabiania dotychczasowych czynów – w wolne pomocne działania - i wtedy stanie się relatywne „kto sieje i kto zbiera”, patrz: Ewangelia św. Jana 4, 37.) Przy tym ważne jest zgodnie z Ewangelią św. Mateusza 7,20-21: „...poznacie ich po ich owocach. Nie każdy, który mi mówi: Panie, Panie!, wejdzie do królestwa niebieskiego, lecz ten, kto spełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie”.

Jednak zewnętrzna praca na bazie nauk przyrodniczych oparta na obserwacji, stawianiu hipotez i w końcu teorii oraz na ich ocenie, nie wystarczy w większości w przypadku nauk humanistycznych i problemów związanych z wiarą. Nie zawsze jest na miejscu istota, która zaprezentuje przed nami rzeczywistość w sposób pozbawiony wątpliwości i możliwy do reprodukowania (jak u uczniów Jezusa), lub też umożliwi nam zauważenie tego (jak wspomniano w Ewangelii św. Jana 1,51). Mimo to jest wiele znaków wskazujących na to, że istnieją warstwy w istocie ludzkiej i poza nią, nie wywodzące się ze znanego fizycznego spektrum sił i materiałów, lecz ukazujące sę tam tylko poprzez swoje skutki: siły życia, porywy ducha, myślenie, świadomość... (niektóre można odnaleźć w różnych fragmentach głównego tekstu Dróg Chrystusa.net.). W wielu przypadkach stare „przednaukowe” tradycje różnych kultur okazują się być starszą formą doświadczeń i nauki. Również dzisiaj jest możliwe rozwijanie dla takich obszarów, specjalnie dobranych metod postrzegania i oceny, jak pokazuje przykład naukowych obserwacji przyrodniczych Goethe’go lub opierających się na nich i zajmujących się teorią poznania prac Rudolfa Steinera. Także nowsze próby naukowe od teorii kwantów do owych naukowców, którzy pracują nad nową biologią, nową geofizyką lub astrofizką itd. i w końcu wypracowują nowy „paradygmat” lub obraz świata, także zmierzają w tym kierunku. Przeważnie jednak odbywa się to bez poszukiwania dla tych nowych treści – nowej pasującej metodyki, jak czyni to np. Steiner. W ten sposób okazuje się początkowo, że dotychczasowa wiedza naukowa a.) ukazuje jedynie bardzo mały wycinek rzeczywistości; b.) okazuje się również, że fundamenty nauk przyrodniczych stają się coraz bardziej relatywne: materia ukazuje się jako skondensowana energia lub wręcz jako skondensowany duch, a z kolei formy energii mogą nabierać szybkości przekraczających prędkość światła aż w nieskończoność. Mogą się one w trakcie tego „odmładzać", czas staje się przy tym jeszcze bardziej relatywny niż był już w teorii względności i mogą one w ten sposób znikać z przestrzeni i ponownie pojawiać się z pewnego rodzaju zaświatów / transcendencji – tak, że przestrzeń również staje się w mniejszym stopniu absolutna, niż wydawało się to już przez tzw. „skrzywienie” przestrzeni. Pozostaje jeszcze jedynie uchwytna „informacja” cybernetyki, która jest pozbawiona materii i energii i dlatego nie można jej opisać przy pomocy zwykłych środków. Można by mówić tu o „świadomości”. C.) Dokładnie rzecz biorąc, to załamanie starej wizji świata nie jest na tyle „dowodem na istnienie Boga”, lecz w każdym razie pewnym przygotowaniem. Niektórym to wystarczy, ponieważ byli oni jedynie zablokowani przestarzałą wizją świata i mogą teraz skierować bardziej bezpośrednio swoje kroki ku Bogu. Ale proszę, można tu iść jeszcze dalej: czym jest owa „informacja" lub także inne ze wspomnianych już nieuchwytnych procesów we wszechświecie? Kto / co stwarza ciągle nową materię i ponownie ją unicestwia? Kto lub co reguluje to tak, jak w życiu granice życia i śmierci i pozwala je przekraczać, podobnie jak przejście ze stanu przytomności do snu? Kto lub co działa tu ujawniając się niezależnie od czasu, miejsca i wykraczając poza ich granice we wszechświecie? Czy człowiek, który potrafi w swojej świadomości przeżyć energię, czas i przestrzeń od „zewnątrz” jest rzeczywiście kiełkującym „odbiciem” Tego, który potrafi to wszystko w całości (patrz Księga Rodzaju 1, 26) ? d.) Na dodatek dochodzi do tego jeszcze fakt, że należy mniej lub bardziej wykluczyć chaos i przypadek jako odpowiedzi na te pytania, ponieważ ten świat i te istoty żywe, a także ten świat cząstek i procesy życiowe – wszystkie one wykazują nieprzypadkowo tak wysoki stopień porządku w chaosie, celowości i sensu w obrębie całości tak, jak w pełnym dziele sztuki - w brakujących elementach w takiej formie, w jakiej potrzebne by one były w przypadkowej ewolucji itd. Już w tym stadium oceny staje się jasne, że trudniej jest nie wierzyć niż wierzyć w centralną prainteligencję, która ustala początek i koniec „programu stworzenia” i kształtuje drogę przy pomocy zmiennej cykliczności. Stało się możliwe coś takiego, co poprzez rozum może prowadzić do tego samego rezultatu tak, jak niegdyś ok. 800 lat przed Chrystusem mityczna świadomość starych ludów, która widziała w tym przy pomocy „prawej, mitycznej półkuli mózgowej” dzieło Boga. („Bogowie”innych ludów byli pierwotnie też jedynie oznaczeniem pewnych określonych właściwości jednego Boga. Dopiero gdy ta mądrość przybladła, zaczęto je traktować jako „Bogów" i pomylono ich z dalece rozwiniętymi istotami ludzkimi, które istniały również.) Podobną drogą nie wierzący w Boga naukowcy tacy, jak Max Thürkauf, Georg Todoroff i wielu innych, doszli do wiary w Boga. e.) Wiara w sensie powstałego głębokiego przekonania jest czymś więcej niż czysto intelektualne uważanie-czegoś-za-coś. f.) Zalicza się do tego także tych ludzi, którzy jako mistycy itp., ale także jako normalni wierzący, potwierdzają bardziej bezpośrednie, przemieniające doświadczenia z Bogiem i z Chrystusem - i którzy doznali dzięki temu kontaktowi również jak najbardziej realnych doświadczeń z twórczym Duchem Bożym w sobie samych. Te drogi mogą też doprowadzić w zupełnie samoistny sposób, prędzej czy później, do analizy i wniosków dotyczących natury doświadczeń. Na tym opiera się tekst główny "Drogi Chrystusa".

W Kościele katolickim funkcjonuje encyklika "Fides et ratio" (Wiara i rozum) z 1998 r., a Papież Benedykt XVI podjął jej kwestię w swoim przemówieniu w Ratyzbonie w 2006 roku: Wiara bez rozumu, a rozum bez wiary same z osobna są nic nie warte, ponieważ rozmijają się z rozumieniem człowieka w jego całości. Michael Springer argumentuje na ten temat w "Spektrum wiedzy" w styczniu 2007 r., pisząc, że nie każda luka w wiedzy musi automatycznie odwoływać się do tego, co racjonalnie niewytłumaczalne lub do Boga, – na czym też zresztą np. nam mniej zależy, nam chodzi o bardzo konkretne wnioski patrz wyżej. Przyznaje jednak, że przekonanie, iż pewnego dnia nauka będzie mogła wyjaśnić owe wielkie niewiadome, jest właściwie tylko zwykłą wiarą. Prawdą jest, że wymaga to dzisiaj już pewnego wysiłku, aby w ogóle pozostawić indywidualnemu naukowcy możliwość niewierzenia w Boga, (co niekoniecznie musi oznaczać bycie ateistą, lecz na przykład agnostykiem, tzn. można wykazywać brak wiary bez ostatecznego rozstrzygania, że Boga nie ma). Także kolejny nowy pogląd, uznający wiarę w Boga za działanie zmierzające jedynie do etycznego zabezpieczenia kultury materialnej sam w sobie nie jest w stanie sprostać powyższym kryteriom.

