Óháð upplýsingasíða
Vegir Jesú Krists í mannlegri vitund og við breytingar heimsins.
Efnisyfirlit: 1. hluti: kaflarnir er snúa að skrefunum í guðspjöllunum. 2. hluti: kaflarnir varðandi opinberunina 3. hluti: Efnisatriði, spurningar um lífið Þetta er 4. hlutinn: Gamla testamentið og önnur trúarbrögðVinsamlegast bíddu uns síðunni hefur verið alveg
halað niður til að sjá síðustu krækjuna. Heimasíða með tilvísun í prentaða heildarútgáfu allra hluta |
Tengslin á milli hinnar heilögu ritningar.
Jesús Kristur og lærisveinar hans vísuðu oft til hinnar heilögu ritningar sem hlustendur þeirra þekktu. Slíkt á við Gamla testamentið. Það hefur að geyma sköpunarsöguna, bækur varðandi sögu gyðinganna, spámannleg skilaboð, apokrýfu bækurnar o.s.frv. Jesús og lærisveinar hans sögðu að starf þeirra var ekki ætlað að ógilda Gamla testamentið, heldur hefðu þeir heldur ekki bara komið til að túlka ritningarnar. Líf í beinu sambandi við Guð og Krist er í húfi. (Sjá einnig „Grunnatriði siðferðilegra gilda" og meginhluta texta „ways-of-christ.net".) Þetta leiðir til nýrra sjónarmiða, samanborðin við Gamla testamentið.
Í Nýja testamentinu eru margar óbeinar tilvísanir til annarra trúarlegra skoðana þess tíma. T.d. er Jóhannesarguðspjalli oft beint til þeirra er þekkja dulspeki til að útskýra fyrir þeim hvernig kristnar kenningar kvíslast út og með notkun þeirra eigin „tungumáls". Einfalt dæmi um þetta er „Hann er hið sanna ljós..." í Jóh 1. Sum af bréfum Páls taka þekkinguna með í reikninginn sem fólk hafði hvað varðar hina gömlu dultrúarsiði, sem það þekkti stundum betur heldur en gyðingalegar hefðir. Einstaklingur sem þekkti ekki slíkt myndi ekki taka eftir þessu. Þessir kaflar úr Nýja testamentinu fordæma ekki ritningarnar sem eru ekki gyðingalegar með öllu. Fordæming er einungis beint í áttina á úrkynjuðum trúarreglum og misnotkun þeirra til að vara fólk við slíku leiðum. Hin eldri og réttari leið guðspjallaboðunar var að ræða við fólk þannig að það skyldi það í stað þess að ætlast til þess að það gleymdi bakgrunni sínum. Slíkt er líklegra til að skapa frekari bresti í sál þeirra í stað endurlausnar, sem læknar bresti og gerir fólk heilt. Ekki var til þess ætlast að fólk af öðrum uppruna tæki upp gyðingatrú og komið var fram við slíkt fólk á jafnréttisgrundvelli. Samt sem áður voru deilur um slíkt á meðal lærisveinanna, deilur sem eiga sér enn stað í dag.
Á þeim tíma krafðist starf Jesús af þessum toga forsögu þess að maður trúði á Guð og bar von í brjósti varðandi mikla breytingu í Ísrael og í heiminum, eins og spáð var fyrir um af lærisveinunum. Síðan þá hefur það orðið mögulegt að kynna kristnar kenningar á grundvelli annarra trúarlegra hefða í stað þeirra sem finna má í Gamla testamentinu. Á fyrstu öldunum fóru til dæmis fram tilraunir í þessa átt byggðar á Zaraþústra-eingyðistrúnni. (...) Við munum samt sem áður ekki reyna að dæma þessa tilraunir hér.
Gyðingatrú hefur getið af sér margar aðrar ritningar, fyrir utan hina hebresku biblíu, á borð við Talmúð með lögspeki Mishna og skýringarnar (Gemara) - báðar voru þær til í útgáfum Babýloníu og Jerúsalem. Nokkur vandamál koma upp þegar samsvarandi hlutar gyðingdóms reyna að beita hinum 613 lögum (Halacha) formstefnulega í stað þess að horfa á aðstæðurnar í ljósi ástar Guðs, laus við fordóma. Meðhöndlun kirkjulaga og jafnvel veraldlegra laga í aðaldráttum getur skapað álíka vandamál. Einnig eru grunnritningar sérstakra skóla, sérstaklega dulspekibækur kabbalisma Zohar (Sohar) / Sepher Jezirah. Þessar bækur eru sagðar eiga uppruna sinn á 13. öld. Þær gætu samt sem áður verið enn eldri. Þær minna jafnvel á Forn-Egyptaland. Í dag er gyðingaleg dulspeki einnig til.
Kenningar Guðs.
„Guð Abrahams" var talinn vera persónulegur Guð
fjölskyldunnar, ættbálksins og þjóðar Ísrael, og einnig Guð alheimsins.
Með tímanum fékk þessi trú eingyðistrúarlega mynd (aðeins einn Guð),
sem sífellt var skírskotað til af lærisveinunum.*
Í upphafi kallar Gamla testamentið Guð „Elohim". Það þýðir
„skapandi Guð", en ekki efnisleg vera utan jarðar með erfðatækni
eða eitthvað í þá veru, eins og sumar bækur velta fram í dag. (Vafasöm
áhrif virðast hafa komið fram á sviðið síðar.) Táknfræðilegu orðin „Elohim"
og „Allah" (íslamskt) hafa án nokkurs vafa sama málvísindalega
uppruna; „El"
úr kanversku einnig.
Nafnið Jahweh/Jehóva birtist síðar í Gamla testamentinu. Þegar Guð kom „nær" á ákveðnum tímabilum er sagt, samkvæmt dulspekilegum og mannúðlegum heimildum á borð við J. Lorber og R. Steinar, að upplifunin um Guð sem Jehóva hafi komið upp. Þýðingarnar nota samt sem áður alltaf sama nafnið fyrir Guð og vöntun er á upplifunum fólks á mismunandi tímum sökum þess. Hin raunverulega upplifun Guðs sem Jehóva hefur ábyggilega stundum verið hulin og neikvæðar verur gætu oft hafa verið ekkert annað en fólk á villigötum. Margar nútíma ruglingslegar kenningar myndu finna lausn sína, ef tekið væri eftir þessu sjónarmiði. Þetta er fyrirbrigði í mörgum trúarbrögðum, að t.d. fólk með veika trú, sem var fullt af hatri, var ekki tilbúið að breyta skoðunum sínum í gegnum orð lærisveina. Því vísa ekki endilega allar sögur Gamla testamentisins til hins raunverulega „Jahweh" og til „YWHW" eins og lýst hefur verið af J. J. Hurtak prófessor/Bandaríkin. En það þýðir ekki að hvert atvik sem sagt er frá í Gamla testamentinu megi meta með mannlegri rökfræði nútímans. Guð veit betur en við, hvað hann gerir og af hverju og hvað hann vill að fólk geri og af hverju.
Messíasartrúin og Kristur.
„Christos" er orðið fyrir hinn spámannlega „Messías", sem þegar hafði verið minnst á í „Sjötíumannaþýðingunni", hinni grísku þýðingu hebresku biblíunnar, skrifuð af gyðingum fyrir gyðinga í kringum 3. eða 2. öld f.Kr. Þetta er því enginn skáldskapur heilags Páls eins og sumir nútíma rithöfundar höfðu talið. Rollurnar, sem fundust í hellum nærri Dauðahafinu (Qumran), sýna að guðræknir gyðingar á áratugunum og öldunum fyrir Krist höfðu beðið eftir Messíasar-friðarríki, eins og útlistað er í Jesaja 11; sjá einnig Jer 31, 31-34. En á þeim tíma voru mismunandi skoðanir varðandi eðli Messíasar, alveg eins og lærisveinar Jesú áttu erfitt með að skilja að hið nýja „ríki" væri ekki einfaldlega ríkisuppreisn gegn Rómverjunum, heldur andleg þróun sem breytir öllu, „himnaríki". Sjá Hebreabréfið.
Samfélag Qumran er oft sagt hafa tilheyrt
Essenic-reglunni, hinn þriðji skóli gyðinga á þeim tíma fyrir utan
faríseia og saddúkeosa. Það var sjálfstætt samfélag, nálægt essenic
kenningum. Þeir höfðu góðar tengingar við alls konar mismunandi skóla.
Ekki einungis hina friðsömu Essenia heldur einnig hina sjálfstæðu, herskáu
selóta, og faríseia í Jerúsalem (sem færðu þeim skrá yfir sjóði
musterisins; litið var á Qumran-fólkið sem áreiðanlegt þrátt fyrir að
það hafði aðrar skoðanir.) „Stytta samfélagsins" 1QS geymdi
lýsingar af Messíasi sem beðið var eftir. Beðið var jafnvel eftir tveimur
Messías eða tveimur ættarmeiðum af Messías. (Samkvæmt lögum þess
tíma passaði lýsingin við Jesú Jósef frá húsi Davíðs og Maríu frá
kennimannslegu línu Aarons, þetta sjónarmið minntist einnig Carsten Peter
Thiede á, sem vinnur með rollurnar fyrir fornleifadeild Ísrael.)
Svo virðist sem spádómur Míka
5,1, að Messíasinn myndi koma frá Betlehem, að ekki hafi verið
tekið eftir honum eða hann ekki talinn vera mikilvægur fyrir hina
Messíaslegu-hreyfingu þess tíma. Matteus minnist samt sem áður á uppruna
Jesú. Sumir kalla slíkt fljótfærnislega „uppfinningu" Matteusar því
Jesús átti að hafa átt heimili í Nasaret sem er langt í burtu. **
Kaflinn í Daníel 9:25 er oft tengdur Kristi: 69 „vikum" frá fyrirskipunum um að byggja aðra Jerúsalem - sjá Nehemíabók 2:18; í kringum 445 f.Kr. - til dauða hins (2.) „smurða". Ef þessar „vikur" eru í raun „vikur í ári" (miðað við „sabbatsár") myndu þær benda til tíma í kringum krossfestingu Jesú.
Sameiginlegar hugmyndir gyðingalegra og kristinna
trúfræðinga varðandi Jesú.
Margir nútíma gyðingalegir
og kristnir trúfræðingar hafa komist að sameiginlegum niðurstöðum
varðandi Jesú:
- Að hann var raunverulegur,
sagnfræðilegur einstaklingur, fæddur í Nasaret í Galíleu, sonur og Jósefs
og Maríu og ólst upp í húsi með bræðrum og systrum.
- Að hann var skírður af
Jóhannesi skírara og eftir það fann þörf opinberlega í þessu samhengi
að byggja upp Jesú-hreyfinguna.
- Að, sem farandprédikari,
kenndi hann hvernig biðja ætti til hins eina Guðs og hvatti fólkið til að
iðrast frammi fyrir guðsríki.
- Að hann framkvæmdi mörg
lækningarkraftaverk, til dæmis fyrir fólk sem þjáðist af andlegum
sjúkdómum, og að hann var sérstaklega viðurkenndur af þeim sem voru lágt
settir í þjóðfélagi þess tíma, t.d. þeim fátæku, konum og sjúku.
- Að hann lenti í deilum
við gyðingalega fræðimenn í Galíleu og Jerúsalem þar til hann var
líflátinn á ofbeldisfullan máta af Rómverjunum.
Ákveðinn ágreiningsmál ríkja á milli gyðinga og kristna
menn:
- Hvort Jesús hafi verið
hinn spámannlegi Messías og nákvæmlega hvernig sambandið er á milli Jesú
og Guðs.
- Hvernig líta eigi á
krossfestinguna og upprisuna.
- Hvernig skilja eigi hið
kristna hugtak hins ítarlegra „fólk Guðs" sem nær út fyrir gyðinga.
(Fyrir utan þetta má einnig
finna gyðinga og kristna menn sem búa yfir öfgakenndri gagnrýni á hendur
hver öðrum. Hvað varðar þvertrúarlegu orðræðuna skipta þeir litlu
máli.)
(...)
- en það eru einnig Messíasargyðingar sem viðurkenna Jesús sem messías.
Hugmynd kom frá R. Steiner sem erfitt er að skilja í guðfræði sem takmörkuð er við skilgreiningu á kristinni trú eða gyðingdómi sem trúarleg samtök, en mögulega er hún enn áhugaverðari fyrir önnur menningarstig. Kristur sem vera, sem var þekkt á meðal forkristinna vitringa, sem tjáði sig sem Vishwas Karman hjá hindúum, sem Ahura Mazda parsa, sólarveran Ósíris Egypta, hinn keltneski Belemis = Baldur og Apollo. Sjá kaflann „Í upphafi var Orðið" og einnig meginhluta texta „Vegir Krists".
Fyrir 2000 árum sjáum við líkamlega holdgun Krists á jörðinni, sem mælistiku, á tímamótum í þróunar heimsins, tekur þetta og mannkynið sjálft, þar á meðal þau að nýju inn í sitt líf. Gömlu trúarreglurnar voru sérstaklega úrskynjaðar, alveg eins og kristin trú varð síðar yfirborðskennd, þó að rannsókn á þessu væri einnig áhugaverð. Kristur sýndi sjálfan sig sem eitthvað sem samsvarar ekki hlutverkinu sem stundum er ætlað honum sem ábyrgðaraðili valds sérstaks trúarlegs samfélags, vera sem stóð fyrir hið endurnýjaða mannkyn, hinn „nýi Adam" frá Golgata.
Sá sem er óviss um kennimark Jesú / Messíasar / Krists getur spurt Guð þess í bænum til að öðlast meiri skilning.
*) Sjá Hans Küng, Judaism. Past, Present and Future fyrir rannsókn á þróun gyðingdóms frá uppruna hans til harmleiksins frá 1933-1945 og til nútímans. Hann gerir samþætta rannsókn sem samþykkir innihald ritningarinnar sem heimild er varðar samhengi, þrá fyrir fornfræðilegar og gagnrýnar trúfræðilegar rannsóknir, sem vitir sumum kristnum mönnum og gyðingum ástæðu til íhugunar. (Við samþykkjum ekki allar afleiðingar gagnrýninnar sagnfræðilegrar rannsóknar. Til dæmis virðast sum atvik í kringum Jesú aðeins vera huglægar upplifanir. Küng er samt sem áður opinn, hefur enn ekki rannsakað slíkar upplifanir.
** Það væri einnig mikilvægt fyrir tíma Gamla testamentisins að fá gagnlegar vísbendingar í gegnum rannsóknir, ef innblásin skrif með framtíðarsýn væru tekin með í reikninginn og tekið væri tillit til þeirra sérstöku eiginleika. Í þessu tilfelli fyrir utan Rudolf Steiner, til dæmis, Anna Katharina Emmerich, „Das Geheimnis (Die Geheimnisse) des Alten Bundes" (á þýsku; mögulega einnig á ensku).
Síður okkar er varða önnur trúarbrögð eru framlag til betri skilnings og þvertrúarlegrar umræðu. Grundvöllur hlutans um kristna trú er sjálfstæð rannsókn, þar á meðal hið gamla andlega dýpi. Hin gamla persneska trú Zaraþústra er ekki lýst ítarlega, en nokkur sjónarmið eru dregin fram, sem eru mikilvæg í þessu samhengi.
Zaraþústra
Í dag viðhalda parsarnir, með sína heilögu ritningu Zend Avesta,
upprunalegum Zaraþústra-kenningum. Fræðimenn innan þessara trúar á
Indlandi komust að því að gríski sagnaritarinn Herodotus hafði rétt fyrir
sér, (hinn fyrsti) Zaraþústra var uppi þúsundum árum á undan Kristi.
(...)
Zaraþústra sameinaði andlega hreinsun og jákvætt viðhorf í garð
efnislegs lífs (...). Einnig tóku trúarbrögð þeirra ekki bara á baráttu
á milli ljóss og myrkurs (...). Heldur stóð einn persónulegur Guð, hér
kallaður Ahura Mazda, fyrir ofan alheimsaflið. Ahura Mazda er beðinn
aðstoðar í gegnum ýmsar engilverur - tilvist þessara vera þýðir því
ekki að þetta sé fjölgyðistrú. Hugtakið yfir ópersónulegri hlið Guðs
var „Ahu".
Heimilisfang fyrir flestar andlegar rannsóknir varðandi þessi
trúarbrögð: Mazdayasnie Monasterie, Mustafa Bldg., Sir Pherozeshah Mehta Rd.,
Bombay 400001, India. ( www.indiayellowpages.com/zoroastrian ;
mazocol@hotmail.com ). Einnig er bent á að bækur vestrænna
Zaraþústra-fræðimanna láta oft í ljós hugsanir þeirra um þá menningu.
(...) Meirihluti þessara trúarbragða hefur að sjálfsögðu tapað mikið af
upprunalegri andlegri „dýpt" sinni, sem þarf að enduruppgötva í dag,
eins og í öðrum trúarbrögðum. (...)
Sumir íslamskir trúfræðingar í Íran viðurkenna einnig parsa sem „fólk ritningarinnar" alveg eins og gyðinga og kristna menn; sem þýðir ekki „trúleysingjar" heldur fólk sem trúir á sama Guð, en oft var minnt á þennan Guð af lærisveinum sínum. (...)
Siðareglur á hinum andlega vegi.
Hin siðferðilegu gildi eru álíka og í öðrum trúarbrögðum heimsins:
Góðar hugsanir, góð orð og góðar dáðir. (...).
Jesús Kristur, fyrir kristna menn, aðstoðar fólk við að
endurtengjast Guði.
Áhangendur kenninga
Zaraþústra viðurkenna að annað fólk hefur aðra trú, því reyna þeir
ekki að loka fólk frá trú sinni.
Hin þvertrúarlegra umræða
Þessi síða er framlag til betri skilnings og til þvertrúarlegrar umræðu eins og hefur farið fram í mörg ár. Þessari athugasemdir gera ekki tilraun til að lýsa íslam sem heild. Það eru einnig mismunandi stefnur innan íslam.****
Kóraninn og önnur „trúarbrögð bókanna"
Íslam þýðir „framseldu þig vilja
Guðs", einnig „(trúarleg) hollusta".
.Hin heilaga bók íslam,
Kóraninn (Quran) er talin
eiga upptök sín í guðdómlegri andagift, miðlað í gegnum spámanninn
Múhameð (Muhammad) af
englinum Gibril - oft
lagður að jöfnu við Gabríel
erkiengil, sem einnig er þekktur í
kristinni trú. Hinn heilaga Kóran ætti skilja sem mikilvægustu ritningu
íslam. Frekari hefðir („Sunna", orðrétt: „háttur") með
ummælum/frásögnum frá spámanninum (Hadith-safnið) eru mikilvægar við
túlkun Kóransins. Jafnvel spámaður, í sinni einstaklingsbundnu hegðun, er
manneskja og enginn Guð. Fólk ætti að hafa í huga að það eru
alveg eins margir múslimar sem þekkja
ekki hina heilögu ritningu eins og kristnir menn sem þekkja ekki
biblíuna.