Update English/ Deutsch

Wstęp: W pierwszej Księdze Mojżesza (Księdze Rodzaju), 29 czytamy: Potem powiadział Bóg, „przekazuję wam rośliny, noszące ziarno i wszystkie drzewa z owocami zawierającymi nasiona. Niech one posłużą wam za pokarm.” Odpowiada to założeniu, że człowieka wyposażono przede wszystkim w organy służące do przeżuwania i trawienia owoców (,a nie jak można pomyśleć – wszystkożercy – jeśli chciałoby się odnieść to do kategorii stosowanych w klasyfikacji zwierząt: drapieżców, wszystkożerców i roślinożerców.) Po (archeologicznie udowodnionym np. w Azji Przedniej) potopie natomiast, w Księdze Rodzaju 9, 3 do Noego: „Wszystko, co żyje ma wam służyć za pokarm; ...Tylko mięsa, w którym jest krew, nie wolno wam jeść." Do tej pory wszystko dotyczyło czasów przed powstaniem dzisiejszych ludów, odnosiło się więc, o ile prawidłowo to przekazano, nie tylko do późniejszych Żydów. Po wyjściu z Egiptu potwierdzono to w piątej Księdze Mojżesza (Księdze Powtórzonego Prawa), 14, 3-21 i dołożono do tego jeszcze kilka szczegółów. W warunkach panujących po potopie wyraźnie chodziło o to, by właściwie pozwolić na wszystko i zabronić jedynie spożywania substancji najbardziej nie nadających się do żywienia.** W niektórych przypadkach można było znaleźć dla tego uzasadnienie oparte na współczesnych odkryciach z dziedziny żywienia. Istniały jednak także przypadki, w których przypisywano szczególne znaczenie spożywaniu roślin, bez wprowadzania nakazów ich spożywania przez wszystkich, patrz: Księga Daniela 1, 8.

W wielu przypadkach wydawało się, że można zauważyć związek z bardzo rozbudowanymi i trudnymi do zrozumienia w dzisiejszych czasach przepisami na temat składania ofiar ze zwierząt i delektowania się mięsem ofiarnym. Już prorok Ozeasz mówił: „Miłości pragnę, nie krwawej ofiary, poznania Boga bardziej niż całopaleń”. Nawiązując do tego, Jezus powiedział: „Dlatego starajcie się zrozumieć: "Chcę raczej miłosierdzia niż ofiary” (Ewangelia św. Mateusza 9, 13; i 12, 7). Na temat poruszony w Ewangelii św. Łukasza 22, 11, gdzie Jezus pyta gdzie mógłby zjeść paschalnego baranka – który jednak w samej następującej po tym wieczerzy w ogóle już się nie pojawia – wypowiadają się wczesnochrześcijańskie pisma „apokryficzne” (których ok. 400 nie włączono do kanonu biblijnego). Czytamy w nich na ten temat: „czy pragnę jeść z wami mięso baranka w to święto paschalne?” Język aramejski miał w zwyczaju stosować w takich zdaniach parę słów mniej i umożliwiał dzięki temu różne sposoby ich czytania, gdy nie można już było odtworzyć właściwej intonacji zdania. Doprowadziło to do różnych tłumaczeń, które w znakomity sposób nadawały się do formułowania w stosunku do siebie wzajemnie wyrzutów. (Praktycznie zanikłe – później w dużej mierze zislamizowane – wspólnoty judeochrześcijańskie były rzeczywistą i ważną częścią wczesnego chrześcijaństwa, choć różniły się w niektórych poglądach, jak w powyższym przykładzie od pozostałych rozwijających się kościołów.)

Dzieje Apostolskie 15, 19 opisują wypowiedź naczelnika gminy Jakuba z pierwotnej gminy mówiącą, że nie należy (zdobytych przez św. Pawła) „pogan, którzy nawrócili się do Boga zmuszać do ponoszenia żadnych (niezwykłych) ciężarów. Należy ich tylko pouczyć, by unikali nieczystości przez bałwochwalstwo (mięso ofiarne) i nierząd i nie jadać ani czegoś uduszonego, ani krwi.” Natomiast w oparciu o dawnego historyka kościelnego Euzebiusza, w apokryfach (patrz: powyżej) aktach apostołów itd. - można ujrzeć obraz Jezusa, Piotra, Jakuba itd, którzy sami nie jedli, przynajmniej normalnie, mięsa. Ewangelia św. Mateusza 15, 11-0 oraz 7, 17-21 pokazuje jednak, że Jezus przykładał większą wagę „do tego, co wychodzi z ust”, niż do tego, „co wchodzi do ust”. Jednak odnosiło się to do pytań Faryzeuszy po umyciu rąk przed jedzeniem. Jest to ta sama hierarchia wartości, którą widzimy w wypowiedzi na temat belki we własnym oku i źdźbła trawy w oku bliźniego, tzn. chodzi o to, by zaczynać od siebie, a nie od strachu przed wpływami z zewnątrz. Nie ma natomiast żadnego obowiązku jedzenia mięsa. Zgodnie z Ewangelią św. Łukasza 10, 8 Jezus polecał swoim uczniom, by jedli podczas wędrówek to, co zaproponują im gospodarze. Nie oznacza to automatycznie, że jest to zupełnie obojętne. Można jednak jeszcze w czasach dzisiejszych np. w arabskim kręgu kulturowym doprowadzić do najbardziej nieoczekiwanych reakcji, jeśli ktoś odmówi spożycia zaproponowanej w dobrej wierze potrawy lub napoju i jeśli nie uczyni się tego w zgrabny sposób. Poza tym ówczesnym uczniom dano zdolność, dzięki której nawet bardzo szkodliwe substancje nic im nie były w stanie zaszkodzić (Ewangelia św. Marka 16, 18). Nie ma więc sensu, by wyrywać takie fragmenty biblijne z ich kontekstu i uogólniać je bez ograniczeń.

Post religijny uzasadnia się w jeszcze w większym stopniu niż zawartymi w Biblii czynnikami żywieniowymi, ideą oczyszczenia organizmu, co ma wpłynąć na wzrost otwartości na głębokie emocjonalne i duchowe doświadczenia. W szczególności tkwił on w tradycji Kościoła katolickiego – zachowywany w piątki, w powiązaniu z Wielkim Piątkiem, oraz podczas Wielkiego Postu, między "ostatkami" a Wielkanocą. Ale również poza tym kościołem- po tym jak przez długi czas nie był traktowany szczególnie poważnie- znaczenie postu ponownie wzrosło. Poza dietą również w inny sposób praktykowano dobrowolne oddanie się ubóstwu. Myślano przy tym także i o tym, że wielu ludzi na świecie cierpi głód. Jak daleko może to wszystko zajść pokazuje obserwowane już od czasów średniowiecznych mistyków po czasy współczesne tzw. niejedzenie – „inedia” – post trwający kilka tygodni. Zjawisko to ma miejsce zarówno na tle wiary chrześcijańskiej jak też z powodu innych przyczyn, nazywane jest przez niektórych „odżywianiem się energią światła”. Sugerują oni, że umysł jest w stanie kontrolować materię o wiele bardziej, niż była to w stanie do tej pory wyjaśnić nauka. Dana osoba czuje z założenia, że jest „prowadzona” przez Boga ", lub że Bóg jej umiejętnie towarzyszy, pomagając uniknąć niebezpieczeństw. (Nie powinno być to jednak interpretowane, jako rekomendacja do wkraczania na tą drogę.)