Kóraninn fjallar stundum beint um kristna menn og gyðinga sem „fólk ritningarinnar..." (fólk bókarinnar, til dæmis súra 4 ,171* ) og sem „Þið börn Ísrael". Þeir geta því haft áhuga á því sem er skrifað í hinni heilögu bók þrátt fyrir það að flestir þeirra fáist yfirleitt ekki við það. Trúarbragðavísindi rannsaka hina heilögu ritningu allra trúarbragða og sagnfræðilega þróun á túlkun þeirra** - á meðal annars. Rannsaka ætti samt sem áður hina heilögu bók með virðingu. Einn hluti íslamskra skýrenda Kóransins skrifaði að til sé upprunalegur Kóran, varðveittur af Guði á öruggum stað, aðeins aðgengilegur af hreinum englum og hreinum spámönnum; annar hluti þeirra túlkaði sem svo að lesandi Kóransins á jörðu ætti að vera í hreinu ástandi.
Litið er á spámanninn sem svo að hann hafi verið sendur
um
tíma (eða um tíma í eða á milli; önnur
þýðing: eða eftir ákveðinn
tíma),
þegar spámenn vilja
(súra 5,19*). Kóraninn gerir greinarmun á milli „trúmönnum"
á kenningum Múhameðs spámanns, og „fólik
ritningarinnar"; og „trúleysingja". „Fólk ritningarinnar"
er aðallega
gyðingar og kristnir menn hvers trú, fyrir
utan múslima, er byggð á sömu hefðum;
stundum einnig áhangendur kenninga Zaraþústra (parsar; „Magus"
súra 22,17*). Kóraninn viðurkennir keðju „spámanna", sem
kenna allir Einn Guð, Dómsdagur
í framhaldslífinu og bænir
fyrir fólki sínu eða sínum tíma (t.d. súra 6,83-92; súra 7; súra
4,136*). Að því leyti að fólk sem
aðhyllist þessi trúarbrögð trúi á sameiginleg grundvöll, Kóraninn
kallar þá ekki trúleysingja (t.d. súra 5,48*). Á
fyrstu öldum íslam voru kristnir menn og gyðingar ekki neyddir til að
snúast til íslam - samkvæmt kenningum Kóransins, „Í trúarbrögðum er
engin þvingun", súra 2,256.
Abraham er talinn vera einn
af „Hanifunum" sem fann trú á aðeins einum Guði, til dæmis sumir
einsetumenn.
„Allah" sem hið
íslamska heiti Guðs - frá hinu for-íslamska arabíska „al-ilah" -
hefur meira segja, sem semískt orð, nánast örugglega sama uppruna og nafnið
„Elohim", eitt af nöfnum Guð í Mósebókum (á hebresku).
„Trúleysingjar" (orðrétt: „Coverer") tilheyrðu strangt til tekið fjölgyðistrúarreglu - hjáguðadýrkun, sem Múhameð barðist gegn í Arabíu og sem biblían varaði gyðinga og kristna menn við. Í víðara hátt lítur íslam núna á þetta fólk sem trúleysingja, sem trúir ekki á einn Guð og dómsdag. Stundum er hugtakið notað til alhæfingar á rangan máta fyrir alla þá sem eru ekki múslimar, stundum jafnvel af múslimum yfir hina skólana.
Jesús Kristur í Kóraninum
Fyrir utan biblíuna er einnig minnst á Jesú í Kóraninum (7. öld) þar sem ýmislegt er eins en einnig skarast ýmislegt á. Hér er vakin athygli á því að Kóraninn viðurkennir Jesú sem spámann, sem sendiboða frá Guði, og sem „Orð" Guðs án skilgreiningar, og sem „andi Guðs" (súra 4,171*), „skapaður eins og Adam" (súrur 2, 3, 5* ...). Þetta er meira en sumir kristnir guðfræðingar í nútímanum viðurkenna sem sjá aðeins Jesú sem hinn félagslega umbótasinna! Jesús aðeins sem son Guðs - kristnir menn á tímum Múhameð hugsuðu þetta sér mjög líkamlega - í samhengi seinni kenninga um hina heilögu þrenningu sem var ekki viðurkennd af Kóraninum. Kristnir menn, sem gátu óyggjandi skýrt hina upprunalegu merkingu þannig að einhver sem kæmi annars staðar frá myndi skilja það, voru ekki margir á þeim tíma (t.d. súra 6,101*). Í Róm 1:4 er sagt að Jesú hafi verið „auglýstur" sem sonur hans andlega krafts og því ekki fæddur. Kristnir menn gætu verið sammála hinni íslömsku sannfæringu um að Guð er óborinn og var ekki „borinn" en „skapaði" Jesú. Hið gríska hugtak „logos" sem notað er í biblíunni fyrir guðdómlegan uppruna eða leiðangur Jesú Krists var þýtt í guðspjöllunum sem „Orðið" sem notað er yfir Jesú í Kóraninum. Gætu andagiftir Kóransins haft að geyma leyndardóma sem enn hafa ekki verið uppgötvaðir af múslimum né kristnum mönnum sem hugsanlega leiða til tilgangslausra deilna um hugtök? Einnig þar sem kristnir menn birta þessar kenningar í orðum, sem verður að skilja sem einhverja fjölgyðistrú, er slíkt ekki í samræmi við kenningar Jesú: „Biðjið hann (Guð) um í mínu nafni (vísað til Jesú" - Biblían, Jóh 15:16. Í lífi Jesú snýst allt um einn Guð en aðeins Jesú getur leitt fólkið til hans.
„Logos" (gríska, í Jóhannesarguðspjalli „Orð Guðs" hér tengt við Krist) birtist í þýðingu Parets á Kóraninum (á þýsku) óháð Jesú. Aðrar útgáfur Kóransins skilja það sem „málefni" Guðs eða „fyrirskipun" (súra 13,2 og 13,11*).
Í Kóraninum er litið á Jesú „sem Adam", sem var skapaður frá jörðunni (súra 3,59*); og talað um sendiboða frá anda Guðs til að fæða Jesú (súra 19,17-22*). Hin kristna útgáfa segir einnig frá engli sem tilkynnir fæðingu Jesú af heilögum anda til Maríu mey. Einnig segir Kóraninn að Jesú hafi verið efldur af hinum heilaga anda/anda heilagleikans. (súra 5,110*).
Samkvæmt Kóraninum tilkynnti hinn ungi Jesú
upprisu
sína (súra 19,33*); hér er Kóraninn þó hugsanlega að vísa til
dómsdags og upprisu þeirra er trú sem oft er minnst á í Kóraninum (sjá
að neðan; súra 4,159*). Kóraninn segir að Jesú hafi verið tekinn
lifandi upp til Guðs (súra 4, 157 - 159, súra 3,55*).
Múslimar og kristnir menn
eru ekki sammála hvað varðar hvort Jesú hafi verið krossfestur, dáinn og
unnið bug á dauðanum áður en hann fór upp til himna, eins og kristnir menn
halda fram, eða hvort Guð hafi lyft honum lifandi upp til himna, eins og
múslimar trúa. Báðir hópar trúa þó að hann hafi ekki verið „látinn"
þegar hann reis upp (biblían segir til dæmis að hann hafi rætt við
lærisveinana sína áður en hann fór til himna.)
Í súrunum 3,55 og 5,48* er
sagt „...ég mun gera hann hreinan" og „...þið munið allir koma
aftur til mín og ég (Guð) mun ákveða hvað þið voruð ósammála
um". Kristnir menn og múslimar gætu því beðið eftir lausn á
eftirliggjandi ráðgátum í stað þess að deila um hluti.
Kóraninn hefur einnig að geyma dómsdag og upprisu þeirra er
trúa. (t.d. súra 36,77-83;
súra 69,13-37; súrur 75, 99*). Þá
mun Jesú snúa aftur og verða vitni að eða dæma fyrir þá er trúa á
ritninguna (súra 4,159; bera saman við súra 16,89*).
Þeir - einnig þeir sem eru
ekki múslimar -,
sem trúa á Guð og á dómsdag, „og gera góðverk",
þurfa ekki að óttast dómsdag (súra 2,62; súra
4,123-124; súra 7,170*). Samkvæmt Kóraninum og
einnig biblíunni er dómsdagurinn guðsverk, en verk manna, sama hvort þeir
eru kristnir, múslimar eða gyðingar.
(Slíkur samanburður á
milli trúarbragða er ekki ætlað að setja vafa á sjálfstæði
Kóransins.)
Siðferðileg grundvallaratriði
Hin siðferðilegu grundvallaratriði þessara þriggja
„Abrahams-trúarbragða" eru einnig tengd hvert öðru. Boðorðin eiga
sér einnig stað í Kóraninum en eru ekki talin upp á sama máta, t.d
í súra 17,22-39; súra 5,38-40; súra 2,188; súra 4,135; súra 2,195; og
súra 17,70* (mannleg reisn).
Kóraninn bannar til dæmis dráp á
saklausu fólki án undantekninga (súra
5,27-32*). Hugtakið „Gihad" („Jihad")
stendur einungis fyrir:
bardaga, baráttu; merkingin „heilagt stríð" á
ekki uppruna sinn í Kóraninum heldur frá ummælum Múhameðs og stefnum
íslamskra laga.*** Inn á við, andlega og siðferðilega er vinna gegn illsku
manns kölluð „Great Gihad", mikilvægara en öll ytri átök. Berið
saman kenningar Jesú, að taka fyrst bjálkann úr auga manns, mörg ytri
átök myndu þá tapa grunni sínum. „Gihad orðsins" er að ræða
á friðsamlegan hátt um trú manns. „Gihad handarinnar" er hið virka,
leiðbeinandi fordæmi þess sem trúir. „Gihad sverðsins", einnig
kallað „litla Gihad" er aðeins leyfilegt til að verja þá sem trúa
þegar þeir liggja undir árás (bera Kóraninn súra 2,190*). En
finna má „ofstæki" í tengslum við önnur trúarbrögð í Kóraninum
(t.d. súra 48,29; súra 47,4*); hægt er að
bera slíka „ákafa" kafla við aðra kafla sem takmarka þá (til dæmis
„í trúarbrögðum er engin þvingun", súra 2:256).
Það eru ítarlegar hefðbundnar reglur, t.d. hvað varðar samband á milli
kynjanna, þar á meðal bann á giftingu við þá sem ekki eru
múslimar.
Hin íslamska hefð inniheldur: „Yfirlýsinguna að það sé
enginn annar Guð nema Guð (Allah), og að Múhameð sé spámaður Guðs;
að fyrirskipuðum daglegum bænum sé framfylgt (súra
2,177*);
að hinum árlega föstumánuði Ramadan sé fylgt (súra
2,185*);
að pílagrímaferð sé farin að minnsta kosti einu sinni á lífstíðinni (súra
2,196*);
og að 'Zakkat', hið trúarlega framlag
sé gefið í
félagslegum tilgangi (súra 2,177*)."
Í nútíma-íslam er ekkert miðlægt vald, sem hefur ákvörðunarvald er varðar trúarlegar-siðferðilegar spurningar. Afstaða sem flestir virtir fræðimenn (ulama) hafa væri líklegast víðast viðurkennd.
*) Hin þýska þýðing Kóransins eftir Rudi Paret var notuð við gerð þessarar greinar
, með þá egypsku þá mest notuðu í íslömskum löndum. Aðrar útgáfur gætu talið versin á annan máta; þá geturðu finnið nefnd efnisatriði á undan eða eftir versnúmerinu í sömu súru. Merking kaflanna úr Kóraninum hefur verið yfirfarin með aðstoð hins þýska Kórans og - athugasemda Adel Theodor Khoury, hvers þýðing er einnig viðurkennd af múslimum (til dæmis af dr. Inamullah Khan, á þeim tíma General Secretary of the Islamic World Congress.) Athugasemdir hans veita sérstakt ljós á hefðbundnar túlkanir íslamskra stefna. Vandamál er tengjast þýðingu hins gamla arabíska tungumáls Kóransins er ekki viðeigandi hvað varðar staðina sem minnst er á að ofan en þá má auðveldlega skilja.***) Einnig voru „kristnu krossferðirnar" á miðöldum ekki byggðar á biblíunni heldur á mannlegum verkum og orðspor þeirra er slæmt hjá flestum evrópskum kristnum mönnum í dag.
****) (Til sbr. í íslamstrú Kóran-súran 164, vers. 125.)
Aftur í atriðaskrána.
Hérna er fjallað um sameiginlegan grundvöll og mismuninn á milli stefnum búddatrúar og kristinnar trúar sem eru meðvitaðir um sína eigin andlegu dýpt. Sökum þessa verður ekki ítarlega fjallað um líf og kenningar Búdda (500 f.Kr.). * Fjallað er ítarlega um mikilvæg atriði.
„Ekkert ég" og „ég"
Kjarni upprunalegu kenninga Búdda, sem er „Hinayana" búddatrú, er enn byggður á að frelsa sjálfan sig sífellt meira frá öllu sem tilheyrir ekki kjarna manns. Löngun skilningarvitanna og hugans, sem leiðir til þjáningar, skal viðurkenna sem „að tilheyrir ekki sjálfinu" („anatta") og skal að lokum hverfa og leiða til ástands uppljómunar. Þessu má ná fram með því að aðlaga líf manns og með þjálfun, þar á meðal hugleiðslu o.s.frv. Sérstaklega hinn síðari skóli „Mahayana" búddatrúar, sem varð einnig ágengt til dæmis hvað varðar samúð fyrir öllum verum í stað hörfunar frá heiminum, misskildi oft þetta hugtak „ekki sjálf". Þeir túlkuðu það á þann veg að ekkert „Ég" yrði eftir ef að einstaklingurinn skilur við hina lágu, sjálfselsku eiginleika. Því hafa þeir tilhneigingu til að túlka einnig uppljómun sem „ekkert". Búdda sjálfur talaði samt sem áður um hæstu upplifunina (níunda þrep): „Og ég ... sá (einnig) í gegnum eymd svæðisins 'Hvorki skilning né ekki skilning'. Með tímanum varð mér það ljóst og (ég) fór á stig hamingju við afnám skilnings og tilfinninga. Ég hef fengið nægju mína af því... Frá þeim tíma sem ég vann mér inn, eftir fullt brottnám 'Hvorki skilnings né ekki skilnings', afnám skilnings og tilfinning og að vera í því; og eftir að ég bar kennsl á það skynsamlega voru áhrifin þurrausin" (Suttam of the Anguttara Nikaya 9, Nr. 41 ...).
Að því leyti sem maður getur viðurkennt að
Jesús
Kristur fyllir einnig fólk andagift til að hreinsa hæfileika sína og að
byrja á sjálfu sér í stað þess að gagnrýna samstundis aðra (sjá
meginhluta texta Vegir Krists). Hann samsamar ekki sig eða
lærisveina sína við heiminn eða aðrar veraldlegar athafnir en lýsir þeim
á þann veg að þeir tilheyri ekki heiminum, bersýnilegra heldur í hinni
upprunalegu búddatrú, búi og starfi í heiminum (Jóh 17), umbreytir
heiminum eins og hvati.
Ummæli Jesú og Búdda varðandi lífið birta margt sem sameiginlegt er sem
sumir álitu áratugum saman að Jesú væri að kenna búddatrú. Útskýring
á þessum líkindum þarf ekki að ganga mann fram af manni af einhverjum ytri
aðila, eins og sumir fræðimenn sjá fyrir sér, jafnvel þó slíkt hefði
getað verið mögulegt. Við gætum allt
eins sagt að hann kenndi eitt af gömlu trúarbrögðunum. Í meginhlutanum er
útskýrt að slíkt líkindi eru orsökuð af andlegum veruleika sem allir geta
skynjað sem hafa aðgang að honum án þess að herma hver eftir öðrum. Þegar
öllu er á botninn hvolft er um andagift að ræða. Ef þetta er sagt þá á
þetta upptök sín hjá ytri aðila. Án þessa aðila væri ekkert „eitthvað"
eða „ekkert" eða „ekki ekkert", o.s,frv. Án þessa aðila væri
ekkert sem veitti frelsun því frelsunin sjálf væri merkingarlaus án þessa.
Frá því sem er að baki alls, hulið í öllu en er samt algjörlega fyrir
utan allt. Það sem er ósýnilegt sem hefur samt alla hluti að geyma, og
verður meira við lok sköpunar heldur en við upphafið, eitthvað sem, á
efnislegan máta, er að minnsta kosti eins mótsagnakennd og koan (dæmisaga í
zen búddisma). Eitthvað sem ekki er hægt að skilja með fræðilegum
leiðum. Jafnvel þó hægt að gera mannshugann nógu sveigjanlegan til að
gera að minnsta kosti óbeina tilraun***** eða að meðhöndla það sem hefur
verið séð að innan. Þetta er sterkur
punktur trúarbragðanna, borið saman við efnishyggju - og eigingjarnt
þjóðfélag, sem ekki er notaður nógu oft. En líkindi og viðkoma á milli
trúarbragða breyta ekki þeirri staðreynd að þau hafa öll sína örlítið
mismunandi vegi.
Á meðal kristnu dulspekinganna er verk Meisters Eckhart næst austrænu ópersónubundnu stefnunni (Eastern impersonalism). Á meðal hugsanastefnum búddista gætu kenningar Nichiren birst sem brú. Á meðal annarra indverskra heimspekinga er verk Sri Aurobindo, með félaga sínum, „móðirin", næst evrópskri persónuhyggju. Hann upplifði uppljómun og bar kennsl á, sýnilega á svipaðan máta og sumir kristnir dulspekingar, að það er eitthvað öðruvísi en „ekkert" að baki uppljómunarinnar. Hann talar um það „æðsta" og vill færa ákveðna hluta af þessu „æðsta" niður til jarðar Fyrir suma gæti Sri Aurobindo virkað sem brú sem leiðir aftur til kristinnar trúar, en til hins sanna kjarna kristinnar trúar, umkringir raunverulegt „kristið nám, og jafnvel aflið sem Jesús sjálfur sýndi við upprisun sína.
Hinn „endanlegi veruleiki" og spurningin um Guð.
Í gyðingdómi, kristinni trú og íslam eru hæfileikarnir sem maður þarf
að hreinsa samt sem áður tengdir syndum í sambandi við Guð. Þetta
varðar það að hafa trúarlegar, siðferðilegar reglur, að vinna bug á
öllum eiginleikum sem aðskilja okkur frá Guði. Yfirleitt er sannfæringin,
ábyggilega einnig á meðal þeirra er aðhyllast búddatrú, að í búddatrú
sé engin Guð. Því vísa sameiginlegar siðferðilegar yfirlýsingar
varðandi trúarbrögð aðeins til „síðasta veruleika" fyrir utan hið
efnislega líf, viðurkennt af öllum trúarbrögðum, hvað sem slíkt þýðir
í hverju trúarbragðanna. Þetta er samt sem áður ekki alveg rétt. Búdda
sagði aldrei að það væri ekki neinn Guð. En á sínum tíma einskorðaði
hann sig við að ræða um skilning er varðar hinn mannlega veg. Búdda
svaraði spurningum hindúapresta varðandi Brahma, hinn skapandi guð hindúa:
„Ég þekki Brahma vel og heim Brahma og leiðina sem leiðir að heimi Brahma
og hvernig Brahma komst í þann heim, ég þekki það líka." - (Digha
Nikaya, 13. ræða - vísar til andlegra upplifana, ekki bara að þekkja
bækur hindúa.)
Brahma hindúa er ekki einfaldlega hægt að leggja að jöfnu við Faðirinn
sem Jesús Kristur kenndi. Brahma er frekar persónugerving ákveðinna
hæfileika Guðs sem komu upp á mismunandi menningarstigum með tímanum.
Brahma er ekki nafnið fyrir neikvæð öfl.