Kto szuka informacji o dzisiejszych formach żywienia wegetariańskiego, ten może je znaleźć np. tam: http://www.ivu.org (Witryna "Drogi Chrystusa" nie ponosi żadnej odpowiedzialności za takie witryny innych autorów i nie wspiera automatycznie wszystkich zmieniających się w nich treści.) Celem jest rozpowszechnienie pełnowartościowego sposobu odżywiania się ze zdrowotnych, etycznych, ekologicznych i innych powodów rozwoju świadomości, jaki został opracowany we właściwych dążeniach od ponad 100 lat i został polecony m.in. przez doradców zdrowotnych (produkty pełnoziarniste, jeżeli możliwe z rolnictwa ekologicznego, zawartość świeżych produktów, naturalne oleje ... )

**) Takie przepisy stosuje się do dnia dzisiejszego np. u prawowiernych żydów wobec żywności „koszernej”: np. żadne mięso wieprzowe, żadna krew i z tego powodu specjalna forma uboju innych zwierząt. Podobnie unika się jedzenia mięsa wieprzowego w sposobie odżywiania się „halal” w islamie. 

 Jezus Chrystus a uzdrawianie – także dzisiaj.

Człowiekowi, który nie był jeszcze przygotowany, Jezus zadawał ważne pytanie: „Czy chcesz wyzdrowieć?" (Ewangelia św. Jana 5, 6). Jezus mówi do duszy. Chory przedstawia swoje zewnętrzne przeszkody na drodze do wyzdrowienia. Ale przez to pytanie ma on okazję uświadomić sobie, czy naprawdę chce wyzdrowieć. Jest to pierwszy warunek dobrze zrozumianego uzdrowienia. Dopóki podświadomość blokuje z jakiegoś powodu drogę do uzdrowienia i poszukiwań pomocy, dopóty przyjęcie pomocy byłoby bardzo trudne. Być może byłoby wtedy możliwe przyjęcie, obojętnie w jaki sposób, zastosowanych działań pierwszej pomocy, albo wpłynięcia na objawy – lecz uzdrowienie to coś, co wykracza poza to, coś co funkcjonuje jedynie wtedy, gdy chory może to posiąść, a więc połączyć se swoimi siłami umożliwiającymi samouzdrowienie. W tym miejscu zaczynają swoją pracę nie tylko owi przedstawiciele zawodów związanych z uzdrawianiem i doradcy w problemach życiowych, którzy są gotowi współpracować z pacjentem, lecz także poważni „uzdrowiciele” i ludzie, którzy wspierają uzdrowienia przez wiarę lub przez wstawiennictwo.

Siła wiary.

Ewangelia św. Mateusza 9,22 : kobieta poszukująca uzdrowienia dotknęła jedynie szat Jezusa i już ozdrowiała. Jezus: „Twoja wiara pomogła ci”. Ten, kto ma doświadczenia związane z wiarą, będzie pod tym pojęciem siły wiary rozumiał coś bardzo realnego w swoim stosunku do Boga, co z kolei umożliwi proces uzdrowienia. Wprawdzie także znany w medycynie tzw. efekt-placebo pokazuje także coś z siły ludzkiego przekonania (gdy np. spożywa się cukier w przekonaniu, że chodzi o lekarstwo). Nie mają tu jednak miejsca takie głębokie pozytywne przemiany procesów chorobowych, jak to ma miejsce w uzdrowieniach przez wiarę. Jezus jest też w szerokim sensie prawzorem cieleśnie, duchowo i mentalnie zdrowego człowieka.

Wyciąg z rozdziału "Pytania o cuda" naszego tekstu głównego*): Jezus Chrystus nie odsyła jedynie, jak niektórzy obecni uzdrowiciele, do „energii kosmicznej", której przepływ przez siebie odczuwają - lecz odsyła do wiary, do wiary w możliwość uzdrowienia poprzez niego, a na koniec przez Boga poprzez zewnętrznie widoczną osobę Jezusa.
Również w czasach dzisiejszych są uzdrowienia, do których dochodzi, podobnie jak pierwotnie u uczniów, w modlitwie i w odniesieniu do połączonego z Chrystusem wnętrza człowieka pragnącego uzdrowienia i udoskonalenia człowieka, który mógłby później w myśl Jezusa nawet „uczynić coś większego” niż on (Ewangelia św. Jana 14, 12-13). Samo spirytualne uzdrowienie i związany z nim postęp duchowo-mentalny pozostają jednak nie dającą się wymusić łaską, niezależnie od tego, ile człowiek może uczynić by się do tego przygotować. Uzdrowienia były często „znakiem“, drobnymi czynami, będącymi symbolem czegoś wielkiego, „zasadniczego“. Podczas uzdrowienia niewidomych od urodzenia w szabacie Jezus odpowiedział, że powodem nie są grzechy „lecz, że Dzieło Boże ma się objawić poprzez jego osobę”. Patrz: Ewangelia św. Jana 5,6-9; 6; 9, 3 itd. Dzisiaj nie jest już takie niewyobrażalne, także dzięki wielu doświadczeniom i wnioskom z pogranicza nuki, że Jezus rzeczywiście był w stanie wpływać na siły natury. Uwzględnienie tego fenomenu, może mieć wielkie znaczenie dla dzisiejszego obrazu człowieka, dla całościowego wzgl. chrześcijańskiego uzdrawiania.

Nie zawsze, ale często Jezus i jego uczniowie kładli na kimś dłoń w celu uzdrowienia. Ta praktyka istnieje w niektórych odosobnionych wypadkach do dzisiaj. Osoba, która kładzie dłonie na głowę lub ramiona chorego, wypowiada przy tym modlitwę, ewentualnie w towarzystwie współwyznawców. Wzmacnia to wyobrażenie poczucia stania się kanałem dla bożej pomocy. Można to rozumieć w sensie symbolicznym. Jednak na podstawie wniosków wysnutych w oparciu o współczesne dążenia do uzdrowienia ducha – gdzie można znaleźć również pewnych świadomych chrześcijan – wiemy, że jest to rzeczywistość. We wczesnym chrześcijaństwie mówiono o „tchnieniu”, tchnieniu Ducha Świętego*), które przekazywano. Tę praktykę stosowano zarówno przy wstawiennictwie o uzdrowienie, jak również w błogosławieństwach, niekiedy w połączeniu z innymi staraniami. Patrz np.: Ewangelia św. Mateusza 19, 13, Ewangelia św. Marka 8, 23 i 10, 16 (błogosławienie dzieci); Ewangelia św. Łukasza 4, 40-41 (uzdrowienie & wypędzenie duchów); Ewangelia św. Łukasza 24, 50 (pobłogosławienie uzniów); Dzieje Apostolskie 6, 6 i 19, 12 oraz 28, 8.

Wyciąg z rozdziału " Święta żarliwość i... emocje" naszego tekstu głównego *): Jezus żył stale w pozytywnie pojętej bojaźni przed Bogiem oraz ze współczuciem dla ludzi... U normalnych ludzi wszystkie emocje są, przynajmniej początkowo, przemieszane z prablematycznymi podświadomymi mechanizmami bodźca i reakcji – które uwidaczniają się biograficznie różnie i z różnym natężeniem, ale w swojej podstawowej strukturze są bardzo podobne do siebie. Nawet.... odnajdowanie takich mechanizmów ciągle na nowo w swoich własnych reakcjach, obserwowanie zamiast wypierania się ich i w ten sposób radzenie sobie z nimi w końcu lub przekazywanie ich Bogu – to długi proces nauki.

Można by zastosować tu następującą metodę: 1. Np. odpowiednie odczucie, które uważamy za negatywne tak, jak występowało, obejrzeć w swoim wnętrzu (np. strach, nienawiść, wściekłość, obojętność i zarozumiałość, przesadne wątpliwości....). 2. zamiast się nad tym zastanawiać, odczekać spokojnie moment, żeby w miarę możliwości uświadomić sobie, o co tu chodzi. Później 3. Ten tak wyłowiony, prawie cieleśnie dotykalny problem przekazać w modlitwie **) Bogu. 4. spokojnie odczekać, aż poczuje się odrobinę ulgi. Można to odczuć przy odrobinie wprawy w medytacji ***) np. jako ulatujący w górę strumień i spływający w dół strumień odnawiających sił. Jest w innym razie także możliwe „wydychanie” negatywnych emocji z zamiarem przekazania ich Bogu i przy wdychaniu umożliwienie wpływu elementów pozytywnych z wynikających z miłosierdzia Boga (odmiana ciągłej modlitwy chrześcijańskich mnichów na górze Athos, którą wspominaliśmy w rozdziale „Cisza na pustynii” w naszym tekście głównym.)

Wyciąg z rozdziału "Przemienienie Pańskie" w tekście głównym*: Istnieje „pozytywne myślenie" i pozytywna "afirmacja" (myśli przewodnie). Można by wprawdzie, gdyby udało się to praktykować bez egoizmu i bez manii wielkości oraz bez manipulacji technicznych, doprowadzić myślenie do stanu bardziej podobnego do tego, co może nadejść od Boga – mogłoby ono więc na to otwierać. Literatura zajmująca się tymi kierunkami nie wykazuje jednak w większości takiej staranności i dlatego może się to często zakończyć po prostu oszukiwaniem samego siebie.

Wątpliwości prawne.

**) Ogólnie w celu lepszej wenętrznej postawy podczas modlitwy, porównaj też naszą stronę "Modlitwa za pokój..."

***) Patrz: strona "Chrześcijańska medytacja"

****) World Federation of Healing – wiele grup na całym świecie. http://www.wfh.org.uk
Wśród poszczególnych zrzeszeń nie jest nam znane do tej pory żadne, skupiające tylko chrześcijańskich uzdrowicieli. Było to zrozumiałe, dopóty te chrześcijańskie tradycje były w dużym stopniu przysłonięte. Dzisiaj jednak staje sę to po prostu powoli dziwactwem. Jednak prostą, skuteczną biblijną praktykę intensywnego wstawiennictwa o uzdrowienie można dziś znaleźć szczególnie tu i tam w wolnych kościołach ewangelickich, np. u baptystów albo zielonoświątkowców. Także w niektórych katolickich miejscach pielgrzymek takich, jak Lourdes dochodzi do nadzwyczajnych uzdrowień przez modlitwę i wiarę. (Nasza witryna nie nie ponosi żadnej odpowiedzialności za takie witryny innych autorów i nie wspiera automatycznie wszystkich zmieniających się w nich treści.)

*****) (...) Dzisiejsze przekonania dotyczące licznie popartego układu regulacji w organizmie człowieka, poza jednostronną perspektywą biologii molekularnej, są fundamentalne dla zrozumienia dążeń przyrodniczych i duchowego uzdrawiania. Zaangażowanie ich w większym stopniu mogłoby ułatwić współpracę różnych kierunków medycznych.

Jako wierzący chrześcijanin możesz pobłogosławić wszystkich i wszystko, o ile czujesz, że jest to zgodne z wiarą, i jeśli zwrócisz się w tym względzie do Boga. Istnieje nie tylko zwyczajowe błogosławieństwo udzielane przez kapłana lub proboszcza z 4.Księgi Mojżesza 6:23 - 7:1 . 

W Biblii jest wiele miejsc zajmujących się błogosławieństwem. Typowe miejsca na temat błogosławieńswa to: Księga Zachariasza 8:13; Dzieje Apostolskie. 3:26; List do Efezjan1:3; 1 List św. Piotra Apostoła 3:9-12; List do Hebrajczyków 6:7. Inne wzmianki na ten temat w Biblii można odnaleźć w : Ewangelii św. Mateusza 5,44 bądź w Ewangelii św. Łukasza 6:28; Liście do Rzymian 12:14; 1. Księdze Mojżesza 9:1; 5. Księdze Mojżesza 11:26; Psalmach 115:13; lamentacjach11:25.

Chociaż akurat specyficznie chrześcijańskie wartości i obietnice – por. w Kazaniu na Górze Mt. 5,5 „Cisi na własność posiądą ziemię” – cięgle przeciwstawiane są dominującym kierunkom rozwoju dzisiejszego świata, mogła by się pojawi myśl, która by tutaj mogła nawet pasować, że być może chrześcijanie nie potrafią obchodzić się z takimi obietnicami. Obietnice nie są nieodzownymi możliwościami łaski, która także jest i która może przyjść lub też nie. Lecz są to obietnice. To kiedy zostaną one wypełnione, może także zależeć od dojrzałości ludzi, względnie od tego, że zostaną „wymodlone”.
(„Królestwo Boże doznaje gwałtu“ Mt.11:12.)

Wróć do spisu treści tej strony.

- Kto – z Jezusem jako miarą i pomocą – szuka postępów na drodze od własnych niedoskonałości do cech istotnych dla przyszłości (patrz: strona. "Etyka": nie szkodzić, lecz pomagać...), ten powinien najpierw uświadomić sobie własne braki charakteru i błędy, zamiast zwalać wszystkie humory, problemy i szkody na innych (patrz:Ewangelia św.Mateusza7:1 nie sądźcie, abyście nie byli sądzeni. 2i taką miarą jaką wy sądzicie, i was osądzą i taką miarą jaką wy mierzycie, wam odmierzą. 3 Czemu to widzisz drzazgę w oku swego brata, a belki we własnym oku nie dostrzegasz?...). 
Derartiges wird, sobald es möglich ist, und mit soviel innerer Ruhe wie möglich (Patrz:l. nasz rozdział głównego tekstu "cisza na pustynii") i tak tak dokładnie , jak wobec produkowanego „produktu“ należy wewnętrznie rozważyć lub zanotować na papierze możliwości poprawy, mając na uwadze sukces. Tzn. ważny jest własny wysiłek: może tu chodzić o modlitwy na ten temat, i zależnie od wiary może wtedy nadejść pomoc; musi się to jednak wiązać w praktyce z poprawkami w ramach nastawienia i myślenia , ze wzmożoną czujnością wobec negatywnych uczuć i ostatecznie iść w parze również ze zmianami. Wszystko jest tym łatwiejsze, im więcej fragmentów tych prowadzonych obserwacji przekaże się w takiej formie w modlitwie Bogu... (patrz: rozdział „św. Zapał i stosunek doemocji“Właśnie głęboko zakorzenione nawyki życiowe jest bardzo trudno zmienić, ponieważ są one osadzone w nieświadomej płaszczyźnie osobowości. Poza tym już po drodze konieczne jest często znaczne doświadczenie w rozpoznawaniu podświadomych i /lub nieświadomych źródeł (a jednak może się to udać,podobnie jak u palacza, który z minuty na minutę rezygnuje na zawsze z palenia papierosów w wyniku swojego silnego postanowienia Patrz:. rozdział "Przemienienie Chrystusa").
To "spoglądanie i świadoma pomoc w przetwarzaniu przez modlitwę n" stanowią już same w sobie spirytualną drogę, która może prowadzić przy odpowiedniej praktyce już po krótkim czasie do osiągnięcia znacznych postępów. Być może „głębsze płaszczyzny“ problemów będą jeszcze wymagały obróbki, chociaż już się polepszyły w znacznym stopniu. 

Następnie może zostać opracowane też „źdźbło” w oku bliźniego lub krzywda wyrządzona własnej osobie. 
Tam gdzie jest potrzebna ocena - dotycząca własnych czynów lub czynów bliźnich -, nie chodzi o to, aby je ocenić według zewnętrznego pozoru, lecz według tego, czy są „właściwe” / „sprawiedliwe”- tzn. że ocena powinna być zróżnicowana i jeżeli to jest możliwe konstruktywna (por. Jan 7:24)
(...)
Pojawią się też wskazówki ze strony sumienia ... (patrz:. Ewangelia śwaMateusza. 5,5 i 5,9 ...).