Hann ræðir um uppruna alls,
jafnvel um uppruna hindúaguða. Um hvað er hann þá að ræða? (Hvað
varðar Búdda var uppruninn og markmiðið greinilega ósýnilegt. Hin
ósýnilega uppljómun eða hinn æðsti raunveruleiki er ekki „ekkert".
Það er fyrir utan mannlegt ímyndunarafl. Athugið: Kristin trú,
gyðingdómur og íslam veit að það er ekki til neins, eða jafnvel bannað,
að gera líkneski af Guði.
Hérna finnum við allt í
einu hliðstæðu í kristinni trú, gyðingdómi og íslam sem er
eiginlega ekki viðurkennd. Öll þessi trúarbrögð viðurkenna að það sé
ekki til neins, eða jafnvel bannað, að gera sér líkneski af Guði - jafnvel
þó ástæða bannsins sé gleymd. Í gyðingdómi var ekki einu sinni heimilt
að gefa beint frá sér hebreska nafnið yfir Guð. Sjá einnig á síðu okkar
„Trú sem endurtenging við Guð, athugasemd 2) um erkitýpur.
Núna þegar við lítum á
elstu þekktu „eingyðistrú", en undanfari hennar er mörgum árum fyrr
en gyðingdómur. Hér er um að ræða Zaraþústratrú í Mið-Asíu sem við
köllum „trú Nóa fyrir flóðið"
(http://www.ways-of-christ.net/topics/parsism.htm) þá finnum við allt vel
skilgreint: „Ahu" sem ópersónulegi, ósýnilegi en raunverulegi guð og
hinn betur þekkti „Ahura Mazda" sem Guðinn sem litið var meira á sem
veru í gegnum alheimskrist. Þetta er ekki vel þekkt, jafnvel ekki á meðal
þeirra er aðhyllast Zaraþústratrú í dag, í staðinn var þetta kannað
fyrir nokkrum áratugum síðan af áhangendum kenninga Zaraþústra á
Indlandi.
Við höfum beitt þessu upp
að ákveðnu marki í kristinni dulspeki. Þegar „Sonurinn" eða Logos
er talið vera það fyrsta sem er skapað eða spegillinn sem endurspeglar
Guð, bara mannlegt hugtak, en einhver sem miðlar einhverju mjög mikilvægu,
einhverju sem tungumál manna getur ekki tjáð nógu vel. Jesús sagði: „Enginn
kemur til föðurins nema fyrir mig." Þetta er heldur ekki að fullu
skilið. (Á þessum tíma var Guð Gamla testamentisins meira sem „Guð
fólksins", á sameiginlegri hátt, ekki sem persónuleg hliðstæða
manneskju.)
Guðspjöllin og Opinberunarbókin lýsa „föðurnum" sem hann hafi bæði hafið sköpun og sem hann sé hennar lokauppfylling (Alpha og Omega). Hann er sagður vera hafinn yfir sköpun og eiginleika hennar og það var ekki mögulegt að ná henni á undan Kristi. Kristnir dulspekingar á borð við Jakob Boehme sögðu, í samræmi við þeirra raunverulegu upplifanir, að þessi Guð væri ekki bara hafinn fyrir sköpun hinnar efnislegu sköpunar heldur einnig hafinn yfir hina „fyrstu, himnesku sköpun". ** Tilraun flestra vísindalega rita til að bera saman trúarbrögð og sleppa þeim sem hafa djúpar andlegar upplifanir munu ekki veita mikla hjálp. Án þess er ekki einu sinni hægt að finna tungumál sem hægt er að skilja báðum megin við borðið. ***
Leið búddatrúar leiðir til „uppljómunar" út fyrir
það sem er fyrir handan, nokkuð sem er fyrir flesta þá sem aðhyllast
búddatrú eins langt í burtu og dulspekisamband við Guð er langt í burtu
fyrir flesta kristna menn.**** Búddatrú kennir einnig að „Bodhisattva",
sá sem er „frelsaður frá endurholdgun" geti a fúsum vilja komið
niður til að hjálpa mannkyninu.
Kristur reis upp til föðursins („Og gröfin var tóm..."; & Upprisa
& Uppstigning), og lofaði að snúa aftur. Með Guði og vegi hans hefur
gagnsíun frá hæsta guðdómlega ríki niður til efnislega stigsins orðið
möguleg.
Það gæti verið þess virði að minnast á Rudolf Steiner
hvað þetta varðar. Hann sagði að Búdda færði kenningar um ástarspeki og
að Kristur færði síðan kraft ástarinnar.
Kraftur ástarinnar dregur
allt að lokum til baka, eða frekar áfram, að guðdómlegri fullkomnun. „Biðjið
föðurinn um í mínu nafni", táknar í samræmi við hann, í gegnum
hann, hinn kristni vegur leiðir til þess Eina.
Hérna er litið á Búdda sem nokkurs konar brautryðjanda.
Sá sem vill viðurkenna raunveruleikann gæti spurt Krist og/eða Búdda á leið sinni!
Búdda í „Kalama Sutra": „Ekki láta leiða þig..., ekki af orðrómi, ...hefðum, ... skoðunum dagsins, ...valdi hinnar heilögu ritningar, ...einungis skynsemi og rökréttum niðurstöðum, tilbúnum kenningum og kosnum skoðunum, ...áhrif persónulegs forskots,...valds meistara. En ef þú áttar þig sjálf/ur...". (Sönn trú er líkari viðurkenningu og sannfæringu frekar en vitsmunlegu hugtaki.)
*) Kenningar Búdda beint frá honum sjálfum má finna í ítarlegri þýðingu K.E.Neumann,„Die Reden des Buddha: mittlere Sammlung" (Ræður Búdda: meðalsafn; á þýsku; líklegast einnig þýtt á ensku); einnig í „längere Sammlung" (langt safn).
**) Fyrir fólk með guðspekilega málnotkun er minnst á að á guðspekilegan hátt sé uppljómun eða Atman fyrir neðan hin guðdómlegu stig „paranirvana" (endanleg lausn) og „mahaparanirvana".
***) Hinn kristni dulspekingur Master Ekkehart lýsti þessari upplifun sem uppljómun, án þess að nota þetta orð, en munurinn var sá fyrir hann að þetta var tengt því að hitta Guð.
****) Að snúa aftur til Guðs með kjarna vegarins í gegnum heiminn er á vissan hátt eins og að skila einhverju sem var þar allan tímann. Hins vegar bætir það einhverju við, sem var þar ekki áður, eins og tveir aljafnir þríhyrningar. Þessa þversögn er aðeins hægt að skilja í gegnum djúpa dulspekilega upplifun.
*****) Það eru einnig heimspekilegar hliðar. Í mahayana búddatrú lýsti Nagarjuna í lýsingu sinni á Prajnaparamita að líta er hægt á eitthvað sem það sé satt, ósatt eða satt og ósatt, eða hvorki satt né ósatt – fjórir flokkar í stað tvískipts annað hvort/eða. Þar sem skynsemin megnar ekki að skilja þetta að fullu gæti það leitt til þess að einstaklingurinn öðlast fræðslu út fyrir þessa tvískiptu rökleiðslu sem leiðir til sýnar frá öðru sviði vitundar. Þetta er álíka og áhrif koans - dæmisögur - zen búddatrúar (sjá að ofan). Í evrópskri heimspeki er önnur leið til að víkka hugann út fyrir hið gamla tvískipa annað hvort/eða: Rökfræði Hegels inniheldur einnig nýmyndun. Hún gerir huganum kleift að vera þjálfaður til að vinna bug á mótsögnum eða auðséðum mótsögnum og opna því hugann fyrir hinum æðri sannleika anda Guðs. Okkar kristna verkefni hefur á sjálfstæðan máta þróað álíka möguleika: mismunandi sjónarmið geta innihaldið hluta sem eru skiljanlegir og samanburðarhæfir frá heildrænu sjónarhorni, sem passa saman og vinna bug á auðséðum mótsögnum (tvískipting).
Aftur í atriðaskrána.
Síður okkar er varða önnur trúarbrögð eru framlag til betri skilnings og þvertrúarlegrar umræðu. Hérna er fjallað um sameiginlegan grundvöll og mismuninn á milli hugsanastefna hindúa og kristinna sem eru meðvitaðar um sína eigin andlegu dýpt. Þetta er ekki tilraun til að lýsa hindúatrú á ítarlegan máta. Mikilvægir punktar verða ræddir nákvæmlega.
Jesús Kristur.
Í kenningum sem eiga uppruna sinn í
hindúatrú er hugtakið „Avatar" á mismunandi sviðum borið saman,
þýðir fólk sem er ekki á jörðinni til að taka framfarir sjálft en er
þar sjálfviljugt, að leggja af mörkum til handa framförum þjóðar eða
mannkyns; sem hluti af „guðlegri fullkomnun". Munurinn á milli
samfelldra „Avatara" að þeirra mati rennur oft saman; á meðan
kristnir menn og gyðingar leggja áherslu á „Guð sögunnar",
þróunarhliðina og sérstakt hlutverk Messíasar í þessu sambandi (hluti
úr kaflanum „Í upphafi var Orðið..." í meginhluta okkar).
Þetta er samt sem áður leyfileg nálgun til að skilja verkefni Jesú
Krists, í ljósi indversks hugarfars og orðasafns. Því viðurkenna oft
hindúajógar (meistarar) víðtækara hlutverk Jesú heldur en kristnir
guðfræðingar sem líta á hann sem einfaldan mann og félagslegan
umbótasinna. En einnig eru til hindúar sem líta á Jesú sem kennara. Maður
ætti að hafa í huga að andleg dýpt kristinnar trúar týndist að hluta til
og þarf að verða skiljanleg að nýju svo að gagnlegar umræður geti átt
sér stað við önnur trúarbrögð. (Þessi heimasíðu vinnur að slíku
í texta sínum * ).