(Taki sposób można stosować zwłaszcza jeśli chodzi o poprawę sposobów zachowania,które już przedtem można było z psychologicznego punktu widzenia traktować jako „normalne". Np. jeżli chodzi o poprawę sposobów zachowań, które z psychologicznego punktu widzenia już przedtem które uchodzą idzisiaj w pewnym stopniu za chorobliwe, trzeba by tym bardziej zwrócić się o pomoc do kogoś doświadczonego w dziedzinie psychologii , oraz ewentualnie psychologicznie wyszkolonej osoby, która towarzyszyłaby w tej drodze, ponieważ samodzielność w obchodzeni się z własnymi problemami jest wtedy jeszcze bardziej ograniczona, niż ma to ma to i tak miejsce u wszystkich osób, gdy mają one spojrzeć na swoje własne słabości. Jeśli ktoś czuje się w tym względzie tak bardzo ograniczony, że nie potrafi tego dokonać nawet przy pomocy innych, wówczas istnieje jeszcze możliwość, że owa trzecia osoba może modlić sie w jego intencji, uzupełniając jego terapię własną. Waunkiem jest to, że poszukuje się pomocy, gdyż nawet ze strony Jezusa padło ważne pytanie, „Czy chcesz wyzdrowieć?" Patrz: nasza strona "...Uzdrowienie".)

Wróć do spisu treści tej strony.

Można tu wyjść od religijno-etycznego punktu widzenia. Człowiek jest w tym samym stopniu stworzony jako istota indywidualna, jak i socjalna. Zarówno zdrową, nie przesadzoną samoświadomość, jak i postawę socjalną wobec innych ludzi można przy założeniu odpowiedniej otwartości stosownie kształtować. Tam gdzie widać tylko egoistyczną stronę – strona altruistyczna nie jest po prostu w wystarczającym stopniu rozwinięta, albo np. zniekształcona przez twardą „szkołę życia” społeczeństw zachodnich. Społeczeństwa socjalistyczne podkreślały jednostronnie solidarność i zniekształciły tym samym często wymagającą wolności indywidualistyczną stronę człowieka – i tym samym również nie odpowiadały temu, do czego człowiek został stworzony. Tam, gdzie ludzie nie znajdują harmonijnych warunków życia, dają temu prędzej czy później wyraz poprzez krytykę itd. Można wtedy albo wyciągnąć z tego odpowiednie wnioski, albo prędzej czy później doprowadzi to do katastrofy. Dotyczy to również panującej dziś reformy gospodarczej, dla której cechą charakterystyczną są globalnie operujące wielkie przedsiębiorstwa. Jezus poleca, by najpierw wyjaśnić sztucznie utworzone problemy. (Ewangelia św. Mateusza 7).

Wartości zawartych w kazaniu na górze (Ewangelia św. Mateusza 5-7) ** itd. nie przetłumaczono wprawdzie bezpośrednio w formie społecznych instrukcji działania. Mimo to jednak rozdwojenie świadomości nie jest z punktu widzenia Jezusa właściwe – np. działanie w życiu prywatnym w myśl miłości bliźniego, a w życiu zawodowym lub społecznym stosowanie dokładnie odwrotnych zasad. Poważna etyka *** musi się sprawdzić na wszystkich płaszczyznach i w ostateczności być ważna na całym świecie. Np. wartość miłosierdzia i to, że Jezus także w praktyce zwracał się właśnie do ubogich, jest słuszne bez wątpienia także wychodząc poza znane kościelne służby socjalne – również dla stosunków międzyludzkich w ramach przedsiębiorstwa. Także Ewangelia św. Mateusza 22, 21 ma bardzo praktyczne znaczenie, kiedy potwierdza oprócz miłosierdzia także istnienie „dziesięciny” Jezusa, tzn. stosowaną oprócz rzymskich podatków – 10% daninę na cele religijne lub dobroczynne. Chęć do niesienia pomocy w rozumieniu Jezusa opiera się przecież na dobrowolnych decyzjach; nie jest, więc możliwym bezpośrednie wywodzenie z niej pomysłu przymusowej redystrybucji. Jak kiedyś tak i teraz obowiązują przykazania 9 i 10 „Nie będziesz pożądał... żadnej rzeczy swojego bliźniego". Nawet wtedy, gdy wszystkie nasze wysiłki zmierzają do poprawy sytuacji socjalnej wielu ludzi, w ręku Boga pozostają wciąż różne losy ludzkie.
Przypowieść w Ewangelii św. Mateusza 25, 14-30 i w Ewangelii św. Łukasza 19 zawiera znane treści materialne. Związek (u św. Łukasza np. etyczna postawa celnika, a u św. Mateusza np. przypowieść o sile wiary dziewic) pokazuje jednak, że miały one na celu uwidocznienie czegoś bardziej złożonego, niż mnożenie dóbr materialnych lub finansów. Wyraża się to jeszcze wyraźniej np. w Ewangelii św. Łukasza 12 / 33, gdzie wartości duchowe stawiane są ponad ziemskimi. Mimo to odpowiedzialne obchodzenie się powierzonymi dobrami odnosi się także do spraw materialnych. Także tam, gdzie doradza się wspieranie ubogich i pokrzywdzonych, przypisuje się wartość temu materialnemu lub finansowemu wsparciu, zamiast generalnego uznania rzeczy materialnych za bezwartościowe. Chodzi wtedy np. o to, czy pieniądze lub posiadanie jest celem samym w sobie, czy też użytkuje się je na coś sensownego – Ewangelia św. Mateusza 6, 24: niemożność służenia jednocześnie Bogu i mamonie. Np. nie jest w sensie odpowiedzialnego wspólnego życia, takiego jak to demonstrował na każdym kroku Jezus – kłamstwo, oszukiwanie, uprawianie mobbingu oraz tworzenie projektów, których nieszkodliwości dla (niekryminalnych) ludzi i innych stworzeń nie można wystarczająco udowodnić.

Zakaz stosowania odsetek jest znany z islamu. Ale także żydzi i chrześcijanie mogliby znaleźć w Biblii podobne rady (W Starym Testamencie są to nawet zakazy):
Księga Ezechiela 18:8 i 9: "kto nie uprawia lichwy, nie żąda odsetek (w innym tłumaczeniu: zawyżonych)), odsuwa swą rękę od nieprawości, sprawiedliwie rozsądza między jednym człowiekiem a drugim; stosuje się do moich ustaw i zachowuje wiernie moje przykazania, postępując uczciwie: ten na pewno żyć będzie - wyrocznia Pana Boga."  
Patrz też: Księga Ezdrasza 7:24 (zakaz odsetek, ceł i pobierania podatków w określonych zawodach); 
Lamentacje 28:8 interpretowano czasami w następujący wygodny sposób - obchodzenie się pieniędzmi uzyskanymi z odsetek jest właściwie obojętny, ponieważ te środki poprzez bogatych i tak docierają do biednych wspomagając ich. Tam jednak, gdzie w dzisiejszych czasach pieniądze są stosowane właśnie wbrew interesom biednych lub interesom grupy, nie może być mowy o spełnieniu założeń tego wersu. By móc spełnić wymogi hierarchii wartości wynikające z tego wersetu, jest decydujące właśnie to, na co zostaną zużytkowane te środki.
W Nowym Testamencie patrz: odnośnie odsetek także w Ewangelii św. Mateusza 23:23 i 17:24.
Dla celów tego opracowania jest najbardziej interesujące to, co jest warte przemyślenia także wówczas, gdy opuści się punkty odniesienia, w ramach których powstał Stary Testament. Z tego powodu nie zajmiemy się tu dokładniej Księgą Powtórzonego Prawa 23,20.

Biblia naucza, by nie zaciągać niepotrzebnych długów (Wersy 22: 7), a także by przewidująco planować (Wersy 21: 5), jak też w mądrości i rozwadze stale się czegoś nowego uczyć (np. Wersy 4:5-8). Zachęcano do oszczędności, nawet wspomniana "dziesięcina" powinna być odkładana każdego roku, by móc udać się dzięki niej na święta religijne mając przygotowane dary (5. Ks. Powtórzonego Prawa 14:22-27). Paweł zachęcał chrześcijan do odkładania, co tydzień pewnych dóbr, by móc w konieczności wesprzeć braci chrześcijan, którzy popadli w biedę (1. Koryntian 16: 1, 2) i doradzał umiarkowaną postawę w obchodzeniu się z ziemskimi dobrami (1. List do Tymoteusza 6:8). Jezus naucza, że wpierw należy obliczyć, czy ma się wystarczająco dużo pieniędzy, zanim rozpocznie się budowę (Łuk. 14:28). Zrównoważone gospodarowanie mogłoby też i dzisiaj być bardzo popularne, jako terapia i profilaktyka, ponieważ prywatne, komercyjne i publiczne zadłużenie jest dziś przyczyną braku globalnej stabilności finansowej. Strona internetowa Drogi Chrystusa nie ma żadnych celów politycznych, z tego względu podajemy tu jedynie ogólne rozważania.

*) Tak Ernst Fehr, dyrektor Instytutu Empirycznych Bbadań Naukowych na uniwersytecie w Zurychu, w wywiadzie w „Spektrum nauki” ("Spektrum der Wissenschaft") w marcu 2002, „Odwrotny altruizm... ("Reziproker Altruismus...").
**) Z duchowego punktu widzenia te wartości wyjaśnia się w rozdziale poświęconym Kazaniu na górze w pierwszej części naszego tekstu głównego.
***) Patrz także: nasz rozdział „Podstawy etyki“.

 Wróć do spisu treści tej strony.

Ewangelia św. Mateusza 22, 21; Ewangelia św. Marka 12,13-17; Ewangelia św. Łukasza 20,20-26: "Dajcie cesarzowi co cesarskie, a Bogu co boskie" – oto realistyczna postawa odnosząca się do opłacania podatków władcom rzymskim. Widać w tym ścisłe rozróżnianie pomiędzy funkcjami państwowymi a religijnymi. Natomiast nie można się tutaj dopatrzyć zasadniczej poddańczej postawy w stosunku do zwierzchników. Dzieje Apostolskie 5, 29: „...Trzeba być bardziej posłusznym Bogu niż ludziom.” Zgodnie z tym Jezus nie usprawiedliwia automatycznie każdego fiaska „przymusem okoliczności”.

Proroczą radę można znaleźć w Księdze Jeremiasza 29, 7: „Szukajcie najlepszego dla miasta, do którego kazałem was zaprowadzić i módlcie się za nie do Pana; bowiem gdy w nim się dobrze będzie działo, także wam będzie się dobrze powodzić." Widać tu decyzję na korzyść poczucia wspólnoty w szerszym znaczeniu tego słowa. Także Ewangelia św. Mateusza 5, 13 oraz 13, 33 itd. poleca chrześcijanom, by interesowali się społeczeństwem i byli „solą ziemi”. Jednak mogą zaistnieć także dla chrześcijan sytuacje, gdzie muszą oni zdystansować się w stosunku do społecznych niedomagań: Objawienie św. Jana 18, 4: „I usłyszałem inny głos z nieba, który mówił: wyjdź z niego (miasta Babilon), mój narodzie, byś nie brał udziału w jego grzechach i nie poniósł żadnej z jego plag!”

*) Ta witryna nie służy żadnym celom politycznym. Na ten temat można tu znaleźć jedynie ogólne wskazówki.
**) Patrz też: nasz rozdział „Podstawy etyki“
Patrz także: nasz rozdział "Chrześcijańskia poglądy na temat gospodarki i problemów socjalnych".

- Świadomość religijna musiałaby poradzić sobie ze spotkaniami z rozpoznawalnymi „dysonującymi” kontaktami z innymi wyznaniami i religiami. Uwaga: bądź co bądź pojawia się w na Zachodzie pewnego rodzaju cywilizacja w obejściu, która ma jednak swoje granice. Poglądy, które mogłyby być istotne dla ekumenicznego lub międzywyznaniowego dialogu, są rozsiane w naszym tekście głównym i na kilku stronach dodatkowych, np. na temat kościołów i etyki. – Musiałaby ona nastawić się dalej na „autorytety duchowe”. Uwaga: z punktu widzenia tej witryny naukowa większość (Mainstream) nie jest w żadnym wypadku, jak to się często podkreśla „na bieżąco”, albo nie chce tego aktualnego stanu rzeczy zaakceptować ze względów gospodarczych i in.. Ta forma autorytetu stała się więc w wielu problemach wątpliwa. Także w zakresie naukowym brakuje interdyscyplinarnej otwartości i koniecznego pluralizmu. Dotyczy to właśnie szczególnie ważnych problemów, które dotykają ludzkość, np. techniki genów (której problematykę Habermans także wspomina), ale także pozostałych gałęzi nauk. Tym problemem zajmujemy się w naszym tekście głównym, w wielu miejscach w kolejnych etapach Ewangelii. Jest słuszne, że potrzebny jest dialog pomiędzy religią i nauką. Musimy wtedy jednak, zgodnie z naszym doświadczeniem, uwzględnić także nowsze kierunki nauk **), tzn. także „badania autsajderów” itd. Poza tym należy też ze strony religii uwzględnić również wnioski, pochodzące ze świadomej konfrontacji z religijnymi doświadczeniami głębii, a nie jedynie z prostego teologicznego sposobu myślenia. Tylko w ten sposób można uniknąć mówienia „obok" siebie. Dotyczczasowe dialogi na bazie przestarzałych naukowych paradygmatów (warunków, światopoglądów) lub zawężonych wyobrażeń o chrześcijaństwie, nie są więc wystarczające. Także nauki humanistyczne mogłyby zyskać na takim procesie, w którym człowiek znowu staje się człowiekiem, a jego dusza duszą, zamiast jedynie czysto chemiczną funkcją mózgu. - Świadomość religijna musiałaby dopuścić „premisy państwa konstytucyjnego...”. Wskazuje on na to, do jakiej destrukcji może bez tego posunięcia dojść w zakresie religii. Uwaga: To dopasowanie współczesnych chrześcijan do wartości związanych z wolnością jest po części także krokiem w kierunku przyczyn powiązania chrześcijaństwa z państwowymi instrumentami przymusu od 325 roku po Chrystusie.

Podczas gdy chrześcijańskie lub religijne kręgi w kontaktach ze świeckimi instytucjami dopasowały się przeważnie do ich języka - musiałyby teraz, w myśl Habermasa, kręgi świeckie w dialogu z chrześcijanami lub z ludźmi religijnymi, nastawić się na właściwy im sposób myślenia, zamiast „to, co kiedyś miano na myśli”, jedynie „eliminować". Świecka większość nie powinna narzucać w problemach istotnych dla ludzi wierzących, decyzji bazujących na większości głosów, bez poważnego sprawdzenia, czego oni sami mogą się nauczyć ze sprzeciwu tej strony. Uwaga: naukowcy, politycy itd. powinni naprawdę nastawić się w dialogu z chrześcijanami na to „coś”, co pojawia się też dodatkowo w pojęciach takich jak „zachować wszechświat”, „stworzenie”, a nawet „człowiek” w stosunku do pojęć takich, jak kosmos, biosfera, istota żywa, Homo Sapiens... .