Jóga** og kristin trú.
Þegar velt er fyrir sér ummælunum: „Verið því fullkomin eins og faðir
yðar himneskur er fullkominn" (Matt 5:48) er áhugaverðasta
umræðuefni hverrar trúar hvert hinn praktíski vegur leiðir mann. Hvað
varðar hindúatrú eru vegirnir eins margir og tegundir jóga sem reyna að
leiða að guðdómlegri fullkomnun sálarinnar með því að öðlast stjórn
á ytra og innra eðli mannsins.
Í þessu samhengi eru evrópskar andlegar
lærdómsleiðir sem geta innifalið tauga- eða vitundastöðvar sem þekkjast
í Jóga undir nafninu „chakras" (...). Ekki er sjálfkrafa hægt að
lýsa þessum tilhneigingum sem ókristnum eins og kirkjurnar gáfu til kynna.
Hugmyndir á borð við þessar þekktu kristnir guðspekingar þegar á
miðöldum (Johann
Georg Gichtel) og
má núna upplifa sem þær séu í raun til - á sama máta og
nálarstungupunktar tilheyra ekki sjálfkrafa „taóistum", því punkta
og línur má núna mæla með rafmagni og skoða frá vefjafræðilegu
sjónarmiði. (Útdráttur úr "„Hinn heilagi ákafi" í
meginhlutanum). Það er bók á þýsku: Albrecht Frenz „Christlicher
Yoga" (kristið jóga) sem gerir ráð fyrir að kristin trú og jóga sé
samþýðanleg.
Fyrir kristna menn er viðhorfið samt sem áður ótvírætt: eru æfingar
taldar vera undirbúningur manns fyrir áhrif Guðs, eða telur maður að
ósekju að fullkomnunin í Guði geti verið knúin fram með tækni (æfingar
fyrir líkama og öndun, syngjandi möntrur = máttur hljóðs, einbeitingar,
hugleiðslu, ...)?
Annar greinarmunur fyrir kristna menn: t.d. hugtök á borð við „máttur
Krists" eiga sér stað í Jóga, horfir maður á lækningamátt Krists
sem hluta af honum, fyrir utan áhrif manneskjunnar, eða er hann einungis
einangrað alheimsafl? Ef einhver tekur ekki beint á móti Kristi hvernig getur
hann/hún þá vitað að upplifanir hans/hennar séu tengdar Kristi? (Að
hluta til úr kaflanum „Spurningin um kraftaverkin" í megintexta okkur).
*
Einnig eru til upprunalegar kristnar leiðir í stað aðferða sem aðlagaðar
hafa verið frá öðrum stöðum en það er enn verið að vinna úr þeim svo
þær henti nútíma okkar. T.d. hin gamla hefð réttrúaðra munka frá
Athos-fjalli/Grikklandi („kyrie-eleison", „Drottinn, miskunna
mér") væri kristin öndunar- og möntruaðferð, ef hún væri skilgreind
á indverskan máta (sjá „Þögnin í eyðimörkinni" í meginhluta
textans)*. Einnig er til ákveðin kristin leið við hugleiðslu
varðandi guðspjöllin, þar sem þau eru grundvöllur megintexta okkar eins og
því er lýst á aukasíðu „...Kristin hugleiðsla" *.
**)Indverska orðið jóga þýðir bókstaflega að „að tengjast" sem þýðir að leita endurteningar við upprunann, eins og latneska orðið „re-ligion". Aðferðir hindúa við að þjálfa líkamann, hugann og andann.
Tegundir dulspeki í kristinni trú og hindúatrú.
Í dag eru ákveðin líkindi á
endurupplifun krossfestingarinnar inn á við eða „miðnætti
sálarinnar", hinn „dulspekilegi dauði", umskiptin í gegnum „auðnina",
án nokkurs sem einstaklingurinn getur hallað sér að (sem er nokkuð sem
allir þekktir kristnir dulspekingar, t.d. Master Ekkehart, hafa upplifað á
einhvern máta), hefur ákveðin líkindi með ofurreynslu Jóga, Nirvikalpa
Samadhi eða upplifun tómleika „uppljómunar". Kristnir dulspekingar
veittu samt sem áður þá upplifun að í eða að baki þessa tómleika sé
„eitthvað", t.d. Kristur eða Guð. Aurobindo sýndi að það er
mögulegt að fara fram úr „uppljómun" og í það sem er að baki,
einnig að indversku sjónarmiði. Á hinum kristna vegi gæti eitthvað af
allsnægtum verið að baki alls allt frá fyrsta augnabliki hins trúarlegs
vegar því veran Kristur, eftir að hafa verið á jörðinni, stendur fyrir
brú.
Þegar einhver eins og Aurobindo stendur
andspænis öflum sem virðast hafa tengingar við þróun Krists, en
bakgrunnurinn er ekki til staðar, er erfið jafnvægislist látinn í skína.
Slíkt er samt sem áður ómögulegt. Sumir gæti munað eftir tilfellir
hindúadrengsins, Sadhu Sundar Singh, sem vissi ekkert um kristna trú,
en eftir að spyrja inn á við ákaft eftir Guði upplifði hann lifandi Krist.
Síðar var þetta skrifað í bækur. Einnig í hefðum hindúa-tantra birtist
fólki sýn af Kristi þegar vænst hafði verið indverskra guða í staðinn.
„Andinn fer hvert sem hann vill".
Þetta gæti ekki skipt máli fyrir
trúfræði bundna kristindómi sem trúarlegt samfélag en þeim mun
áhugaverðara fyrir önnur menningarsvæði: vísbendingin um að R. Steiner
sjái Krist sem sólina, sem æðri vitringar þekkja, áður en hann kom niður
á jörðina (Útdráttur úr kaflanum „Krossfestingin..." í
meginhlutanum). *
Varðandi hina mörgu Guði hindúatrúar gæti maður velt fyrir sér að
seinni tíma rannsóknir hafa gefið til kynna að „Guðir" margra
gamalla menningarheima, svo lengi sem þeir hafi ekki verið „sérstakir
Guðir ættflokks" eða mannlegar hetjur, hafi verið hliðar á einnig
guðdómlegri veru sem síðar var tilbeðin sem sjálfstætt goð. Því eru
gamlar fræðilegar lýsingar á borð við „fjölgyðistrú" ekki mjög
þýðingarmikil. Gyðingarnir höfðu, í hinum upprunalega hebreska texta,
mörg mismunandi nöfn yfir Guð og einnig yfir hæfileika hans. En þeir gengu
ekki svo langt í að tilbiðja þá sem mismunandi Guði. T.d. áhangendur
kenninga Zaraþústra (parsar) bjuggu einnig við eingyðistrú. Á meðal
skóla hindúatrúar má líta á „Vaishnavites" sem eingyðistrú.
Í þessu samhengi er áhugavert að merkja að nýjar hugmyndastefnur eru til sem eru ekki sammála hinum almennu ályktunum varðandi hinn náttúrulega, skyldubundna dauðleika líkamans, eins og Kristur: (...) T.d. indverski heimspekingurinn og Jógi Aurobindo og andlegur félagi hans, „Móðir" Mira Alfassa leituðu vísbendinga á svipuðu sviði... (Útdráttur úr kaflanum „Upprisan" í meginhlutanum). *
Kenningar varðandi „karma" og Guð.
Hindúar myndu kalla hina kristnu leið varðandi félagslegar gjörðir og
mannkærleik „karma jóga" (jóga varðandi hreinsun örlaga) eða „bhakti
jóga" (jóga ástarinnar). Vegi viðurkenningar (þar á meðal
hugleiðsla) mætti bera saman við „jnana jóga".
Sá sem upplifir þetta líf getur orðið
meira sem órofa heild ef hann/hún tileinkar sér viðhorfið að vera leiddur
í gegnum lífið af Guði eins og gefið er til kynna af Guði. Ef maður hefur
viðhorf vélrænna, virkra örlaga, sem kallað er innan hindúatrúar
jafnvægi „karma" þá getur lífið haldið áfram í samræmi við
þessar meginreglur. Kristur talar um að leysa hlutina að fullu en hann segir
ekki að slíkt þurfi að gerast hvað varðar „auga fyrir auga og tönn
fyrir tönn" (eins og skrifað er í Gamla testamentinu). Hið nýja
verkefni einstaklingsins fær forgang. Guð tekur aðeins að sér þá
möguleika sem geta orðið gagnlegir fyrir manneskjuna og hans/hennar umhverfi,
þegar búið er að leysa málið. Að ráða við fortíðina er ekki lengur
endir í sjálfu sér og ekki lengur þroskahvati. Hjálp „að ofan"
varðandi samsetningu mismunandi möguleika mannsins má sjá í dag. (Útdráttur
úr kaflanum „Krossfestingin" úr megintextanum; það er einnig
aukasíða tengd „kenningum um karma og endurholdgun")*
Siðferðileg gildi.
Trúarbrögð heimsins eru mjög svipuð hvað varðar siðferðilegar
meginreglur og það er á því sviði þar sem skoðanaskiptin hafa mest
farið fram. T.d. hin fyrsta forsenda árangurs í hinum klassíska jóga
patanjali er „yama": ekki að skaða neinar lifandi verur með hugsunum,
orðum eða gjörðum; ekki að vera gráðugur; sannsögli; kynferðislegur
hreinleiki; ekki bara að taka við gjöfum (vera sjálfstæð/ur). Annað stig
er „niyama": innri og ytri hreinsun, hógværð, vera hæversk/ur,
meinlæti; örlæti, vilji til fórna; lærdómur og tilbeiðsla guðseðlis,
ákafi og trú. Jógarnir kenna að jafnvel á „vígvellinum", í
bókinni Bhagavad Gita, fer hreinsunarbaráttan fram innra með sjálfum manni.
Hér eru greinilega hliðstæður með boðorðunum 10 og kenningum Jesú.