Habermas stawia na pośredniczącą „trzecią stronę“ pomiędzy religią a nauką: „demokratycznie uświadomiony Common sense” (zdrowy rozum ludzki / rozsądek) i to w „społeczeństwie post- sekularnym”, nastawionym na zachowanie grup religijnych. Uwaga: to funkcjonuje obecnie np. w Niemczech tylko w niewielkim zakresie, albo tylko wtedy gdy wielkie kościoły muszą być włączone mniej lub bardziej do procesu dyskusji. W USA np. religijna działalność poszczególnych jednostek cieszy się wprawdzie większym szacunkiem, ale za to wartości religijne pojawiają się tam w świeckim społeczeństwie w takiej formie, że prawie nie można ich rozpoznać.

*) FAZ/ SZ 15.10.2001 lub niemiecki tekst internetowy;
**) patrz także: nasza strona "Nauki przyrodnicze a wiara w Boga".

 Wróć do spisu treści tej strony.

Księga Rodzaju 1:26-28 "A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad... całą ziemią... "**) nie oznacza to jednak wcale – jak to stało się w praktyce – że człowiekowi wolno nieodpowiedzialnie obchodzić się ze środowiskiem naturalnym. Jest tu raczej mowa o pierwotnej wizji ludzkości, jako o dokonanym szczytowym dziele stworzenia dysponującym boskimi właściwościami. Dlatego chodziło tu o naturalny autorytet człowieka, który mógł „określać" inne istoty i doskonale potrafił się z nimi w odpowiedzialny sposób obchodzić. Księga Rodzaju 2:15 określa tę odpowiedzialność w sposób następujący: „Pan Bóg wziął zatem człowieka i umieścił go w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał” Owo ”doglądanie” odnosi się do żyjących stworzeń, które się w dalszym ciągu rozwijają. Człowiek usunął się później z tej (patrz: przypowieść o raju) jedności z Bogiem i jego tworzeniem i stał się egoistyczny. Ponieważ zabrakło wtedy podstaw, człowiek musi więc wyrobić sobie od nowa duchowe podstawy, zamiast obstawać przy rajskich pełnomocnictwach.

Również w Nowym Testamencie traktowano stworzenie poważnie: w Liście do Rzymian 1:20 czytamy: „Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty – wiekuista Jego potęga oraz bóstwo - stają się widzialne dla umysłu przez jego dzieła” List do Rzymian 8:19 „Bo stworzenie z upragnieniem oczekuje objawienia się synów bożych” ( w innym tłumaczeniu; „zbawionego człowieka”, tzn. ludzi, którzy stali się doskonalsi.) List do Rzymian 8:22 Wiemy przecież, że całe stworzenie aż dotąd jęczy i wzdycha w bólach rodzenia. Ewangelia św. Marka 16:15 I rzekł do nich: „Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię wszelkiemu stworzeniu.” (patrz też: List do Kolosan 1:23).

Teraz pomaga Jezus Chrystus. Także on nie może jednak zdjąć z człowieka odpowiedzialności za innych ludzi i za inne stworzenia, lecz pomaga mu w „staniu się doskonałym jak doskonały jest Ojciec niebieski” (Ewangelia św. Mateusza 5:48), tzn. tak jak to miało pierwotnie być, a więc tak, by mógł on przejąć odpowiedzialność.**** Dopiero przez to - stworzenie stanie się ponownie jednością. Jednak zakłada to, że ludzie zechcą tę pomoc przyjąć. Dalsza egzystencja człowieka bez Boga jest określana w Liście do Rzymian 1:20 wręcz jako ”nie do przyjęcia”.

W Apokalipsie św. Jana (na temat jej charakteru patrz: część druga naszego tekstu głównego) przytacza się wprawdzie m.in. katastroficzne wydarzenia, które mogą dotknąć ludzkość lub jej fragmenty, bądź pozostałą naturę. Jednak nigdzie nie ukazuje się tych przemian jako pozytywnych elementów w ramach boskiej korekty, lub też właściwych boskich celów; nigdzie też nie ma wytłumaczenia dla ludzi, którzy przyczyniają się ze swej strony do wyginięcia gatunków lub wystąpienia innych katastrof, a już na pewno nigdzie nie pojawia się żądanie, by przyczyniali się oni do tego. ***) Raczej patrzy się w Apokalipsie na tę lekkomyślną cywilizację w jak najbardziej krytyczny sposób. Apokalipsa nie zmienia pozytywnej wizji pozostałych części Nowego Testamentu, np. w Kazaniu na górze (Ewangelia św. Mateusza 5 „Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię...”).

Odnośnie "kreacjonizmu", rozpowszechnionego zwłaszcza w krajach anglojęzycznych: nasza strona nie reprezentuje żadnego rodzaju - "-izmu". W stworzeniu świata i ludzi poza czystą zasadą przypadkowości należy faktycznie upatrywać Bożej mądrości. Zobacz także na naszej stronie "Nauka i wiara w Boga". Dopuszczalne są też wątpliwości, co do niektórych niezbyt pewnych archeologicznych lub geologicznych danych czasowych. Lecz ci, którzy rozumieli „7 dni stworzenia" z Księgi Rodzaju, jako 7 dni w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, z ich 24 godzinami, powinni przyjmować to jedynie, jako pewną interpretację: z tego powodu nie powinna ustać lub podupaść ich wiara. Dzisiejsze pojmowanie czasu dnia opiera się na dzisiejszych założeniach: ziemi - powstałej, względnie stworzonej wraz z jej obecną rotacją, której w momencie Stworzenia nie było. Nawet Biblia sama stwierdza, "dla Boga tysiąc lat jest jak jeden dzień". 7 Dni z pewnością oznacza coś realnego, co można określić, jako "okres", "cykl tworzenia" w nieokreślonych ramach czasowych. Paradoksalnie, postrzeganie tych najrozleglejszych procesów tworzenia, jako najkrótsze czasowo będzie wkrótce w obliczu nowych odkryć jak wiele dotychczasowych wyobrażeń archeologicznych mało aktualne. Wyraźnie wskazane jest w Biblii, że Bóg mógł się już objawić na długo przed Mojżeszem, ludziom takim jak Henoch i Noe. Nasza obecna historia stworzenia powinna sięgnąć do dawnej, ustnej, później pisemnej tradycji owych prawdziwych prapoczątków, z których części zachowały się także i w innych kulturach. W badaniach znane są na przykład niektóre uderzające podobieństwa do sumeryjskiego Eposu o Gilgameszu. Nie znaczy to, że miano tam dokonać plagiatu Księgi Stworzenia, ale przypomina nam to o tym, że Abraham pochodził z Mezopotamii.

*) Ta strona internetowa nie jest politycznie zaangażowana. Dlatego dyskutuje się tutaj jedynie na temat zagadnień ogólnych, a nie na temat sposobów pewnych działań lub też politycznych zagadnień w teraźniejszości. Tematy, które zostały opracowane przez chrześcijan różnych wyznań w powiązaniu z zachowaniem stworzenia, to np. nienarodzone dziecko i wykorzystanie genetyki i energii atomowej.

**) Można to traktować, jako formę szczególnego rodzaju studium pan-en-teistycznego ( „Boga można odnaleźć także w jego stworzeniu) - nie mylić z Panteizmem ( "Bóg jest wszystkim"). Jednak najbardziej bezpośredni stosunek Boga do stworzenia realizowany jest przy pomocy człowieka (por. J 14: 21, 14: 23, 15). Prezentuje się on w praktyce dopiero w takim wymiarze, w jakim człowiek przyjmuje go do świadomości stając się coraz bardziej związany z Chrystusem. Nawet radość z tworzenia może prowadzić do Boga, ale w przypadku takiej mistyki stworzenia świata, istnieje możliwość wystąpienia dość znacznych aberracji, w których Bóg stawałby się kluczem do rozwiązywania własnych materialnych problemów i życzeń.