Hindúar, kristnir menn og mörg önnur trúarbrögð styðja verkefnið „World
Ethos".
Heilaga ritningin.
Elsti trúargrunnurinn er Vedas, kenndur við „Rishis" frá „blómaskeiðinu".
Síðar var hinu epíska Mahabharata bætt við með lýsingum sínum og
forsögulegum atvikum, oft talin vera goðsögur, þar á meðal stríð og
því ekki frá svo miklu „blómaskeiði". Viskubókmenntir Upanishads
fylgdu síðan á eftir þessu. Bhagavad Gita
er einn af helgustu textum hindúa, hefðirnar sem sameina fyrri Vedas með
heimspeki Upanishads og jógaspeki og er hluti af Mahabharata. Krishna, hetja
fræðiljóðsins, er álitinn vera yfirnáttúrulega verar sem birtist í líki
manns – avatar (sjá að ofan).
Síður okkar er varða önnur trúarbrögð eru framlag til betri skilnings og þvertrúarlegrar umræðu. Á þessari viðbótarsíðu förum við yfir líkindi og mismun hefðbundinna kenninga taóisma, konfúsíusisma og kristni fyrir þá sem eru meðvitaðir um andlega dýpt sína. Þar ekki tilraun til að lýsa fornum kínverskum trúarbrögðum á ítarlegan máta. Mikilvægir punktar verða ræddir nákvæmlega.
Í hefðbundinni kínverskri andlegri viðleitni mætast ýmsar svipaðar heimildir:
1. Upprunalega kenningin um æðstu regluna.
Upprunalega kenningin um æðstu regluna, Taó, „sem ekkert er hægt að segja
um", er einnig upprunaleg eining fyrir aðskilnað andstæðnanna Yin og
Yang*) og eftir það hinna „fimm frumefna"*. , Þessi upprunaleg eining
er sú sem er að baki birtingarmyndar alheimsins.
Kristnir trúboðar, t.d. jesúítar, komust að þeirri niðurstöðu að þessi
æðsta regla samsvaraði Guð þó að Francisku- og Benediktsmunkar og að
lokum páfinn hafi verið ósammála því. Á vissan hátt fylgir „Taó"
ekki nýju upplifun Guðs sem Föðurs sem maður getur persónulega nálgast,
eins og Jesús kenndi. Á hinn bóginn er mögulegt að þetta sé eldri leið
til að leita og upplifa Guð, eins og var mögulegt í Kína til forna.
*) Yin er „kvenleg" regla sem víkkast út - t.d. í tilfinningatauginni; Yang er „karlleg" regla sem er takmarkandi - t.d. í þvertilfinningatauginni, báðar vinna saman. Hin „fimm frumefni jarðar, vatns, trés, elds og málmar" eru sambærileg hinum „fjórum frumefnum eða einkennum jarðar, vatns, lofts, elds = hita eins og hinn gamli evrópski gullgerðarlistar- og dulspekilegi skólar kenndu. (Einnig voru til kristnir gullgerðarmenn). Fimmta kínverska frumefnið, hinn svokallaði „málmur" var stundum kallaður „prima Materia" í Evrópu (latneska fyrir „upprunalega efnið") - berið það saman við nútímalega eindaeðlisfræði - gamlar indverskar, guðheimspekilegar og mannheimspekilegar heimildir kalla það „ljósvaka" og lýsa því á nokkrum sviðum sem skila að lokum sjö mismunandi stigum. Í dag myndi maður ekki tengja slíkar gamlar hugmyndir á þrengri máta. Þetta var hins vegar ekki einfaldlega fræðileg heimspeki. Þetta er forn tegund að þróaðri heimsfræði sem er nánast náttúruleg og fræðileg í eðli sínu - það skiptir ekki máli þó aðferðir nútímans séu öðruvísi.
Það breytir ekki þeirri staðreynd að iðkun hinna gömlu kínversku meistara og taóista sýna andlegt eðli. Hinn gamli skilningur um hlutverk „frumefnanna" og afla í líkamanum var tekinn upp því maður gat varla litið fram hjá líkamlegum ófullkomleika á á leið sinni að andlegri fullkomnum - á heildrænan hátt. Þetta er sú tegund á andlegri viðleitni sem ætlar sé ekki að draga sig til baka frá jörðinni, ólíkt sumum öðrum andlegum hefðum austursins. Stefna á fullkomnun myndi ekki vera gagnstæð kristinnar kenningarinnar um endurlausn. Það hefur oft verið gleymt að Jesú sagði „Verið því fullkomin eins og faðir yðar himneskur er fullkominn" (Matt 5:48). Aðferðirnar eru hins vegar ólíkar. Hinir fornu kristnu menn vissu að maður gat undirbúið sig og opnað sig á virkan hátt fyrir áhrifum Guðs. Þeir vissu einnig að ekki er mögulegt að þvinga miskunn Guð með athöfnum a borð við þessa: Guð er líka frjáls.
Á milli himins, kínverski „T'ien", jörðin og maðurinn - öll eiga uppruna sinn frá sömu upprunalegu einingu - kínverskir kennarar sáu líkindin alls staðar. (Hinar „sjö frjálsu listir" háskóla Evrópu á miðöldum innihéldu svipaðar kenningar). Allt kapp var því lagt á samhljóm mannlegs lífs með „himnum" - sem hins „æðsta valds" í birta heiminum - og jörðinni. Þetta sýnir einnig trúarlegt eðli þeirrar löngunar, fyrir utan andlega eðlið.Re-ligion (úr latínu) táknar endurtenging við uppruna alls. Frá kristnu sjónarmiði er Skaparinn samt uppruni og endir alls og Jesús Kristur er hlekkurinn sem aðstoðar okkur við að tengjast Guði.
Með tímanum fór fólk að tilbiðja marga „aðskilda Guði": Himininn, Guðir jarðarinnar, staðbundnir andar og dýrlingar. Hugtakið „fjölgyðistrú", notað fyrir slík trúarbrögð, er ekki mjög skilmerkilegt því „Guðirnir" voru upprunaleg einkenni æðstu reglunnar, eins og einnig má finna í öðrum trúarbrögðum. (Sérstakt málefni er tilbeiðsla dýrlinga - en það er virðist kunnulegt fyrir sumar kristnar kirkjur).
Á þennan máta með því að skipta öllu upp í tvö póla, yin og yang, er hægt að halda huganum innan þessara póla; en sá sem leitar getur tekist að komast út fyrir þá, inn í dulspekilegt vitundarstig.
2. Taóismi
Taóistar voru ávallt þeir sem iðkuðu hlutina, ekki
fræðimenn. Taóismi notfærir sér:
- Meinlæti. Þetta á sér stað innan allra trúarbragða. En það er einnig
iðkun hvað varðar göfgun eða umbreytingu kynvitundar (t.d. Mantak Chia,
„Tao Yoga" og „Tao Yoga ástarinnar".Hinar fornu austrænu leiðir
hefjast oft „frá botninum upp á topp", ólíkt evrópskum/vestrænum
leiðum, sem hefjast yfirleitt á „toppinum og á botninn", sem merkir frá
„vitundinni".
- Æfingar fyrir líkamann, öndunn og einbeitingu fyrir að veikja og beina
hinni lifandi orku eða „Chi". Allt frá fræðilegum rannsóknum á nálastungum
og rafmagnsnálastungum hefur tilvist hinnar lifandi orku verið sönnuð. Það
er ekki mikilvægt að þessir fræðimenn hafi enn ekki tekist að skilja nákvæmt
eðli þess fyrirbæris. „Meridian" nálastungu hafa núna verið sannaðir,
jafnvel í vefnum, sem „tómar rásir". Þessi lífskraftur er því ekki
„Taóistískur", eins og sumir kristnir menn héldu heldur einfaldlega
mannlegur. Í tímabili Forn-Grikkja og frumkristinna manna var slíkt kallað
„Pneuma", grískt orð sem merkir andi og lífskraftur einnig - lífsandinn,
blásinn í manninn af Guði -; og var einnig notað fyrir heilagan anda. En
heilagi andinn er í samhengi Jesús Krists. Ef maður tekur ekki á móti Jesú
Krist hvernig veit maður að maður sé að upplifa hinn heilaga anda sem Jesús
kunngerði?
- Aðferðir Taóista innihalda einnig, eins og indverskt jóga, hina hugsandi
hrifningu inn í upprunann, að fara út fyrir takmarkanir lífsins. Leit
gullgerðarmanna að ódauðleikanum skiptir einnig máli.
3. Konfúsíusismi
Con-fu-tse (Konfúsíus) ráðleggur einnig fólki að aðlagasig að hinum
„alheims siðferðilegu lögum". En í stað einstaklingshyggjuleiða Taóista
leitaði hann að menntakerfi siðferðis fyrir allt þjóðfélagið. Konfúsíusistar
unnu að ástundun vitundar og fullkomnunar á hinum góða mannlega kjarna - með
venjum og fordæmi annarra:
Ef maður lærir að elska og virða o.s.frv. ætti siðferðilegt þjóðfélag
að verða til.
- Frá fornum tímum hefur t.d. morð, þjófnaður, vændi og trúarreglur með
líkneski verið bönnuð í Kína.
- Eins og flest önnur trúarbrögð heimsins kenndi Con-fu-tse „... kærleika.
Ekki gera það sem þú vilt að sé ekki gert" („Gerðu eins og gert væri
við þig")
- Þetta nær yfir sjálfsstjórn, manngæsku, góðsemi;
- hinar siðferðilegu dyggðir: góðvilji, réttmæti, viðeigandi virðingarverður
máti (einnig varðandi forfeðurna), örlæti, viska;
- tvöfaldir kostir samkvæmt bókinni Shu-djing: vinalegur og virðulegur,
mildur og ákveðinn, heiðarlegur og kurteis, reglusamur og virðulegur, auðsveipur
og djarfur, hreinskilinn og bljúgur, umburðarlyndur og hófsamur, sterkur og
áreiðanlegur, hugaður og sanngjarn.
- Þeir sóttust eftir viðhorfi ánægju út fyrir reiði, sorgar og
skemmtunar.
Þetta eru tímalaus gildi í gömlu kenningunum og gildi sem voru ræktuð á tíma
heimsveldisins.
4. Því höfðu þessir tveir skólar ýmislegt
sameiginlegt en einnig nokkrar hluti sem voru ólíkir. Þrátt fyrir það bættu
þeir hvorn annan upp hvað varðar kenningar sínar. Þetta var meira segja
satt hvað varðar reynslu þeirra síðar með Búddatrú sem átti upptök sín
á Indlandi en þar beindist kenningin að því að vinna bug á veraldlegum þjáningum.
Kínversk hof nútímans, t.d. í Hong Kong, geta látið í það skína að
sum leiti einfaldlega að véfréttum og helgisiðum fyrir hamingju í lífinu.
Þetta skýrist einfaldlega af því að sumir þekkja ekki upprunalega, andlega
dýpt - eins of flest önnur trúarbrögð.
Varðandi kínverska hefð ætti að minnast á sumar aðferðir sem eru ekki
beinlínis trúarlegs eðlis: véfréttabókin I Ching; kínverska stjörnuspákortið;
„Feng shui" - kínverska útgáfa Geomancy og „Baubiologie-"
(heilsusamleg uppbygging bygginga); and hin hefðbundnu kínversku lyf sem áður
hefur verið minnst á.
Snemmbúin kristin kirkja í Kína, sem er ekki lengur til í dag, „þýddi" nauðsynleg innihaldsefni kristni í samhengi Taóista á 8. öld:
Martin Palmer, "The Jesus Sutras", Ballantine Wellspring, New York, USA. („Vegir Krists" styður ekki sjálfkrafa öll efnisatriði þeirra bóka sem nefndar hafa verið.)
Síður okkar er varða önnur trúarbrögð eru framlag til þvertrúarlegrar umræðu. Grundvöllur hlutans um kristna trú er sjálfstæð rannsókn, þar á meðal hið gamla andlega dýpi og nútímarannsóknir á vitundinni. Hin gamla japanska Shinto-trú er ekki lýst ítarlega, en nokkur sjónarmið eru dregin fram, sem eru mikilvæg í þessu samhengi.
Til dæmis er japanska Shinto-trúarreglan upprunalega ein af Náttúrulegu
trúarbrögðunum, sem eru tengd hvert öðru út um allan heim, og eru
eldri en hin vel þekkta búddatrú og kristin trú.
Uppruna náttúrulegu trúarbragðanna má rekja til tíma þegar manneskjan
hafði öðruvísi vitund en hún hefur í dag. Jean Gebser, höfundur
bókarinnar „Ursprung und Gegenwart" (á þýsku) kallaði þetta
vitundarstig „dulspekivitund". Fræðimaður á sviði vitundar Julian
Jaynes, höfundur „The origin of consciousness..." (á ensku, þýsku)
kallaði það „tveggja deilda hugur", með beinni samskipti á milli
beggja heilahvelanna.*) Hægra heilahvelið heimilaði heilstæða skynjun á
alls konar sýndum, t.d. á náttúru, sem „verur". Vinstra heilahvelið
túlkaði það, að fólk heyrði „raddir". Allar evrópskar goðsögur
með náttúruöndum og ævintýrapersónum eiga uppruna sinn einnig í þeirri
vitund og eru ekki einfaldlega hugarburður. Þessi gamla tegund skynjunar hvarf
þegar ritmál og lestur tók við af munnlegu hefðinni. Á fornöld Evrópu og
Miðausturlanda í kringum 500 f.Kr. hvarf hún nánast sem fyrirbæri með
félagslegt mikilvægi. Þar sem forfeður goðsagnaskeiðsins dáðu oft
staðbundna eða ættflokksanda, forfeður eða Guði var blöndun
menningarheima önnur ástæða fyrir því að hin eldri vitund virkaði ekki
lengur að fullu. Mistökin sjálf, sem gerðu þessa skynjun ekki jafn
gagnlega, flýttu fyrir þessu ferli.
Það væri rangt að meta þessi skref vitundar á þann máta að hinir nýju
vitsmunir væri dýrmætari og hin gamla leið til að skynja hluti væri
gagnslaus í dag. Nýir hæfileikar komu fram í þessu ferli en aðrir
hæfileikar týndust sem ekki er hægt að endurnýja einungis með vitsmunum.
Það er samt sem áður hægt að hafa hinn nýja greinandi huga og endurnýja
þann gamla, týndu hæfileika hinnar hugmyndaríku nýmyndunar meðvitandi; til
dæmis með hugleiðslu. Því getur samþætt vitund komið fram sem samræmir
bæði heilahvelin. Í dag standa frammi fyrir okkur mörg vandamál sem eru
við endimörk vitsmunagetu okkar. Það er augljóslega mögulegt að skilja og
leysa hinn raunverulega margbreytileika vistfræðilegra vandamála á andlega
sviðinu. Dörner (Þýskaland) ræddi um „fjölþætta vitund",
nauðsynleg til að skilja og leysa vistfræðileg vandamál; en nemendurnir sem
hann prófaði vantaði nánast að fullu þessa vitund. Í dag getur mannkynið
einnig fengið hvatir frá slíkum for-vitsmunalegum hefðum án þess að taka
upp hina gömlu dulspekivitund. Því eru ævintýri enn gagnleg fyrir börn í
dag: þetta hjálpar við að stöðva snemmbúna visnun í virkni hægra
heilahvels.
Í frumkristni léku „gjafir hins heilaga anda" mikilvægt hlutverk (meðal annars Jóh 16; Kor 12, 7-11; Pos 2, 17-20. Sjá einnig kaflann „Fyrsti hvítasunnuatburðurinn..." í megintextanum.) Hinn heilagi andi er guðdómlegur máttur sem gerir mannlegri sköpunargáfu kleift að víkka út fyrir sjálfa sig. Þó að andinn sé ekki einungis virkni í hægra heilahvelinu notar hann það líka. Hinn heilagi andi er samt tengur Jesú Krist. Þó að Jesú hafi sagt við lærisveina sína: „Vindurinn (andinn) blæs þar sem hann vill" - ef maður tekur ekki á móti Jesú Krist hvernig veit maður að maður sé að upplifa hinn heilaga anda sem Jesús kunngerði?
Þó að sköpunarsagan hjá sumum hefjist með sköpun himins og jarðar hjá sumum (og undirheimum) tekur hin japanska sköpunarsaga þessu sem gefnum hlut. Guðirnir koma síðan fyrirvaralaust fram í þeirri mynd og dveljast í öllum þremur heimunum; á jörðu má einnig finna manninn, í undirheimum eru margir af þeim látnu og djöflar. Virðulegum forfeðrum var einnig bætt í hið japanska guðsríki (...)
Virðingin á sér stað heima eða í „helgidómum" (musterum), í gegnum afmarkaðar bænir (þakkargjörð og beiðnir) og með því að fórna náttúrulegum vörum eða táknum. (...)
Í náttúrulegum trúarbrögðum sinna töfralæknar yfirleitt miðlægu hlutverki en þeir búa yfir sérstakri þekkingu og miðilskenndum hæfileikum - en prestar eru í forystu í Shinto - trúarreglunni.
Siðferðilegar kenningar: Til dæmis í Shinto - trú
mátti finna lista yfir syndir; siðferðilegar meginreglur voru þróaðar í
samband við önnur trúarbrögð, svipaðar þeim sem önnur trúarbrögð
heimsins hafa að bera.
(…)
*) Jaynes gaf til kynna að hið gamla hlutverk heilans væri nægileg útskýring fyrir upplifanir varðandi guðdómlegan eða náttúrulegan kraft. Niðurstaða okkar sýnir að þetta er ekki rétt. Niðurstaða hans svarar ekki spurningunni hvað hinar skynjuðu verur „séu". Hvorki „Guði" né Guð má finna í heilanum. Þetta er sérstakt stig raunveruleika og aðeins heilinn getur túlkað það á ákveðinn hátt. Hinn fyrrnefnda dulspekileið við skynjun var sérstaklega ófær um að framleiða hugarburð slíkar vera á tilbúinn hátt eins og nútímavitundin getur gert. Að sama skapi endurspegla andlegir draumar eða hugleiðsluupplifanir stundum eitthvað sem er alls ólíkt einföldum áhrifum daglegs lífs.
Til baka í efnisinnihald þessa hluta
Aukakaflar á ensku
og þýsku:
Gömul bandarísk trúarbrögð Dagatal Majanna
Mat á grískum trúarbrögðum
Athugasemdir varðandi hina snemmbúnu rómversku trú
Frumgermönsk trú
Keltnesk trú
Frumslavnesk trú
Frumbaltnesk trú
Frumbasknesk trú
Frumfinnsk trú
Trú sem „endurtenging" mannsins við Guð - á vegi með Jesú Kristi
Í upphafssíðuna með frekari framlög.
Þýska og enska textann á netinu er núna verið að raungera. Við getum ekki tryggt 100% nákvæmni þýðinganna á öðrum tungumálum en þýsku og ensku. Þér er heimilt að prenta efni af síðunni og gefa afrit af því til einstaklinga sem hafa áhuga á því án þess þó að gera breytingar á efnisatriðum þeirra. Stuttar tilvitnanir úr biblíunni, byggðar á mismunandi þýðingum, eru viðbætur við samsvarandi kafla megintexta Vegs Krists . Hafa skal þó í huga að slíkir einkennandi staðir geta ekki komið að fullu í stað rannsóknar eða hugleiðslu á öllum köflum guðspjallanna. |