***) w USA np. nie wszyscy to rozumieją.

****) Możliwości rozwoju świadomości są opracowywane na podstawie kroków w życiu Jezusa w naszej części 1. Człowiek może obecnie świadomie - w przeciwieństwie do wcześniejszych, bardziej powiązanych z instynktem sposobów - np. uczyć się rozpoznawania na nowo silnie powiązań z otoczeniem, naturą i ziemią. Może on przy tym odnaleźć "łączone myślenie" (termin, który został użyty na innym gruncie przez Frederica Vestera) lub "wieloczynnikowe myślenie" (termin użyty przez Dörnera podczas studiowania skomplikowanych, ekologicznych powiązań zamiast nienadającego się do tego starego myślenia "linearnego" lub "monokauzalnego" = "1 przyczyna  → 1 skutek". Zob. też nasze strony "Świadomość, badanie umysłu i wolna wola", jak również strony "Podstawy etycznych wartości", "Chrześcijańskie punkty widzenia w sprawach gospodarczych i społecznych", "Ogólne chrześcijańskie punkty widzenia w sprawach społecznych i politycznych", "Chrześcijaństwo i filozofia..."

 Patrz też: nasza strona "Podstawy wartości etycznych".

Wróć do spisu treści tej strony.

Początek ludzkiego życia.
Zarówno konserwatywni, jak i krytyczni chrześcijanie są w kwestii wizerunku człowieka w dużym stopniu zgodni co do tego, że ludzkie życie rozpoczyna się w momencie poczęcia. Biblia ukazuje ludzkie życie w wielu aspektach jako jedność; poczynając od jego boskiego pochodzenia – poprzez dalsze przekazywanie życia przez generacje – aż po różnorodne stopnie wieku i rozwoju pojedynczej jednostki. Nie ma tam nigdzie mowy o „życiu bezwartościowym lub pozbawionym ludzkiej godności” w jakimkolwiek okresie przed porodem lub w jakimkolwiek przypadku określonego wieku bądź choroby. Prof. Böckle wspomina w „Podręczniku etyki chrześcijańskiej“ kilku teologów z przeszłości – czego w taki sposób nie można odnaleźć w ich oryginalnych tekstach – którzy jako moment decydujący przyjęli zamiast zapłodnienia - odbywające się krótko po nim zagnieżdżenie się zarodka (nidację).
Współczesne nauki przyrodnicze nie chcą najczęściej podawać oceny wartości. Jednak również badania nauk przyrodniczych wykazują jedynie płynne granice pomiędzy stadium zapłodnionej komórki jajowej a dorosłym człowiekiem. Niezależnie od tego, gdzie społeczeństwo widzi granice, od której rozpoczyna się ludzkie życie, są one więc samowolne. Tak np. embriolog Blechschmidt: przyjęte przez Haeckla „prawo biogenetyczne", w myśl którego embrion powtarza zwierzęce stadia z dziejów rozwoju – jest przestarzałe: każdy organ przygotowuje się według planu na swoją rolę, którą będzie on pełnił w organiźmie człowieka. Reakcje embrionu można dzisiaj rejestrować przy pomocy aparatury USG. Również genetyk prof.L.Lejeune podkreślał, że już geny w zapłodnionej komórce jajowej zawierają plan dorosłego organizmu człowieka; moglibyśmy powiedzieć, że stanowią one fizyczny odpowiednik tego planu. Podobne doświadczenia poczyniono też w ramach badań mózgu, neurologii rozwojowej i psychologii. Również płaszczyzny świadomości i procesy pamięciowe można w ramach całościowej i obiektywnej analizy przesuwać w coraz odleglejsze stadia rozwoju. I tak, taki system wartości ma więc również znaczenie wykraczające poza granice kręgów religijnych.

Inny problem stanowi traktowanie takich poglądów w praktyce. 
Przykazanie "nie zabijaj" – Księga wyjścia 20 – rozumiano w czasach Starego Testamentu w sensie: „nie morduj"; przy czym rozumienie mordowania i zabijania zmieniły się w późniejszym czasie. W szerszym rozumieniu miarę tego przykazania należy zastosować wobec wszelkiego życia ludzkiego, a poprzez wegetarian nawet wobec życia zwierząt. U podstaw współczesnego międzyreligijnego „etosu świata” ** leży jako nić przewodnia "kultura i poszanowanie wszelkiego życia”. W każdym razie – jak to ma miejsce w serio traktowanym poradnictwie kobiet ciężarnych, nawet jeśli chodzi w nim o udzielenie pomocy w donoszeniu ciąży – należy poważnie potraktować indywidualną sytuację życiową zainteresowanych osób wraz z ich troskami, obawami i wyrzutami sumienia, zamiast ogólnego potępiania wszystkich tych, którzy noszą się z zamiarem usunięcia ciąży. Dla zainteresowanych kobiet nie jest to wcale w większości przypadków łatwa decyzja. Należy też uwzględnić współodpowiedzialność zaangażowanych mężczyzn i otoczenia, zamiast obarczać całą odpowiedzialnością jedynie kobiety. Jeśli chodzi o to, by maksymalnie zmniejszyć ilość dokonywanych zabiegów przerywania ciąży lub ich w ostateczności w ogóle zaniechać, wówczas konieczne jest obok indywidualnych wysiłków – ułatwienie w ramach społeczeństwa życia z dziećmi; chodzi więc o eliminowanie tych przyczyn, które są dziś częściowo przyczyną niektórych zabiegów przerywania cięży. Jest to na pewno lepsze rozwiązanie, niż obarczanie osób i tak już socjalnie słabych coraz to nowszymi ciężarami.

Problemy prawne *.
Jesus Chrystus oczekiwał od człowieka podejmowania świadomych decyzji w ramach zachowań etycznych i moralnych, a nie dążył do wzmacniania wpływu zewnętrznych norm prawnych i obyczajów, tak jak to miało miejsce w czasach Starego Testamentu. Jednak pomimo to normy prawne mogą służyć jako wsparcie w rozwiązywaniu problemów etycznych, jak to próbowano uczynić we wszystkich niemal pozostałych dziedzinach życia.   Przepisy karno-prawne (takie jak niemiecki §218), niezależnie od tego, czy są surowe czy też raczej liberalne, wywierają w porównaniu międzynarodowym jedynie niewielki wpływ na ilość dokonywanych zabiegów przerwania ciąży. Dlatego w celu rozwiązania tych problemów należy sięgnąć, jak już wspomniano, po inne środki.

Związek techniką genetyczną i medycyną zajmującą się rozwojem.
Także w ramach naukowych badań i przy sztucznym zapłodnieniu dochodzi na całym świecie do „zużycia embrionów”, co stara się na przykład ograniczyć niemiecki przepis dotyczący ochrony embrionów. Obecnie próby związane z diagnostyką przedimplantacyjną (PID) stanowią kolejne zagrożenie stworzenia nowych dodatkowych powodów przerywania ciąży.

Konsekwencje w innych dziedzinach.
Tam, gdzie chodzi o ochronę życia, trzeby by uwzględnić wszystkie niebezpieczeństwa, na które narażone są już narodzeni – a w szczególności te niebezpieczeństwa, które dotyczą wspólnie zarówno narodzonego jak i jeszcze nie narodzonego życia. Niebezpieczeństwa wynikające z zagrożeń środowiska dotykają zarówno matki, jak i embrion, a ten ostatni, delikatny, podlega im nawet w większym stopniu niż dorośli. Osoby zajmujące się ochroną życia często pomijały ten aspekt, podobnie jak z kolei wiele osób zaangażowanych w ochronę środowiska, nie interesowało się przerywaniem ciąży, o czym wspominał już Franz Alt w 1985 roku.

*) "Drogi Chrystusa" nie są stroną internetową zaangażowaną politycznie. Nie pisze się tu przeciwko komuś, ani też nie stawia się żadnych żądań politycznych, lecz informuje się jedynie o zagadnieniach ogólnych.
**) Patrz m.in.: "Podstawy wartości etycznych".